Polineuropatia

Polineuropatia jest to zespół objawów spowodowanych uszkodzeniem nerwów obwodowych na tle zwyrodnieniowym (polyneuropathia) lub zapalnym (polyneuritis). Innymi słowy, to zespół objawów klinicznych wynikający z uszkodzenia wielu nerwów obwodowych. W przypadku uszkodzenia nerwów o nieznanej przyczynie, mówi się o polineuropatii samoistnej lub idiopatycznej (polyneuropathia idiopathica). Choroba zazwyczaj rozwija się na przestrzeni lat, zdarza się jednak nagłe wystąpienie objawów.

Przyczyny

Przyczyny polineuropatii dzieli się na zewnątrzpochodne i wewnątrzpochodne. W pierwszej grupie znajdują się przede wszystkim zatrucia lekami, alkoholem, narkotykami, a także metalami ciężkimi, np. rtęcią czy ołowiem. Natomiast wśród przyczyn wewnątrzpochodnych znajdują się:

• choroby zakaźne (borelioza, trąd, AIDS);
• zaburzenia metaboliczne (marskość wątroby, cukrzyca, dna moczanowa, niedoczynność tarczycy);
• niedobory: witamina B1, witamina B2, kwas foliowy, białko;
• mocznica;
• uwarunkowania genetyczne.

Gdy polineuropatia pojawi się na skutek uszkodzenia nerwów przez nowotwór, określa się ją jako polineuropatia nowotworowa.

Objawy kliniczne

W pierwszej kolejności pojawiają się objawy czuciowe, a dopiero później ruchowe.

Objawy czuciowe:

• osłabienie lub całkowite zniesienie wszystkich rodzajów czucia, szczególnie ułożenia, ruchu, wibracji, czucia głębokiego;
• następcza ataksja (niezborność ruchowa);
• nerwoból występujący na skutek ucisku lub rozciągania (np. objaw Laseque’a);
• zaburzenia czucia typu rękawiczki i skarpetki (obejmujące dłonie i stopy).

Objawy ruchowe występują symetrycznie i początkowo obejmują kończyny dolne. Jako pierwsze niedowładowi ulegają mięśnie przednie podudzia (porażenie nerwu strzałkowego, chód brodzący). Może dojść do zajęcia niedowładem całych kończyn dolnych. Ponadto objawy ruchowe obejmują:

• obustronny, wiotki niedowład w częściach dystalnych kończyn;
• rozszerzenie porażenia na tylne mięśnie podudzia.

Następuje osłabienie lub zniesienie odruchów. Objawem ze strony autonomicznego układu nerwowego jest nadmierna potliwość oraz pojawiające się owrzodzenia. Na koniec należy wspomnieć o objawach autonomicznych, które obejmują między innymi nadciśnienie tętnicze, nagłe spadki ciśnienia krwi w czasie wstawania, suchość lub nadmierną potliwość, a także obniżenie temperatury ciała.

Zobacz również: Hipotonia ortostatyczna.

Diagnostyka

Za pomocą EMG (elektromiografii) można rozpoznać, czy polineuropatia jest aksonalna czy demielinizacyjna.

Polineuropatia aksonalna powstaje na skutek zwyrodnienia aksonu spowodowanego uszkodzeniem ciała komórki i/lub jej wypustek. Z kolei polineuropatia demielinizacyjna jest wywołana ogniskowym rozpadem osłony mielinowej, wyróżnia się postać:

• pierwotną – powstaje w wyniku wybiórczego uszkodzenia mieliny, z względnym zaoszczędzeniem aksonu;
• wtórną – jest to wolno postępujące zwyrodnienie aksonalne, następuje rozpad mieliny wokół zajętego aksonu. Dodatkowo, przy dalszym rozwoju choroby może dojść do rozpadu całego włókna nerwowego.

Polineuropatia – leczenie

Sposób leczenia polineuropatii jest związany z rozpoznaną przyczyną jej wystąpienia. Fizjoterapia w polineuropatii obejmuje odpowiednie ćwiczenia oraz zabiegi fizykalne. Ukierunkowana jest na poprawę jakości życia chorego oraz łagodzenie występujących dolegliwości. W przypadku zabiegów fizykalnych należy zachować szczególną ostrożność ze względu na występujące zaburzenia czucia.

Zobacz również: Radikulopatia.

	Mata do akupresury (mata z igłami) Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej...
	Mata z kolcami Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Ostrowska M., Kułaga A., Trąbka-Janik E., Szczudlik A., Kliniczna i elektrofizjologiczna charakterystyka pacjentów przyjmowanych do szpitala z podejrzeniem polineuropatii, Przegląd Lekarski, 11/2011.
2. Bilińska M., Usnarska-Zubkiewicz L., Dmoszyńska A., Polineuropatia wywołana talidomidem i bortezomibem u chorych na szpiczaka mnogiego, możliwości leczenia bólu neuropatycznego, Współczesna Onkologia, 10/2008.
3. Szczyrba S., Kozera G., Bieniaszewski L., Nyka M. W., Neuropatia cukrzycowa – patogeneza, rozpoznawanie, zapobieganie i leczenie, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2010.