Kora mózgu to warstwa pokrywająca powierzchnie półkul mózgowych kręgowców. Stanowi niezwykle ważną część ośrodkowego układu nerwowego i całego mózgowia. Jest największą częścią płaszcza, czyli zewnętrznie zlokalizowanej istoty szarej.
Jak zbudowana jest kora mózgu?
Ludzką korę mózgową buduje ponad 9 miliardów komórek nerwowych, przy czym każdy neuron posiada blisko 6000 synaps. Omawiając budowę tej struktury warto wyróżnić komórki piramidalne – najbardziej charakterystyczne dla kory, a także komórki gwiaździste – głównie w czwartej warstwie. W najgłębszych warstwach kory wyróżnia się komórki wrzecionowate.
W obrębie kory przebiega także pewna ilość włókien nerwowych, które w niektórych jej częściach są bardzo dobrze wykształcone. Uwidaczniają się w przekroju poprzecznym jako pasma istoty białej, biegnące równolegle do powierzchni kory. Większą część prążków tworzą włókna nerwowe kojarzeniowe i spoidłowe, zaś mniejszą część – włókna wzgórzowo-korowe.
Kora mózgu jest pofałdowana i dzieli się na płaty. Te z kolei bruzdy dzielą na zakręty. Wyróżnia się bruzdy I, II i III rzędu. Najgłębsze i najbardziej stałe w występowaniu i przebiegu są bruzdy I rzędu. Każdy mózg posiada swoje własne, indywidualne pofałdowanie, co jest cechą charakterystyczną każdego człowieka – podobnie jak każdy człowieka ma inny odcisk palca. Celem takiego pofałdowania jest zwiększenie powierzchni kory mózgu.
Płaty kory mózgu
Jak wspomniano, kora mózgu dzieli się na płaty. Wyróżnia się więc następujące płaty i występujące w nich zakręty:
- czołowy – posiada zakręty: przedśrodkowy, czołowy górny, czołowy środkowy, czołowy dolny, czołowy przyśrodkowy, oczodołowe, prosty oraz płacik okołośrodkowy;
- ciemieniowy – posiada zakręty: zaśrodkowy, płacik ciemieniowy górny i dolny, przedklinek;
- skroniowy – posiada zakręty: skroniowy górny, środkowy i dolny, potyliczno-skroniowy boczny;
- potyliczny – posiada zakręty: potyliczne, klinek, potyliczno-skroniowy przyśrodkowy.
Poprzez swoje pofałdowanie kora mózgu osiąga bardzo dużą objętość, która wynosi u mężczyzn około 610 cm3, zaś u kobiet nieco mniej. Całkowita powierzchnia kory mózgu osiąga około 2000 cm2, przy czym jej grubość może dochodzić do 5 mm. Aż 2/3 kory mózgu jest ukryte w obrębie bruzd.
Zobacz również: Układ piramidowy.
Funkcje kory mózgu
Kora mózgu pełni bardzo ważne funkcje dotyczące różnych aspektów życia. Każdy płat odpowiada za coś innego, podobnie jak każdy zakręt pełni swoje funkcje. Poniżej przedstawiono role poszczególnych płatów kory mózgu:
- czołowy – odpowiada za dowolne ruchy gałek ocznych, programowanie ruchów dowolnych oraz kierowanie nimi. Znajduje się tu ośrodek pamięci operacyjnej i ośrodek ruchowy mowy (Broki), dzięki czemu możliwe jest swobodne wypowiadanie się. Płat czołowy koordynuje również sterowanie złożonymi ruchami;
- ciemieniowy – znajduje się tu ośrodek czucia somatycznego i ośrodek asocjacyjny wzrokowy;
- skroniowy – posiada ośrodek słuchu (analiza informacji słuchowej). Dodatkowo bierze udział w przetwarzaniu informacji wzrokowej oraz odbiorze mowy;
- potyliczny – przede wszystkim odpowiada za analizę i wstępną syntezę informacji wzrokowych.
Wyróżnić można jeszcze zakręty obręczy, w których znajdują się obszary limbiczne, odpowiadające za sterowanie czynnościami popędowo-emocjonalnymi. Ogólnie mówiąc, kora mózgu odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie zmysłów, kontrolę nad ruchami oraz wszystkie reakcje charakterystyczne dla gatunku ludzkiego – przede wszystkim związane z emocjami.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gołąb B., Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Rejdak K., Słowik A., Patogeneza udaru niedokrwiennego mózgu – możliwości neuroprotekcji i stymulowania plastyczności mózgu, Polski Przegląd Neurologiczny, 4/2018.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
