Kość ramienna (łac. humerus) jest najdłuższą i największą kością kończyny górnej.
Kość ramienna – budowa
Kość ramienna składa się z części środkowej, czyli trzonu i dwóch końców. Zarówno koniec bliższy, jak i dalszy tworzą główki dla stawów: ramiennego oraz łokciowego.
Trzon kości ramiennej
Trzon w górnej części jest niemal walcowaty, w dolnej zaś wyraźnie trójgraniasty. Odróżniamy przy tym 3 powierzchnie – jedną tylną i dwie przednie (przednią przyśrodkową oraz przednią boczną). Są one odgraniczone od powierzchni tylnej brzegiem przyśrodkowym i brzegiem bocznym.
Powierzchnia przednia boczna nieco powyżej środka posiada wyraźną guzowatość naramienną. Do jej górnego brzegu przyczepia się mięsień naramienny, natomiast do dolnego mięsień ramienny. Ku dołowi od guzowatości naramiennej powierzchnia jest gładka i pokrywa ją część boczna mięśnia ramiennego.
Powierzchnia przednia przyśrodkowa posiada zwykle w części środkowej większy otwór odżywczy, który prowadzi do kanału odżywczego. Powyżej otworu znajduje się przyczep końcowy mięśnia kruczo-ramiennego, a poniżej pole przyczepu dla części przyśrodkowej mięśnia ramiennego.
Ostatnia z omawianych powierzchni (tylna) przedzielona jest na 2 części bruzdą nerwu promieniowego, która w kształcie wydłużonej spirali rozpoczyna się na brzegu przyśrodkowym nieco powyżej środka kości. Dalej ciągnie się ku dołowi, aż do brzegu bocznego. Do powierzchni tylnej trzonu przyczepiają się głowa boczna i głowa przyśrodkowa mięśnia trójgłowego ramienia.
Koniec bliższy
W stosunku do trzonu, koniec bliższy jest poszerzony i zakończony głową kości ramiennej, którą z kolei pokrywa chrząstka szklista.
Głowa stanowi nieco mniej niż połowę kuli. Ograniczenie jej powierzchni nie tworzy zwykle koła, lecz elipsę. Leży skośnie ku górze i przyśrodkowo. W efekcie linia prostopadła do płaszczyzny jej podstawy tworzy kąt około 130 stopni z osią długą trzonu kości ramiennej.
Głowę oddziela od reszty kości szyjka anatomiczna, wzdłuż której przyczepia się torebka stawowa.
Bocznie i do przodu od głowy kości znajdują się 2 silne guzki:
- guzek większy – skierowany bocznie, posiada 3 wyraźnie odgraniczone powierzchnie przyczepów mięśni. Powierzchnię górną przeznaczoną dla mięśnia nadgrzebieniowego, środkową będącą przyczepem mięśnia podgrzebieniowego, a także dolną dla mięśnia obłego mniejszego;
- guzek mniejszy – skierowany do przodu. Do niego przyczepia się mięsień podłopatkowy.
Między guzkami biegnie bruzda międzyguzkowa, w której z kolei leży ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia. Obustronnie odgraniczają ją listewki kostne przeznaczone dla przyczepów określonych mięśni.
Listewkę boczną zwie się grzebieniem guzka większego. Na niej znajduje swój przyczep mięsień piersiowy większy. Listewkę przyśrodkową nazywa się grzebieniem guzka mniejszego i to do niej przyczepia się mięsień najszerszy grzbietu wraz z mięśniem obłym większym.
Poniżej obu guzków kość ramienna ulega zwężeniu, odcinek ten łączy koniec bliższy z trzonem. Nazywa się go szyjką chirurgiczną, ponieważ kość łamię się częściej w dolnej niż w górnej części ze względu na mniejszy przekrój.
Koniec dalszy
Kość ramienna przy swoim końcu poszerza się poprzecznie i spłaszcza w kierunku przednio-tylnem. Równocześnie wygina się nieco do przodu w stosunku do osi długiej trzonu. Miejsce to nazywa się kłykciem kości ramiennej.
Po obu stronach kłykcia znaleźć można chropawy, silnie występujący guzek, nadkłykieć przyśrodkowy i nadkłykieć boczny.
Nadkłykieć przyśrodkowy jest duży i stanowi przyczep dla:
- więzadła pobocznego łokciowego;
- mięśnia nawrotnego obłego;
- większości mięśni zginających rękę.
Natomiast nadkłykieć boczny (mniejszy niż poprzedni) stanowi przyczep dla:
- więzadła pobocznego promieniowego;
- mięśnia odwracacza przedramienia;
- mięśni prostujących rękę.
Na kłykciu, pomiędzy dwoma nadkłykciami, znajduje się powierzchnia stawowa, którą pokrywa chrząstka szklista dla połączenia z kośćmi przedramienia. Powierzchnia ta składa się z 2 części:
- promieniowej;
- łokciowej.
Część promieniowa stanowi główkę i łączy się z dołkiem głowy kości promieniowej. Wyróżnić tu można również wgłębienie przednie zwane dołem dziobiastym oraz wgłębienie tylne zwane dołem wyrostka łokciowego. Doły nie są pokryte chrząstką.
Polecane produkty:
Igły do akupunktury
Wysokiej jakości igły do akupunktury zostały zaprojektowane z myślą o pacjencie. Posiadają one krótką prowadnicę i niesamowitą ostrość, co pozwala na przeprowadzenie bardzo bezpiecznego zabiegu, a zarazem mniej bolesnego. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia czlowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.