Kwasy Omega 3, 6, 9 to kluczowe nienasycone kwasy tłuszczowe, które wspierają prawidłową pracę serca, mózgu, układu immunologicznego oraz pomagają zachować zdrową, elastyczną skórę. Odgrywają istotną rolę w procesach metabolicznych i ochronnych organizmu, od okresu płodowego, przez dorosłość, aż po późne lata życia. Każdy z tych kwasów pełni odmienną funkcję, a ich proporcje w diecie mają ogromne znaczenie dla zdrowia. Choć dobrze zbilansowana dieta może częściowo pokryć zapotrzebowanie na te tłuszcze, w praktyce często zaleca się dodatkową suplementację, zwłaszcza w przypadku niedoborów lub zwiększonego zapotrzebowania.
Kwasy Omega 3 6 9 – charakterystyka
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe Omega 3 6 9 to organiczne związki chemiczne będące stałym elementem diety człowieka. Nazewnictwo odnosi się do położenia pierwszego podwójnego wiązania w łańcuchu węglowym (liczonego od końca metylowego cząsteczki).
Do grona kwasów Omega 3 zalicza się:
- ALA (kwas α-linolenowy);
- EPA (kwas eikozapentaenowy);
- DHA (kwas dokozaheksaenowy).
Kwasami Omega 6 są:
- LA (kwas linolowy);
- GLA (kwas gamma-linolenowy);
- AA (kwas arachidonowy).
Natomiast do kwasów Omega 9 zalicza się:
- kwas oleinowy;
- kwas erukowy;
- kwas nerwonowy.
Co istotne, są to kwasy tłuszczowe egzogenne, co oznacza, że organizm człowieka nie potrafi ich samodzielnie zsyntezować. Należy dostarczać je wraz z dietą lub wspomagać się suplementacją, która jest rekomendowana w pewnych grupach konsumentów o zwiększonym zapotrzebowaniu na omawiane związki (szczególne seniorzy, kobiety w ciąży, pacjenci przewlekle chorzy).
Kwasy tłuszczowe Omega 3
Kwasy Omega 3 są najważniejszymi związkami tłuszczowymi w diecie człowieka. Niestety spośród wszystkich Omega spożywa się ich najmniej, co warto uzupełniać suplementacją. Mają kluczowe znaczenie dla zdrowia ludzkiego organizmu, ponieważ:
- obniżają poziom trójglicerydów we krwi, stabilizują ciśnienie tętnicze, poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych, zmniejszają ryzyko zawału serca i arytmii – w kontekście układu sercowo-naczyniowego;
- budują neurony i tkankę mózgową, wspierają pamięć i koncentrację, są kluczowe dla rozwoju układu nerwowego u płodu, zmniejszają ryzyko demencji i choroby Alzheimera u osób starszych – w kontekście układu nerwowego;
- działają przeciwzapalnie i immunomodulująco, ograniczają nadmierne reakcje zapalne, co jest ważne np. w chorobach autoimmunologicznych i choroby reumatycznych;
- zmniejszają ryzyko cukrzycy typu 2, depresji i wielu innych chorób cywilizacyjnych XXI wieku, także przez wzgląd na pewne działanie antyoksydacyjne.
Ich najlepszymi źródłami pokarmowymi są tłuste ryby morskie (łosoś, makrela, śledź, sardynki, tuńczyk, dorsz), oleje roślinne tłoczone na zimno (olej lniany, olej rzepakowy, olej konopny, olej z orzechów włoskich, olej z pachnotki zwyczajnej, olej z czarnuszki), siemię lniane, nasiona chia, orzechy włoskie, algi (Spirulina).
Kwasy tłuszczowe Omega 6
Kwasy Omega 6 także są ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ:
- wchodzą w skład błon komórkowych, wpływają na ich elastyczność i przepuszczalność;
- biorą udział w syntezie eikozanoidów (prostaglandyn, leukotrienów, tromboksanów), które regulują m.in. ciśnienie krwi, krzepnięcie i reakcje zapalne;
- wspomagają wzrost i regenerację tkanek, wpływają na gospodarkę lipidową;
- po części uczestniczą w reakcjach odpornościowych.
Aby tak się działo, należy do organizmu dostarczać je w odpowiedniej proporcji w stosunku do kwasów Omega 3. Rekomenduje się go na poziomie 5:1 z przewagą dla Omega 3. Jeśli jednak spożywamy więcej Omega 6, może dojść do nasilania się i powstawania stanów zapalnych w organizmie. Dobrymi źródłami pokarmowymi Omega 6 są m.in. produkty zbożowe, jajka, orzechy i nasiona, niektóre oleje roślinne tłoczone na zimno, mięso.
Kwasy tłuszczowe Omega 9
Kwasy Omega 9 wspierają rolę pozostałych kwasów tłuszczowych, jednak w mniejszym stopniu. Ich niedobór jest rzadki, ponieważ tak naprawdę znajdują się w niemal każdym produkcie tłuszczowym. Należy jedynie uważać na ich nadmiar, ponieważ dla przykładu uważa się, że kwas erukowy w dużych dawkach może być toksyczny dla ludzi, prowadząc do uszkodzeń mięśnia sercowego i stłuszczenia narządów.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dutkowska A., Rachoń D., Rola kwasów tłuszczowych n-3 oraz n-6 w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego, Choroby Serca i Naczyń, 3/2015.
- Marciniak-Łukasik K., Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3, Żywność, Nauka, Technologia, Jakość, 6/2011.
- Sicińska P., Pytel E., Kurowska J., Koter-Michalak M., Suplementacja kwasami omega w różnych chorobach, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.
- Kłosiewicz-Latoszek L., Znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3 w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, Żywienie człowieka i metabolizm, 2/2002.
