Kość skroniowa (łac. os temporale) leży między kością potyliczną, a klinową i bierze udział w wytwarzaniu częściowo podstawy, częściowo zaś ściany bocznej czaszki.
Połączenia kości skroniowej
Kość skroniowa łączy się z 5 innymi kośćmi:
Zobacz również: Rozluźnianie mięśni – szczęka i żuchwa.
Kość skroniowa – budowa
W znacznym stopniu to mięśnie modelują kość skroniową, ponieważ przyczepia się do niej nie tylko jeden z najsilniejszych mięśni poruszających głowę mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, ale także mięśnie żwaczowe.
W budowie anatomicznej kości skroniowej wyróżnić można cztery części:
- łuskową – tworzy górno-przedni odcinek kości skroniowej;
- sutkową – tworzy tylny odcinek kości i leży do tyłu od przewodu słuchowego zewnętrznego;
- bębenkową – leży do przodu od wyrostka sutkowatego i tworzy większy odcinek przewodu słuchowego zewnętrznego;
- skalistą, zwaną również piramidą – tworzy ją twarda, grubowłóknista kość.
Kość cechuje się szczególnie twardą budową części skalistej. Z kolei najsłabsza część kości odpowiada linii łączącej oba przewody słuchowe – zewnętrzny i wewnętrzny. Przewody te przedzielone są jedynie jamą bębenkową i ślimakiem. Złamania kości występują właśnie w tej płaszczyźnie.
Kość skroniowa u noworodków składa się z dwóch lub trzech oddzielnych części, zależnie od tego, czy część łuskowa i część bębenkowa są od siebie oddzielone, czy też już zrośnięte. Dopiero pod koniec 1 roku życia wszystkie trzy części zlewają się w całość.
Kanały części skalistej
Kość skroniowa jest wybitnie pneumatyczna dzięki dużym skupieniom jamek pneumatycznych położonych dokoła jamy bębenkowej i łączących się z nią. Dodatkowo kość ta jest przebita wieloma naczyniami i nerwami, których przerwanie ułatwia rozpoznanie złamań podstawy czaszki.
Wyróżnić można następujące kanały i kanaliki części skalistej kości skroniowej:
- tętnicy szyjnej – najobszerniejszy ze wszystkich. Leżą w nim: tętnica szyjna wewnętrzna, współczulny splot nerwowy, splot żylny szyjno-tętniczy;
- nerwu twarzowego – przebiegają w nim: nerw twarzowy, nerw pośredni, naczynia rylcowo-sutkowe, gałąź skalista tętnicy oponowej środkowej;
- bębenkowy – zawiera tętnicę bębenkową dolną i nerw bębenkowy;
- szyjno-bębenkowe – prowadzą naczynia i nerwy dla błony śluzowej jamy bębenkowej;
- sutkowy – zawiera gałąź uszną nerwu błędnego;
- wodociąg przedsionka – zawiera przewód błędnika błoniastego;
- ślimaka – zawiera przewód przychłonkowy.
Przewód słuchowy zewnętrzny
Omawiając część bębenkową należy wspomnieć o przewodzie słuchowym zewnętrznym. Mierzy on około 2 cm długości i kieruje się wewnętrznie nieco do przodu. Ponadto, koniec wewnętrzny zamyka błona bębenkowa, z kolei do końca zewnętrznego przyczepia się część chrzęstna przewodu.
Górną granicę otworu słuchowego zewnętrznego tworzy odnoga tylna wyrostka jarzmowego. Warto także wspomnieć o kosteczkach słuchowych, które zaczynają kostnieć w czwartym miesiącu życia.
Kość skroniowa – funkcje
Budowa kości skroniowej jest złożona, ponieważ pełni ona różnorodne zadania. Przede wszystkim stanowi narząd zmysłu, gdyż zawiera błędnik wraz z jego nabłonkami zmysłowymi odbierającymi bodźce dźwiękowe i równowagi ciała.
Zobacz również: Równowaga statyczna i dynamiczna – metody oceny.
Drugą zasadniczą właściwością kości jest jej daleko posunięta pneumatyzacja. Ponadto, kość przebija wiele dróg naczyniowych i nerwowych, które w czasie rozwoju stopniowo są otaczane istotą kostną.
Na końcu należy wspomnieć, że kość skroniowa dźwiga panewkę stawu skroniowo-żuchwowego połączonego z czaszką. Łuk jarzmowy łączy ją z częścią twarzową czaszki. Dzięki temu przypada kości skroniowej bardzo istotne zadanie przenoszenia na czaszkę ciśnienia wywołanego w czasie żucia. Obie kości skroniowe dzięki wyrostkom rylcowatym dźwigają aparat, na którym zawieszona jest kość gnykowa. W rezultacie dźwigają one trzewia szyi.
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.