Nerw udowy (łac. nervus femoralis) należy do gałęzi długich splotu lędźwiowego. Powstaje między powierzchowną, a głęboką warstwą mięśnia lędźwiowego większego. Tworzą go przeważnie 3 korzenie nerwowe splotu lędźwiowego pochodzące z gałęzi brzusznych II, III i IV nerwu lędźwiowego. To najsilniejszy nerw tego splotu, o grubości 5-7 mm. Należy do nerwów mieszanych.
Nerw udowy – przebieg
Nerw udowy kieruje się ku dołowi, do przodu i bocznie od miednicy. Jego początkowa część lędźwiowa leży w mięśniu lędźwiowym większym całkowicie w nim ukryta. Kolejna część biodrowa układa się w bruździe między mięśniem biodrowym, a mięśniem lędźwiowym większym. W tym odcinku nerw jest częściowo widoczny. Trzeci odcinek pnia nerwu leży w rozstępie mięśni i twory część pachwinową. W ostatniej części udowej, rozpada się na poszczególne gałęzie końcowe.
Od pnia nerwu udowego odchodzi wpierw kilka gałęzi bocznych, a następnie gałęzie końcowe, które układają się zazwyczaj w 2 warstwy – powierzchowną i głęboką. Gałęzie warstwy powierzchownej są przeważnie czuciowe, zaś głębokiej ruchowe. Wśród ważnych gałęzi nerwu udowego wyróżnia się:
- mięśniowe bliższe;
- stawowe;
- do mięśnia grzebieniowego;
- naczyniowe;
- skórne przednie;
- do mięśnia krawieckiego;
- mięśniowe dalsze;
- nerw udowo-goleniowy.
Dzięki nim możliwe jest odpowiednie unerwienie kończyny dolnej.
Co unerwia nerw udowy?
Gałęzie mięśniowe nerwu udowego zaopatrują następujące mięśnie:
- mięsień lędźwiowy większy;
- mięsień krawiecki;
- mięsień czworogłowy uda;
- mięsień łonowy (mięsień grzebieniowy);
- mięsień biodrowy.
Gałęzie skórne unerwiają obszar, który rozpoczyna się na udzie kilka centymetrów poniżej bruzdy pachwinowej i obejmuje przednią oraz przyśrodkową powierzchnię uda. Na goleni unerwiają powierzchnię przednio-przyśrodkową goleni oraz przyśrodkowy brzeg stopy, czasem aż do palucha. Gałęzie okostnowe i stawowe zaopatrują kość udową oraz przednio-przyśrodkową część stawu biodrowego, stawu kolanowego oraz częściowo stawu skokowo-goleniowego. Z kolei gałęzie naczyniowe unerwiają dolny odcinek tętnicy biodrowej zewnętrznej i tętnicę udową od więzadła pachwinowego do rozworu ścięgnistego przywodzicieli, jak również jej gałęzie.
Porażenie nerwu udowego
Porażenie nerwu udowego skutkuje ciężkimi następstwami. Powoduje bowiem:
- osłabienie czynnego zginania stawu biodrowego (czynność ta nie jest zupełnie zniesiona, dlatego, że biorą w niej również udział mięśnie przywodziciele kończyny dolnej, mięsień naprężacz powięzi szerokiej, mięsień pośladkowy średni i mięsień pośladkowy mały);
- całkowite zniesienie czynnego prostowania w stawie kolanowym;
- znaczne utrudnienie chodzenia i stania, zwłaszcza przy obciążeniu;
- zniesienie odruchu rzepkowego wskutek porażenia mięśni prostowników uda;
- osłabienie czucia na przednio-przyśrodkowej powierzchni uda prawie od bruzdy pachwinowej oraz na przednio-przyśrodkowej powierzchni goleni aż do kostki przyśrodkowej.
Objawy te uniemożliwiają chodzenie, ponieważ niemożliwe jest sprawne zginanie i prostowanie kończyny dolnej.
Zobacz również: Neuropatia nerwu udowo-goleniowego.
Polecane produkty:
Roller do masażu
Piankowy, wysokiej jakości roller do masażu wykorzystywany jest do rozluźniania mięśniowo-powięziowego. Idealnie nadaje się dla osób aktywnych fizycznie. Może posłużyć zarówno przed treningiem w ramach rozgrzewki zwiększając elastyczność więzadeł ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Narkiewicz O., Moryś J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Kochanowski J., Przyczyny, symptomatologia, diagnostyka i leczenie zespołów z uwięźnięcia, Polski Przegląd Neurologiczny, 3/2007.