Kość sitowa (łac. os ethmoidale) jest bardzo lekką, nieparzystą kością czaszki kształtu mniej więcej sześciennego.
Rozwój
Kostnienie kości sitowej jako kości zastępczej odbywa się na podłożu chrząstki puszki nosowej i postępuje z trzech punktów kostnienia. W pierwszej kolejności kostnieją blaszki oczodołowe, między czwartym, a piątym miesiącem życia płodowego. Z tego miejsca proces przenosi się na małżowiny. Następnie, w ciągu pierwszego roku życia zaczynają kostnieć z jednego punktu blaszka pionowa i grzebień koguci. Łączą się one z błędnikiem około 2 roku życia. Kostnienie kości sitowej kończy się w 16 roku życia.
Połączenia kości sitowej
Kość sitowa łączy się aż z 15 innymi kośćmi:
- czterema kośćmi czaszki mózgowej – kością czołową, kością klinową i dwiema małżowinami klinowymi;
- jedenastoma kośćmi części twarzowej czaszki – dwiema kośćmi nosowymi, szczękami, kośćmi łzowymi, kośćmi podniebiennymi, małżowinami nosowymi dolnymi i lemieszem.
Kość sitowa – budowa
Kość sitowa składa się z czterech części:
- blaszki sitowej – tworzącej odcinek podstawy czaszki;
- blaszki pionowej – tworzącej część przegrody nosa;
- dwóch bocznych błędników – do nich rozwojowo należą także małżowiny klinowe.
Ponadto, kość sitowa jest ukształtowana prawie w całości z istoty zbitej. Istnieją tylko ślady istoty gąbczastej w grzebieniu kogucim oraz w części górnej i dolnej blaszki pionowej. Poza tym, cała kość jest wybitnie wydrążona, a zwłaszcza błędnik, w którym pneumatyzacja występuje w postaci komórek sitowych.
Blaszka sitowa
Leży poziomo i wypełnia całkowicie wcięcie sitowe kości czołowej, wytwarzając wzdłuż przedniego brzegu oraz wzdłuż obu brzegów bocznych wcięcia część szwu czołowo-sitowego.
Blaszka sitowa na swej powierzchni górnej w płaszczyźnie pośrodkowej posiada wyrostek, który wyraźnie się unosi do przodu. W efekcie tworzy on grzebień koguci. Następnie, grzebień ten stopniowo opada ku tyłowi, może też zawierać pneumatyczne jamki kostne. Długi i cienki tylne brzeg tej struktury służy do przyczepu sierpa mózgu opony twardej.
W części przedniej blaszki sitowej znajduje się obustronnie większy otworek dla przejścia nerwu i naczyń sitowych przednich. Z kolei dolna powierzchnia blaszki sitowej tworzy część ściany górnej jamy nosowej.
Blaszka pionowa
Opuszcza się z powierzchni dolnej blaszki sitowej i leży w płaszczyźnie pośrodkowej. Tworzy część kostnej przegrody nosa.
W górnej części na obu swych powierzchniach jest pokryta szeregiem rowków i kanalików dla nerwów węchowych.
Blaszka pionowa posiada 3 brzegi:
- przedni – łączy się z kolcem nosowym kości czołowej;
- tylny – łączy się w części górnej z grzebieniem klinowym kości klinowej, natomiast w części dolnej z lemieszem;
- dolny – do niego przyczepia się przegroda chrzęstna jamy nosowej.
Błędnik sitowy
Prawy i lewy błędnik sitowy tworzą główną część kości sitowej.
Błędnik taki składa się z szeregu jamek kostnych o cienkich ściankach, komunikujących się ze sobą oraz wysłanych błoną śluzową tak zwanych komórek sitowych. W budowie błędnika można wyróżnić kilka powierzchni:
- górną – szereg dołeczków sitowych;
- tylną – wykazującą duże i nieregularne dołki kostne zamknięte małżowinami klinowymi i wyrostkami oczodołowymi kości podniebiennej;
- boczną – utworzoną przez blaszkę oczodołową;
- przednią – łączącą się ku górze z częścią oczodołową kości czołowej, ku dołowi z trzonem szczęki, zaś do przodu z kością łzową;
- dolną – przylegającą do szczęki i kości podniebiennej. Dodatkowo tworzy ona małżowinę nosową środkową.
Pojemność całego błędnika sitowego wynosi około 10 cm3.
Funkcje kości sitowej
Tworzy dolne zamknięcie przedniego odcinka części mózgowej czaszki, jej główna część sięga jednak głęboko w obręb części twarzowej czaszki między oba oczodoły. Dodatkowo bierze udział w wytwarzaniu zarówno oczodołów, jak i jamy nosowej.
Kość sitowa jest wybitnie pneumatyczna oraz stanowi kość narządu powonienia, ponieważ leżą na niej rozgałęzienia nerwów węchowych wraz z przynależnym nabłonkiem węchowym.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
