Mięsień naprężacz powięzi szerokiej (łac. musculus tensor fasciae latae) w skrócie TFL, leży powierzchownie na bocznej stronie biodra. Posiada płaski, podłużny i czworokątny kształt.
Topografia
Do przodu mięsień naprężacz powięzi szerokiej graniczy z mięśniem krawieckim, do tyłu zaś z mięśniem pośladkowym średnim. Powierzchnia zewnętrzna leży bezpośrednio pod skórą, a powierzchnia wewnętrzna pokrywa mięśnie pośladkowy średni, głowę boczną mięśnia czworogłowego uda.
Początek mięśnia naprężacza powięzi szerokiej jest stale zrośnięty z mięśniem pośladkowym średnim. Po części również dlatego unerwienie obu tych mięśni jest identyczne.
Naprężacz powięzi szerokiej – budowa
Przyczep początkowy (pp):
Mięsień ten rozpoczyna się włóknami ścięgnistymi na:
- bocznej stronie kolca biodrowego przedniego górnego;
- powięzi pośladkowej.
Włókna biegną równolegle ku dołowi i lekko ku tyłowi. Na granicy górnej i środkowej trzeciej części uda (w okolicy krętarza większego kości udowej), płaskie pasmo ścięgniste o szerokości około 4-7 cm przechodzi w ścięgniste pasmo biodrowo-piszczelowe powięzi szerokiej.
Przyczep końcowy (pk):
- kończy się na kłykciu bocznym piszczeli.
Mięsień obejmuje powięź, wytwarzając dla niego pochewkę – cieńszą na powierzchni zewnętrznej mięśnia, grubszą zaś na powierzchni wewnętrznej.
Naprężacz powięzi szerokiej – czynność
Mięsień naprężacz powięzi szerokiej należy do mięśni dwustawowych, ponieważ działa zarówno na staw biodrowy, jak i na staw kolanowy.
Napina on powięź szeroką uda w kierunku podłużnym i ustala wyprostowany staw kolanowy, wzmacniając pionową postawę ciała. Z tego względu mówi się, że TFL wchodzi w skład aparatu równowagi miednicy. Z kolei zgięty staw kolanowy zgina jeszcze bardziej.
Działanie mięśnia na staw biodrowy jest znacznie silniejsze. Kierunek jego przebiegu odpowiada przeciętnemu kierunkowi mięśnia biodrowo-lędźwiowego i tak jak on zgina udo w stawie biodrowym. Dodatkowo rotuje je wewnętrznie i silnie odwodzi.
Należy wspomnieć, że mięsień ten jest rozciągnięty między innymi przy wadzie kolan szpotawych i przykurczony przy kolanach koślawych.
Unaczynienie
Unaczynienie mięśnia naprężacza powięzi szerokiej pochodzi od:
- tętnicy pośladkowej górnej (która z kolei odchodzi od tętnicy biodrowej wewnętrznej);
- tętnicy okalającej udo bocznej (która z kolei odchodzi od tętnicy głębokiej uda).
Unerwienie
Unerwienie pochodzi od nerwu pośladkowego górnego ze splotu krzyżowego.
Naprężacz powięzi szerokiej – ćwiczenia
Niżej przedstawiono przykłady ćwiczeń wzmacniających i rozciągających mięsień naprężacz powięzi szerokiej.
- Ćwiczenie wzmacniające – wszelkie ćwiczenia oporowe dla odwiedzenia kończyny dolnej będą wpływały na wzmacnianie mięśnia naprężacza powięzi szerokiej. Przykład: stanie w lekkim rozkroku z gumą treningową założoną na wysokości kostek kończyn dolnych. Następnie odwiedzenie nogi i utrzymanie pozycji przez 3 sekundy.
- Ćwiczenie rozciągające – leżenie tyłem, kończyny dolne wyprostowane, a kończyny górne wyprostowane i odwiedzione do 90 stopni w stawach ramiennych. Następnie wykonując skręt tułowia należy prostą nogą starać się dotknąć przeciwnej kończyny górnej.
Test Obera
Test Obera stosuje się do oceny przykurczu pasma biodrowo-piszczelowego, które jest przedłużeniem mięśnia naprężacza powięzi szerokiej z częściowym udziałem mięśni pośladkowych. Na poniższym filmie fizjoterapeuta Kamil Radlak pokazuje jak przeprowadzić test Obera:
Polecane produkty:
|
Pistolet do masażu
Pistolet do masażu KICA to wysokiej jakości, bardzo lekkie, a zarazem wydajne urządzenie. Odpowiedni program pozwala dopasować się do indywidualnych potrzeb m.in. sportowców, fizjoterapeutów, a także osób zmagających się z różnego rodzaju bólami. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZLW, Warszawa 2004.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
