Metody relaksacji mają na celu wprowadzenie osoby w stan odprężenia, odpoczynku fizycznego i psychicznego oraz wyciszenia. Umożliwiają pozbycie się stresu i napięć gromadzonych przez cały dzień. Są powszechnie wykorzystywane w medycynie (fizjoterapii, psychologii i wielu innych) oraz w życiu codziennym. Powstaje coraz więcej zajęć grupowych bazujących na metodach relaksacji, jednak równie chętnie praktykujemy je samodzielnie w zaciszu domowym.
Jakie są metody relaksacji?
Ze względu na to, że stresu nie da się całkowicie wyeliminować, warto nauczyć się, jak sobie z nim radzić. Aktywne oraz umiejętne rozluźnianie całego ciała (zarówno jego sfery psychicznej, jak i fizycznej) przyczyni się do lepszego komfortu życia każdego człowieka. To zaś przełoży się na stabilność emocjonalną, motywację do działania, energię życiową oraz zdrowie fizyczne.
Współcześnie wyróżnia się klika podstawowych metod relaksacji. Są to m.in.:
- Techniki oddechowe.
- Techniki artystyczne.
- Wizualizacje.
Techniki oddechowe
Prawidłowe oddychanie jest odrębną metodą relaksacji, jak również bazą dla wielu pozostałych. Zgodnie z zaleceniami powinno się oddychać przez nos, przy czym dopuszcza się wdechy brane przez nos i wydechy oddawane przez usta. Wszystko zależy od preferencji i celów, które chcemy osiągnąć. Podczas oddychania powinniśmy aktywować przeponę, a więc i dolne żebra. Takie oddychanie nosi nazwę toru dolnożebrowego lub bocznożebrowego. Nieco inaczej sytuacja wygląda w technikach oddechowych mających na celu rozluźnienie mięśni dna miednicy, gdzie spokojne i świadome wdechy można brać do brzucha i do miednicy mniejszej. Wymaga to jednak praktyki.
Zobacz również: Ćwiczenia oddechowe.
Podczas technik oddechowych warto mieć zamknięte oczy, a wcześniej można stworzyć ku temu odpowiednią atmosferę. Mowa np. o spokojnej, klasycznej muzyce, świecach czy wygodnym siedzisku. Zwłaszcza, jeśli chcemy połączyć oddech z rozciąganiem czy medytacją.
Techniki artystyczne
Nie od dziś wiadomo, że sztuka oraz precyzyjne czynności manualne relaksują organizm. Wpływ na to mają przemyślane, powtarzalne ruchy oraz prostota ich wykonania. Nie musimy za dużo myśleć, możemy skupić się na swoich potrzebach czy przemyśleniach. Bardzo dobrze sprawdzi się kolorowanie obrazków (w ostatnich latach dużą popularnością cieszą się wymagające kolorowanki dla dorosłych), kaligrafia, malowanie farbami, rysowanie kształtów ołówkiem czy tzw. malowanie po numerach (dla osób, które lubią mieć wszystko precyzyjnie zaplanowane).
Udowodniono, że kolorowanie i malowanie likwiduje negatywne emocje oraz obniża aktywność układu limbicznego. Kilkanaście minut takiej aktywności przed snem wpływa na jego lepszą jakość oraz przeciwdziała bezsenności. Do technik artystycznych niektórzy specjaliści zaliczają również czytanie.
Wizualizacje
Znanymi metodami relaksacyjnymi opierającymi się na wizualizacji są między innymi joga, trening autogenny Schultza, trening Jacobsona. Równie dobrze możemy usiąść w ulubionym miejscu (zaleca się przebywanie na łonie natury, np. w ogrodzie, na plaży czy w górach, jednak można spędzić czas w domu) i oddać się fantazjom. Wystarczy zamknąć oczy, skupić się na oddechu, wyciszyć umysł i przywołać same pozytywne i kojące obrazy. Wystarczy wyobrażać sobie sytuacje czy widoki, które wpływają na nas uspokajająco. Warto wyostrzyć wszystkie zmysły – słuchać odgłosów natury, wdychać świeże powietrze. Po pewnym czasie można otworzyć oczy i wyłapywać każde, nawet najmniejsze szczegóły otoczenia.
Pozostałe metody relaksacji
W rzeczywistości każdy człowiek odpoczywa i relaksuje się na inny sposób. Dlatego ważne jest, aby każdy samodzielnie odnalazł metodę optymalną dla siebie. Do pozostałych, lubianych metod relaksacji zaliczamy także:
- aromaterapię;
- masaż i automasaż;
- spacery, aktywność fizyczną;
- gorące kąpiele;
- ulubione hobby – gotowanie, jazda konna, szydełkowanie;
- kontakt ze zwierzętami.
Rekomenduje się, aby poświęcać przynajmniej 20 minut każdego dnia na wybrane przez siebie metody relaksacji. Na dłuższą metę zauważymy korzystne efekty w postaci lepszej odporności na stres, motywacji do działania, stabilności wewnętrznej oraz braku agresji.
Dla kogo metody relaksacji?
Metody relaksacji powinien znać każdy człowiek, ponieważ w dzisiejszych czasach nie jesteśmy w stanie uniknąć stresu czy napięć. Idealnie sprawdzą się po ciężkim dniu, intensywnym treningu sportowym czy wielogodzinnej nauce. Niekiedy mamy po prostu ochotę usiąść i odpocząć, nawet jeśli dzień przeminął w przyjemnej atmosferze. Metody relaksacji są niezastąpione, aby poświęcić trochę czasu wyłącznie sobie oraz aby się zrelaksować.
Będą one także dobrym wsparciem terapii depresji, stanów lękowych, agresji czy nadmiernego pobudzenia psychicznego. Stany wzmożonego napięcia emocjonalnego, na czele z nerwicą, powinny być przede wszystkim leczone metodami relaksacji oraz psychoterapią. Takie metody mają zastosowanie zarówno u dzieci, jak i młodzieży, osób dorosłych czy seniorów.
Polecane produkty:
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... | |
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zieliński P., Relaksacja w teorii i praktyce pedagogicznej, Częstochowa 2011.
- Sławińska A., Zastosowanie progresywnej relaksacji mięśni Jacobsona w praktyce klinicznej, Psychiatria i Psychoterapia, 4/2016.
- Konczanin J., Sposoby na stres, Warszawa 2015.