Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych (w skrócie: ZCPP) to dolegliwość rozwijająca się wskutek wzrostu ciśnienia w obrębie zamkniętego przedziału anatomicznego w kończynie dolnej. Konsekwencją takiej sytuacji są zaburzenia krążenia krwi, unerwienia oraz czynności mięśni. Pierwsze objawy widać już po 30 minutach, przy bagatelizowaniu problemu może natomiast dojść do nieodwracalnych powikłań.
Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych – przyczyny
Wyróżniamy ostrą oraz przewlekłą postać zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych. Postać ostra zazwyczaj towarzyszy złamaniom kości i rozległym uszkodzeniom kończyny dolnej, z kolei przewlekła pojawia się u sportowców wskutek stałego, częstego obciążania kończyny dolnej. Bezpośrednimi przyczynami ZCPP są:
- zmniejszenie objętości przedziału powięziowego wskutek stosowania ciasnej odzieży lub opatrunków, miejscowego ucisku zewnętrznego, a także niewłaściwego postępowania chirurgicznego, np. zbyt ciasnego zszycia rany pooperacyjnej;
- zwiększenie zawartości przedziału wskutek krwawienia, oparzenia czy obrzęku;
- wzrost ciśnienia w naczyniach krwionośnych, np. wskutek nadmiernej pracy mięśniowej, zespołu nerczycowego, przerostu tkanki mięśniowej czy upośledzenia odpływu żylnego.
Szacuje się, że aż połowa przypadków ZCPP powstaje w następstwie złamań i najczęściej lokalizuje się w obrębie podudzia. Podsumowując, gdy ciśnienie w przedziale powięziowym przekracza krytyczną wartość progową, następuje upośledzenie przepływu tkankowego, a także zaciśnięcie naczyń włośniczkowych. Konsekwencją jest zatrzymanie mikrokrążenia i niedokrwienie mięśni, nerwów oraz pozostałych struktur znajdujących się w danym przedziale powięziowym.
Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych – objawy
Charakterystycznymi objawami w przebiegu zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych są:
- dolegliwości bólowe;
- zblednięcie skóry i obniżenie jej ciepłoty wskutek niedokrwienia;
- ograniczenie ruchomości w stawie kolanowym bądź w stawie skokowo-goleniowym;
- bolesność mięśni;
- zaburzenia neurologiczne, np. niedowłady czy parestezje.
W odniesieniu do kończyny dolnej, gdy ciśnienie wzrośnie w przednim przedziale goleni zaobserwować można ból pojawiający się podczas zginania palców stopy oraz zaburzenia czucia w zakresie unerwianym przez nerw strzałkowy głęboki. Mięsień piszczelowy przedni i mięsień prostownik palców tracą swoją dotychczasową siłę. Z kolei gdy ciśnienie wzrośnie w przedziale bocznym, typowe są bóle przy nawracaniu stopy, osłabienie siły mięśniowej mięśni strzałkowych oraz zaburzenia czucia na obszarze unerwianym przez nerw strzałkowy powierzchowny.
Zobacz również: Osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych.
Nieco trudniejszy do określenia jest problem z przedziałem tylnym, który dodatkowo dzieli się na powierzchowny i głęboki. Przy wzroście ciśnienia w przedziale powierzchownym tylnym obserwuje się osłabienie siły mięśniowej mięśnia trójgłowego łydki i ból przy zginaniu grzbietowym stopy. Natomiast przy wzroście ciśnienia w przedziale głębokim tylnym obserwuje się ból przy prostowaniu palców, osłabienie siły mięśniowej mięśni zginaczy palców i mięśnia piszczelowego tylnego oraz osłabienie czucia na obszarze unerwianym przez nerw piszczelowy tylny.
Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych – diagnostyka
Najczęściej wykorzystywanymi metodami diagnostycznymi przy omawianym problemie zdrowotnym są:
- EMG;
- USG (wykazuje jednak niską swoistość);
- scyntygrafia;
- flebografia.
Największe znaczenie ma jednak bezpośredni pomiar ciśnienia w przedziale powięziowym. Wykorzystuje się do tego manometr połączony z cewnikiem za pomocą systemu przewodów.
Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych – leczenie
Leczenie pacjentów z tą dolegliwością zawsze opiera się na obniżeniu ciśnienia w zajętym przedziale powięziowym do wartości mniejszych niż 30 mm Hg. W postaci ostrej wykonuje się więc nacięcie mające na celu otworzyć zajęte przedziały powięziowe. Zazwyczaj wystarczające jest odbarczenie przedziału przedniego. Należy mieć na uwadze, że szeroko praktykowane dotychczas uniesienie kończyny ponad poziom serca jest szkodliwe i nie poprawia odpływu żylnego. Wręcz przeciwnie, prowadzi do powiększania się obszaru martwicy. Przy przewlekłej postaci zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych kluczowa jest fizjoterapia. Za pomocą terapii manualnej, kinesiotapingu, różnego rodzaju masaży i suchego igłowania można skutecznie rozluźnić tkanki miękkie i zmniejszyć ciśnienie w przedziale powięziowym.
Polecane produkty:
|
Igły do akupunktury
Wysokiej jakości igły do akupunktury zostały zaprojektowane z myślą o pacjencie. Posiadają one krótką prowadnicę i niesamowitą ostrość, co pozwala na przeprowadzenie bardzo bezpiecznego zabiegu, a zarazem mniej bolesnego. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kierzynka G., Słowiński K., Diagnostyka i leczenie ostrego zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych, Chirurgia po Dyplomie, 3/2013.
- Gaździk T., Ortopedia i Traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Jegier A., Dziak A., Nazar K., Medycyna sportowa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
