Mononeuropatia to często występujący rodzaj neuropatii, czyli schorzenia układu nerwowego. O ile neuropatia może dotyczyć wielu nerwów jednocześnie, tak mononeuropatia to uszkodzenie pojedynczego nerwu obwodowego.
Z czego wynika mononeuropatia?
Do najczęstszych przyczyn mononeuropatii zalicza się:
- ucisk;
- uraz;
- niedokrwienie.
Nerw może zostać uciśnięty przez zgrubiały mięsień czy wyrośla kostne. Przyczyną ucisku mogą być także czynniki zewnętrzne, np. zbyt ciasna odzież, źle dopasowany opatrunek gipsowy czy mocne spętanie sznurami. Ucisk wiąże się bezpośrednio z niedokrwieniem, choć niedokrwienie nerwu może mieć związek również z zaburzeniami układu krążenia czy upośledzeniem dopływu krwi do nerwu z innych przyczyn. Z kolei uraz może doprowadzić do zgniecenia nerwu czy nawet jego przerwania.
Należy wiedzieć, że polineuropatie (neuropatie dotyczące wielu nerwów jednocześnie) przeważnie wynikają z chorób ogólnoustrojowych, takich jak cukrzyca, awitaminoza, alkoholizm czy choroby nerek.
Najczęstsze mononeuropatie
Do najczęściej występujących mononeuropatii możemy zaliczyć te dotyczące nerwu:
- pośrodkowego – zespół cieśni nadgarstka;
- łokciowego;
- promieniowego;
- strzałkowego.
Do innych bardzo częstych mononeuropatii w obrębie kończyny dolnej zaliczamy: neuropatie pnia i gałęzi nerwu piszczelowego, zespół mięśnia gruszkowatego oraz zespół Rotha. W rzeczywistości neuropatia może dotyczyć każdego nerwu, ponieważ niemal każdy może zostać uciśnięty czy uszkodzony. Mononeuropatie z ucisku występują najczęściej. Schorzenia tej grupy dzieli się na czuciowe, ruchowe oraz mieszane, w zależności od objawów, jakimi się manifestują.
Zobacz również: Neuropatia nerwu udowo-goleniowego.
Zespół cieśni nadgarstka
To ucisk nerwu pośrodkowego w obrębie kanału nadgarstka, czego przyczyną jest najczęściej długo utrzymywana, wymuszona pozycja nadgarstka. W związku z tym, że osoby pracujące przed komputerem (oraz wykonujące inne zawody związane z przeciążaniem nadgarstka) utrzymują dłoń w stałym zgięciu grzbietowym, to właśnie u nich często spotyka się omawianą mononeuropatię. W efekcie wiele osób zalicza zespół cieśni nadgarstka do cywilizacyjnych chorób zawodowych. Schorzenie częściej występuje u kobiet.
Neuropatia nerwu łokciowego
Dotyczy uszkodzenia tego nerwu na poziomie pozanadkłykciowym lub kanału łokcia. Do przyczyn wystąpienia dolegliwości zalicza się przede wszystkim: długotrwale utrzymywane zgięcie łokcia, ucisk z zewnątrz czy chorobę zwyrodnieniową. Głównym objawem tego stanu jest zaburzenie czucia w obrębie dłoni, a konkretnie w obrębie 5 palca dłoni oraz połowy 4 palca dłoni. Schorzenie częściej występuje u mężczyzn.
Neuropatia nerwu promieniowego
Do uszkodzenia nerwu promieniowego dochodzi przeważnie wskutek ucisku tej struktury w dole pachowym, co często ma miejsce podczas długotrwałego lub nieodpowiedniego użytkowania kul pachowych. Ta neuropatia objawia się zaburzeniami czucia w obrębie dłoni na obszarze nieunerwianym przez nerw łokciowy.
Neuropatia nerwu strzałkowego
To jedna z najczęściej występujących mononeuropatii w obrębie kończyny dolnej. Zazwyczaj nerw zostaje uszkodzony na poziomie głowy strzałki, uwięźnięcie w kanale strzałki jest bardzo rzadkie. Objawy w postaci parestezji i drętwienia dotyczą bocznej części podudzia i stopy. Charakterystyczne jest opadanie stopy, a utrzymanie ciężaru ciała na pięcie jest niemal niemożliwe.
Jak objawia się mononeuropatia?
Mononeuropatia jest na ogół łatwa do rozpoznania, ponieważ objawy dotyczą obszaru unerwianego przez konkretny nerw. Objawy mogą być ruchowe, czuciowe lub mieszane. Oznacza to, że uszkodzenie danego nerwu może manifestować się zaburzeniem czucia lub wystąpieniem drętwienia, mrowienia i parestezji, jak również upośledzeniem funkcji mięśnia unerwianego przez ten nerw. Niekiedy mogą występować jednocześnie objawy ruchowe i czuciowe, szczególnie przy dłużej trwających mononeuropatiach.
Przykładowo, uszkodzenie nerwu strzałkowego zalicza się do mononeuropatii mieszanych, ponieważ zauważa się zarówno objawy czuciowe (mrowienie, zaburzenia czucia bocznej części goleni), jak i ruchowe (niemożność zgięcia grzbietowego stopy).
Leczenie mononeuropatii
W pierwszej kolejności należy odnaleźć przyczynę swoich dolegliwości. Specjalistą zajmującym się tego typu problemami jest neurolog. Gdy wiemy, że neuropatia wynika z ucisku, należy dążyć do tego, aby takiego ucisku unikać. Można zatem zmienić ubranie, rozluźnić założony opatrunek lub na jakiś czas odpocząć od pracy, która wymusza taki ucisk.
Kolejnym krokiem jest skierowanie się do fizjoterapeuty, który zajmie się zmniejszaniem dolegliwości i szybkim powrotem do pełnej sprawności. Zastosuje on odpowiednio dobrane ćwiczenia, a także metody z zakresu fizykoterapii. Przy nadmiernym napięciu mięśni pomocne są także masaże, np. relaksacyjne, tkanek głębokich czy poprzeczne.
Gdy nie pomogą metody zachowawcze, ostatecznym rozwiązaniem jest zabieg chirurgiczny. Jego celem jest uwolnienie uciśniętego nerwu i tym samym natychmiastowe pozbycie się uciążliwych objawów. Nie zawsze jednak operacja jest możliwa. Zawsze warto wcześniej wypróbować rozwiązania zachowawcze.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rogoziewicz M., Kliniczna i neurofizjologiczna ocena uszkodzenia obwodowego układu nerwowego u osób z rozrostowymi chorobami układu krwiotwórczego, Poznań 2014.
- Stańczyk J., Neuropatia cukrzycowa u dzieci i dorosłych z cukrzycą typu I – diagnostyka, leczenie, Aktualności Neurologiczne, 7/2007.
