Szukaj
Szukaj

Mikrouszkodzenia włókien mięśniowych

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Mikrouszkodzenia włókien mięśniowych (popularnie tzw. zakwasy) to opóźniony ból mięśniowy, pojawiający się najczęściej po 24 godzinach po wysiłku fizycznym. Z reguły utrzymuje się 2-3 dni, po czym samoistnie przemija. Odczuwany jest jako charakterystyczna tkliwość i bolesność mięśni podczas ich aktywowania lub rozciągania. Wbrew pozorom zakwasy pełnią bardzo ważną rolę i są zjawiskiem pozytywnym dla naszego organizmu.

Mikrouszkodzenia włókien mięśniowych

Energetyka pracy mięśniowej

Związki energetyczne dostępne dla włókien mięśniowych w momencie spoczynku są w stanie pokryć wydatek energetyczny jedynie krótkich i intensywnych ćwiczeń trwających od 3 do 15 sekund. W czasie dłuższej aktywności mięsień zmuszony jest do czerpania energii z innego źródła. W warunkach odpowiedniej podaży tlenu staje się nim oksydacyjna przemiana glukozy, która obejmuje:

  • glikolizę tlenową, w przebiegu której utlenianie kwasu pirogronowego prowadzi do powstania acetylokoenzymu A i 3 moli ATP;
  • cykl Krebsa (cykl kwasu cytrynowego), w którym pełna przemiana acetylokoenzymu A dostarcza 2 mole ATP;
  • łańcuch oksydacyjny transportu elektronów dostarczający 34 mole ATP.

Podczas długotrwałego wysiłku, gdy zaczyna brakować tlenu, opisany wyżej proces kończy się na etapie glikolizy. Tym razem jest to jednak proces beztlenowy, w wyniku którego kwas pirogronowy konwertowany jest do kwasu mlekowego, przy czym powstają 2 mole ATP. Warto zauważyć, że z energetycznego punktu widzenia glikoliza beztlenowa jest zdecydowanie mniej korzystna. Poza tym, w miarę jej trwania rośnie stężenie kwasu mlekowego – z 1 mmol/kg w stanie spoczynku do 25 mmol/kg podczas intensywnego wysiłku. W warunkach lokalnej kwasicy metabolicznej zmniejsza się siła wiązania wapnia przez włókna mięśniowe, co manifestuje się upośledzeniem siły skurczu mięśnia, dochodzi także do zahamowania reakcji glikogenolizy i glikolizy.

Przyczyny mikrouszkodzeń włókien mięśniowych

Podsumowując powyższe informacje dotyczące fizjologii pracy mięśni, mikrouszkodzenia włókien mięśniowych wynikają z nadmiernego wysiłku fizycznego, podczas którego nie dostarcza się odpowiedniej ilości tlenu, wystarczającej do produkcji dużych porcji energii. Pracujący organizm pozyskuje wówczas energię w procesach beztlenowych, których produktem ubocznym jest właśnie kwas mlekowy. Stąd popularna nazwa zakwasy.

Dawniej twierdzono, że to właśnie kwas mlekowy odpowiada za dyskomfort mięśni po treningu, ból i tkliwość. Nic bardziej mylnego – kwas mlekowy wprawdzie gromadzi się w mięśniach, jednak zostaje z nich szybko usunięty i przetransportowany do wątroby. Zwykle już po 2-3 godzinach jego ilości w mięśniach są śladowe. Pozostają natomiast zmiany w tkance mięśniowej pod postacią mikrouszkodzeń włókienek. To one odpowiadają za ból zwany zakwasami.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Mikrouszkodzenia włókien mięśniowych – znaczenie dla organizmu

Mimo bólu mikrouszkodzenia włókien mięśniowych są zjawiskiem korzystnym, ponieważ stymulują nasze mięśnie do pracy. Wspieraj przyrost masy mięśniowej i siły mięśniowej, w efekcie czego poprawiają ich ukrwienie i zwiększają unerwienie. Odpowiednio dobrana aktywność fizyczna zwiększa również pulę komórek satelitowych rezydujących we włóknach, przez co nasze mięśnie potrafią się szybciej regenerować, a my wolniej się starzejemy.

Zakwasy – jak sobie z nimi radzić?

Jednym z często popełnianych błędów jest chłodzenie obolałych mięśni. Niskie temperatury działają hamująco na komórki satelitowe, przez co nie mogą one spełniać swojej roli. Aby nie odczuwać dolegliwości związanych z zakwasami, najlepiej jest:

  • dzień po intensywnym treningu (pierwszy dzień wystąpienia zakwasów) przeznaczyć czas na regenerację i zrezygnować z kolejnego, intensywnego treningu. Wskazana jest jednak rekreacyjna aktywność, np. 30 minut spaceru, celem dotlenienia i poprawy ukrwienia mięśni;
  • skorzystać z ciepłolecznictwa – ciepła kąpiel, sauna lub termofor na najbardziej bolesne miejsce;
  • wyspać się – jako że sen jest momentem kluczowym dla namnażania komórek satelitowych;
  • zadbać o dietę bogatą w białka i węglowodany, które wspierają regenerację i budowę tkanki mięśniowej.

W celu uniknięcia pojawienia się tzw. zakwasów lub zminimalizowania ich intensywności należy przed treningiem zadbać o odpowiednią rozgrzewkę, zaś po treningu poświęcić 10 minut na wyciszenie organizmu. Dodatkowo warto delikatnie rozciągnąć mięśnie po treningu. Zarówno w trakcie ćwiczeń, jak i po nich nie zapominajmy o odpowiednim nawodnieniu.

Zobacz również: Stretching (rozciąganie) – wpływ na organizm.

Podsumowanie

Badania kwasu mlekowego potwierdziły, że około 75 % kwasu mlekowego w naszej krwi jest utleniane i przekształcone w energię jako paliwo dla naszych mięśni. Pozostałe 25% ulega oczyszczeniu i przekształceniu do postaci glukozy, a następnie wykorzystaniu do produkcji jeszcze większej ilości energii. Kwas mlekowy nie odpowiada za spadek mocy, zmęczenie czy bóle mięśni. Kwas mlekowy zapewnia szybką energię i bierze udział w produkcji glikogenu. Trening wytrzymałościowy redukuje próg mleczanowy we krwi, wzrost liczby mitochondriów w mięśniach sprawia, że uczymy organizm jak oczyszczać i przekształcać kwas mlekowy.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Łach P., Roman-Liu D., Ograniczenie obciążenia mięśniowego wynikającego z pracy powtarzalnej – przegląd badań dotyczących rozwiązań organizacyjnych, Bezpieczeństwo Pracy, 4/2017.
  2. Prusik K., Prusik K., Stankiewicz B., Chiliński I., Kortas J., Zukow W., Reakcja organizmu na extremalny wysiłek biegaczy amatorów podczas biegu na 100 kilometrów, Journal of Health Sciences, 3/2013.
  3. Borowicz K., Aspekty biochemiczne i patofizjologiczne aktywności fizycznej, Zeszyty Naukowe WSSP, 17/2013.
  4. Maciejczyk M., Zmęczenie: przyczyny, objawy, zapobieganie, Acta Scientifica Academiae Ostroviensis, 26/2007.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *