Ćwiczenia na koncentrację to różnego rodzaju łamigłówki, zagadki, rebusy, zadania, które wspierają zdolności umysłowe i poznawcze na kilku płaszczyznach. Skupiają się jednak głównie na stymulacji koncentracji, którą definiuje się jako skupienie uwagi na określonym przedmiocie, zadaniu lub myśli przy jednoczesnym ignorowaniu rozpraszających bodźców. Takie ćwiczenia powinno się wykonywać systematycznie przez całe życie, bez względu na wiek.
Ćwiczenia na koncentrację
Klasyczne przykłady ćwiczeń na koncentrację są następujące:
- gry planszowe różnego rodzaju, szachy;
- łamigłówki, rebusy, sudoku, krzyżówki;
- liczenie wstecz od wybranej losowo liczby, co można utrudniać np. poprzez odliczanie wstecz co 3 (100, 97, 94, 91 itd.);
- ćwiczenia obserwacji – oglądanie przedmiotu lub zdjęcia przez 30 sekund, a następnie próba namalowania danego przedmiotu lub opisania zdjęcia jak najdokładniej;
- gry w memory.
Są to tradycyjne ćwiczenia umysłowe. Jednak, aby stymulować i zwiększać koncentrację, nie należy pomijać ćwiczeń oddechowych i ćwiczeń relaksacyjnych. Przykładami mogą być:
- skupienie się na oddechu lub dźwiękach przez 5-10 minut, najlepiej przy zamkniętych oczach i przygaszonym świetne;
- zmiana otoczenia chociaż na parę minut, przewietrzenie pomieszczenia roboczego, aby dostarczyć organizmowi nowej dawki tlenu i świeżego powietrza;
- oddychanie 4-7-8 (wdech przez 4 sekundy, wstrzymanie na 7, wydech przez 8);
- oddychanie torem dolnożebrowym.
Zobacz również: Jak dobrze oddychać?
Dodatkowo uzupełnieniem treningu koncentracji są ćwiczenia stricte fizyczne, takie jak na przykład:
- ćwiczenia równoważne – chodzenie po cienkiej, wyznaczonej linii, chodzenie po ławce, utrzymanie równowagi podczas stania na jednej nodze (najlepiej przy zamkniętych oczach);
- ćwiczenia koordynacyjne – dotykanie różnych części ciała przy zamkniętych oczach, próba łapania piłki podczas truchtu lub skipu A, żonglowanie;
- joga, Qigong lub Tai Chi – w trakcie wykonywania ćwiczeń skupia się na synchronizacji ruchów i oddechu.
Aby zwiększyć koncentrację, warto pracować w tak zwanych blokach roboczych. Oznacza to, że na każde 25 minut intensywnej pracy umysłowej przypada 5 minut odpoczynku i relaksu. Sprawia to, że mózg nie zdąży się przetrenować i przemęczyć, a praca będzie wydajniejsza. Dodatkowo łatwiej będzie skupić się na zadaniu i uniknąć jego monotonii po krótkiej przerwie. Dodatkowo powinno się zadbać o sen i nawodnienie – zmęczenie dramatycznie obniża uwagę. Warto też ustalić priorytety i przerwy – mózg potrzebuje cykli skupienia i regeneracji.
Ćwiczenia na koncentrację – efekty
Rezultaty systematycznej pracy nad koncentracją to przede wszystkim:
- lepsza pamięć, łatwiejsze zapamiętywanie nowych informacji oraz zdolność przetwarzania ich w krótkim czasie;
- łatwiejsze wyłapywanie szczegółów ze swojego otoczenia;
- mniej popełnianych błędów podczas zadań;
- zwiększona kreatywność, większa liczba ciekawych pomysłów;
- większa motywacja i wytrwałość podczas wykonywanych zadań;
- lepsza koordynacja ruchowa;
- mniejszy poziom zmęczenia, nowa dawka energii do działania.
Ćwiczenia na koncentrację pozwalają zwiększyć zdolność skupienia uwagi, poprawiają efektywność wykonywanych zadań oraz ułatwiają zapamiętywanie informacji. U osób starszych ich regularne wykonywanie przynosi szczególnie wyraźne korzyści. Wspiera utrzymanie sprawności umysłowej, poprawia orientację i pamięć, a także spowalnia naturalne procesy starzenia się mózgu. Badania naukowe potwierdzają, że systematyczny trening umysłu może zmniejszać ryzyko rozwoju zaburzeń neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona czy otępienie starcze (demencja).
Zobacz również: Zaburzenia neurologiczne.
Jak często ćwiczyć koncentrację?
Aby realnie wspierać zdolności poznawcze, czynność mózgu i koncentrację, rekomenduje się wykonywanie ćwiczeń umysłowych 15-20 minut w ciągu dnia. Dodatkowo powinno być to poparte codziennymi ćwiczeniami oddechowymi i relaksacją przez około 5-10 minut, jak również systematyczną aktywnością fizyczną, najlepiej na świeżym powietrzu (to może być nawet zwykły spacer po parku czy łące). Jednocześnie należy zwrócić uwagę na tryb życia. Zdrowa dieta, uzupełnianie niedoborów pokarmowych, nieprzerwany sen, odpoczynek i unikanie stresu mają kluczowe znaczenie dla naszej koncentracji.
Polecane produkty:
![]() |
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
![]() |
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Meurisse T., Siła koncentracji. Jak się skupić na istotnych sprawach i doprowadzić je do końca, Wydawnictwo Mastery.
- Amen D., Neuroplastyczność mózgu, Wydawnictwo Vital, Białystok 2022.