Kość ciemieniowa (łac. os parietale) w liczbie dwóch stanowi górną część czaszki. Obie łącząc się ze sobą biorą udział w tworzeniu sklepienia i ścian bocznych czaszki.
Połączenia
Kość ciemieniowa łączy się z 5 kośćmi:
- kością ciemieniową strony przeciwległej;
- kością potyliczną;
- kością skroniową;
- kością klinową;
- kością czołową.
Kości ciemieniowe – budowa
Są to kości płaskie, a każda z nich jest nieregularnie czworokątna. W budowie anatomicznej wyróżnia się dwie powierzchnie, cztery brzegi oraz cztery kąty.
Kość ciemieniowa, jako kość płaska, zbudowana jest z dwóch warstw istoty zbitej oraz z warstwy śródkościa położonej między nimi. Staje się cieńsza w kierunku ku dołowi, grubsza zaś wzdłuż brzegu strzałkowego.
Jako objaw zaniku starczego może występować bardzo znaczne ścieńczenie kości w okolicy guzów ciemieniowych. W efekcie grubość kości może tu dochodzić zaledwie do grubości kartki papieru.
Powierzchnie kości ciemieniowej
Powierzchnia zewnętrzna jest wypukła i gładka. Mniej więcej w środku posiada wypuklenie zwane guzem ciemieniowym i to w tym miejscu rozpoczyna się proces kostnienia. Poniżej guza biegną dwie kresy skroniowe, powyżej których kość pokrywa czepiec ścięgnisty. Tuż przy górnym brzegu znajduje się zwykle mały otwór ciemieniowy.
Powierzchnia wewnętrzna zwrócona do jamy czaszki jest wklęsła. W przednio-dolnej części tej powierzchni znajduje się głęboka bruzda tętnicza rozgałęziająca się drzewkowato, a w pobliżu kąta tylno-dolnego można znaleźć drugą bruzdę. Obie przeznaczone są dla przedniej i tylnej gałęzi tętnicy oponowej środkowej.
Ponadto, na powierzchni wewnętrznej zauważa się bruzdę zatoki strzałkowej górnej oraz bruzdę zatoki esowatej. Bocznie od tej pierwszej znajduje się często szereg dołeczków ziarenkowych.
Brzegi kości ciemieniowej
Jak wspomniano wcześniej, wyróżnia się 4 brzegi kości skroniowej. Są to brzegi:
- strzałkowy – górny i najdłuższy ze wszystkich. Łączy się z odpowiednim brzegiem drugiej strony tworząc szew strzałkowy;
- dolny – składający się z 3 części. Przednia łączy się ze szczytem skrzydła większego kości klinowej tworząc szew klinowo-ciemieniowy. Tylna łączy się z częścią sutkową kości skroniowej tworząc szew ciemieniowo-sutkowy. Z kolei część środkowa łączy się z brzegiem ciemieniowym części łuskowej kości skroniowej i tworzy szew łuskowy;
- czołowy – przedni i zazębiony. Łączy się z brzegiem ciemieniowym kości czołowej tworząc szew wieńcowy;
- potyliczny – tylny. Łączy się z brzegiem węgłowym kości potylicznej i tworzy szew węgłowy.
Kąty kości ciemieniowej
Kątów również jest 4 i są to kąty:
- czołowy – przedni górny. Jest niemal prosty i znajduje się w punkcie zetknięcia się szwu strzałkowego oraz wieńcowego;
- klinowy – przedni dolny, cienki i zaostrzony. Wciska się między kość czołową i skrzydło większe kości klinowej;
- potyliczny – tylny górny. Jest zaokrąglony i odpowiada punktowi połączenia szwu strzałkowego i węgłowego;
- sutkowy – tylny dolny, rozwarty. Leży we wcięciu ciemieniowym kości skroniowej.
We wszystkich czterech kątach kości ciemieniowej znajdują się u noworodków nieskostniałe pozostałości czaszki błoniastej, tak zwane ciemiączka.
Kość ciemieniowa – rozwój
Kość ciemieniowa powstaje jako kość łącznotkankowa przeważnie z dwóch punktów kostnienia – górnego i dolnego, które występują pod koniec drugiego miesiąca życia płodowego. Następnie od tych punktów (położonych w okolicy późniejszych guzów ciemieniowych) promieniście rozrastają się listewki kostne ku brzegom kości.
Kąty są częściami najpóźniej kostniejącymi i dlatego też w tych miejscach zachowują się ciemiączka.
Polecane produkty:
|
Igły do akupunktury
Wysokiej jakości igły do akupunktury zostały zaprojektowane z myślą o pacjencie. Posiadają one krótką prowadnicę i niesamowitą ostrość, co pozwala na przeprowadzenie bardzo bezpiecznego zabiegu, a zarazem mniej bolesnego. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
