Istota gąbczasta (łac. substantia spongiosa) to rodzaj tkanki kostnej drobnowłóknistej. Przeważnie wypełnia wnętrze kości, w szczególności ich nasady. Tworzy beleczki kostne, między którymi zawarte są jamki. W nich zaś znajduje się szpik kostny.
Tkanka kostna blaszkowata – co to jest?
Aby lepiej zrozumieć specyfikę istoty gąbczastej, warto wiedzieć, czym jest tkanka kostna blaszkowata. Posiada ona blaszki kostne – podstawowe struktury kości, w których przebiegają równolegle względem siebie pojedyncze włókna kolagenowe, połączone substancją podstawową. Układ tych włókien przypomina sprężynę o gęstym i luźnym utkaniu. Włókna występujące w sąsiednich blaszkach biegną pod pewnym kątem, co w dużym stopniu podnosi wytrzymałość mechaniczną tkanki. Pod względem histologicznym tkankę kostną blaszkowatą dzielimy na tkankę kostną zbitą (istota zbita) oraz tkankę kostną gąbczastą (istota gąbczasta).
Istota gąbczasta – charakterystyka
Tkanka kostna gąbczasta lokalizuje się w nasadach kości długich, a także wewnątrz kości krótkich, kości różnokształtnych i kości płaskich. Jest pokryta blaszkami podstawowymi zewnętrznymi. Główna masa takich kości składa się z blaszek uformowanych w beleczki kostne, łączących się z sobą w układ gąbczasty. Ich przebieg oraz architektonika zdeterminowana jest działaniem sił mechanicznych, którym kość podlega. Blaszki w beleczkach przebiegają równolegle, a pomiędzy nimi znajduje się szpik kostny czerwony. Na zewnątrz kości (z wyjątkiem powierzchni stawowych) występuje błona łącznotkankowa w postaci tkanki łącznej zbitej, nazywana okostną.
Śródkoście
Istotę gąbczastą znajdującą się wewnątrz kości płaskich czaszki nazywa się śródkościem. Lokalizuje się między blaszką zewnętrzną a blaszką wewnętrzną (szklistą) istoty zbitej. Jest silnie unaczyniona przez żyły śródkościa biegnące w szerokich i rozgałęzionych kanałach. W niektórych miejscach śródkoście uległo absorpcji, wskutek czego wytworzyły się przestrzenie płynowe.
Istota gąbczasta – funkcje
Istota gąbczasta wypełnia wnętrza kości, tworząc środowisko idealne dla szpiku kostnego czerwonego. Ten z kolei pełni funkcję krwiotwórczą – wytwarza erytrocyty, leukocyty (głównie granulocyty) oraz płytki krwi (trombocyty). Znaleźć go można we wszystkich kościach płodu i noworodka, jednak wraz z wiekiem jego ilość spada. U dorosłego człowieka czerwony szpik kostny jest już obecny wyłącznie w kręgach, żebrach, łopatkach, obojczyku, mostku, kościach czaszki, miednicy i częściowo w jamach kości długich.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Burzyńska K., Nikodem A., Słowiński J., Filipiak J., Analiza zmian struktury i gęstości kości gąbczastej w nasadzie bliższej kości udowej zmienionej zwyrodnieniowo, Aktualne Problemy Biomechaniki, 9/2015.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Dżygóra W., Podstawy histologii, Jelenia Góra 2015.
