Kresomózgowie

Kresomózgowie dzieli się na parzyste, zwane powszechnie półkulą oraz nieparzyste, czyli część środkową. To część mózgowia, w której umieszczone są ważne skupiska neuronów, zwane jądrami. Kresomózgowie kontroluje zatem wiele czynności fizycznych i umysłowych, a także reakcje świadome.

Kresomózgowie parzyste

Biorąc pod uwagę ten podstawowy podział, w kresomózgowiu parzystym wyróżnia się:

• płaszcz;
• jądra kresomózgowia;
• istotę białą półkuli;
• komorę boczną.

Płaszcz

Płaszcz to istota szara okrywająca półkule, stanowi zatem ich zewnętrzną część. Większa część płaszcza, ponieważ aż 90%, składa się z komórek nerwowych. W efekcie składają się na niego 4 struktury:

• kora mózgu;
• wyspa;
• hipokamp;
• węchomózgowie.

Kora mózgu stanowi najobszerniejszą jego część, ponieważ buduje ją aż około 9 miliardów komórek nerwowych. Jest pofałdowana i dzieli się na płaty (czołowy, ciemieniowy, skroniowy, potyliczny), a te z kolei są podzielone bruzdami na zakręty. Każdy mózg ma swoje indywidualne pofałdowanie, którego celem jest zwiększenie powierzchni kory. Dodatkowo szczególnie istotne są 3 głębokie bruzdy – środkowa, boczna i obręczy.

Wyspa to część płaszcza zlokalizowana na na dnie dołu bocznego mózgu. Otacza ją bruzda okólna. Ponadto anatomicznie wyróżnia się kilka krótkich zakrętów w jej obrębie w części przedniej, a w części tylnej pojedynczy i długi.

Hipokamp wpukla się do rogu dolnego komory bocznej. Powierzchnia dokomorowa jego elementu zwanego stopą pokryta jest wiązką włókien nerwowych, które tworzą korytarz. Hipokamp ściśle wiąże się z pamięcią, koncentracją i nauczaniem.

Zobacz również: Układ limbiczny.

Węchomózgowie jest ostatnią składową płaszcza. Dzieli się na część obwodową i ośrodkową. W części obwodowej należy zwrócić uwagę na trójkąt węchowy i opuszkę węchową. Z kolei część ośrodkowa składa się ze struktur zlokalizowanych na powierzchni przyśrodkowej półkuli.

Jądra kresomózgowia

To skupiska istoty szarej w obrębie kresomózgowia. Zalicza się do nich:

• ciało prążkowane;
• przedmurze;
• ciało migdałowate.

Ciało prążkowane jest wśród nich największe, dlatego dzieli się je na jądro soczewkowate i ogoniaste. Jądro soczewkowate natomiast zbudowane jest z gałki bladej i skorupy. Jądro ogoniaste wraz ze skorupą określa się wspólną nazwą – prążkowie. To ważna struktura, ponieważ zawiera ono acetylocholinę i duże ilości amin katecholowych (zwłaszcza dopaminę).

Przedmurze to wąskie pasmo istoty szarej, które biegnie między podstawą jądra soczewkowatego, a wyspą.

Ciało migdałowate natomiast leży w płacie skroniowym i składa się z kilku mniejszych skupisk komórek, zwanych jądrami ciała migdałowatego. Drażnienie ich powoduje reakcje autonomiczne i emocjonalne.

Istota biała półkuli

To obszar między komorą boczną, a płaszczem. Istotę białą tworzą 3 rodzaje włókien nerwowych:

• kojarzeniowe – zespalają poszczególne części płaszcza w obrębie tej samej półkuli;
• spoidłowe – zespalają ze sobą struktury odrębnych półkul;
• rzutowe (projekcyjne) – zespalają płaszcz ze strukturami niżej położonymi.

Komora boczna

Znajduje się wewnątrz półkuli. Jej ściany tworzy istota biała i istota szara kresomózgowia. Wewnątrz niej znajduje się płyn mózgowo-rdzeniowy. Jej wielkość jest indywidualnie zmienna, jednak wyróżnia się stałe elementy:

• róg przedni;
• część środkową;
• róg boczny;
• róg tylny.

Zobacz również: Ośrodkowy układ nerwowy.

Kresomózgowie nieparzyste

Do kresomózgowia nieparzystego zalicza się:

• ciało modzelowate;
• spoidło przednie;
• przegrodę przezroczystą;
• sklepienie.

Ciało modzelowate to największa składowa kresomózgowia nieparzystego. W jego skład wchodzi duża liczba włókien rzutowych, które łączą część obwodową węchomózgowia z hipokampem. Jednakże ciało modzelowate budują przede wszystkim włókna nerwowe spoidłowe.

Spoidło przednie to obszar pomiędzy blaszką krańcową, a słupami sklepienia. Wyróżnia się tu część przednią, węchową i tylną. Spoidło przednie tworzy między innymi ścianę przednią komory trzeciej.

Przegroda przezroczysta składa się z dwóch blaszek rozpiętych między ciałem modzelowatym, a słupami sklepienia. Strukturę tę budują głównie skupienia istoty szarej oraz włókna nerwów kojarzeniowych. Objętość jam przegrody przezroczystej zmienia się wraz z wiekiem, w związku z czym największa jest w okresie płodowym.

Sklepienie to dwa grube pasma istoty białej rozpięte ponad komorą trzecią. Zespalają ciała suteczkowate z hipokampami. Miejsce połączenia obu pasm nazywa się trzonem sklepienia.

Omega 3 Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Gołąb B., Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
2. Konturek S., Fizjologia człowieka, Tom IV, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.