Poród (łac. puerperium, partus) to ostatni etap ciąży, będący momentem wydostania się płodu poza kanał rodny – wówczas zgodnie z definicją staje się noworodkiem. Moment porodu w przypadku ciąży fizjologicznej przypada na 9. miesiąc ciąży, a więc na około 40. tydzień ciąży. Może przebiegać siłami natury, jak również odbyć się poprzez cięcie cesarskie.
Poród naturalny (poród siłami natury)
Prawidłowy poród fizjologiczny to zjawisko kończące ciążę, obejmujące szereg procesów następujących kolejno po sobie i prowadzących do wydalenia na zewnątrz (poza ciało kobiety) płodu, płynu owodniowego, popłodu. Na poród siłami natury składają się następujące elementy:
- I okres porodu – faza skurczów i postępującego rozwarcia. Jest najdłuższa, a w jej przebiegu obserwuje się skracanie i rozwieranie szyjki macicy, aż do momentu uzyskania pełnego rozwarcia 10 cm. To bolesny proces dla kobiety rodzącej, a skurcze stają się coraz częstsze, im bliżej do właściwego rozwiązania. W momencie, gdy odejdą wody płodowe lub gdy skurcze występują częściej niż co 7-10 minut, należy udać się na porodówkę;
- II okres porodu – następuje w momencie, gdy rozwarcie szyjki macicy wynosi już 10 cm. Trwa od kilku minut do 2 godzin. Skurcze pojawiają się partiami i są już częste, przybierając charakter instynktowny. Ich celem jest powolne przesuwanie dziecka w dół kanału rodnego. Dziecko (głównie główka) rodzi się torem śrubowym, po czym na zewnątrz wychodzą barki i tułów;
- III okres porodu – krótka faza trwająca około 30 minut. Obejmuje oddzielenie się łożyska i urodzenie go, a powinno się to odbyć w całości, co zawsze sprawdza położna. Pozostanie nawet niewielkiej ilości łożyska w kanale rodnym, jest dla kobiety niebezpieczne i może stać się źródłem zakażenia. Należy pamiętać, że dopiero po całościowym urodzeniu łożyska możliwe staje się zszycie rany w przypadku pęknięcia krocza lub nacięcia krocza;
- IV okres porodu – tak naprawdę jest już fazą poporodową i obejmuje pierwszy kontakt mamy z dzieckiem, wraz z tzw. kangurowaniem i pierwszym karmieniem piersią.
Zobacz równie: Pozycje do karmienia piersią.
Poród siłami natury może objąć nacięcie krocza (epizjotomię), jednak praktykuje się je wyłącznie wówczas, gdy jest to konieczne. Znacznie korzystniejsze jest samoistne pęknięcie krocza, ponieważ pęknięcie omija wówczas ważne struktury nerwowe i z reguły goi się szybciej. Istnieje wiele przypadków, gdy nacięcie krocza wykonywane było u kobiet, które rodząc bez epizjotomii nawet nie doświadczyłyby pęknięcia krocza, a poród przebiegłby prawidłowo. Jest to więc zabieg z określonych wskazań medycznych.
Ile trwa poród naturalny?
Poród fizjologiczny może trwać od kilku do kilkunastu godzin. Wpływ na to ma wiele czynników takich jak budowa ciała kobiety, jej wiek, wcześniejsze porody czy odpowiednie przygotowanie do porodu pod okiem fizjoterapeuty uroginekologicznego i położnej.
Poród przez cięcie cesarskie
Poród poprzez cięcie cesarskie przeprowadzany jest z określonych wskazań zdrowotnych, gdy poród siłami natury nie jest możliwy. Wskazaniami są m.in.:
- wady i zaburzenia czynności serca płodu;
- pęknięcie macicy;
- odklejenie łożyska;
- wypadnięcie pępowiny;
- nieprawidłowe ułożenie płodu podczas porodu;
- stan przedrzucawkowy
i wiele innych.
Cięcie cesarskie polega na przecięciu powłok brzusznych (skóry, mięśni, otrzewnej i ściany macicy), a następnie na wyjęciu dziecka wraz z łożyskiem przez lekarza. Cięcie wykonuje się tuż nad spojeniem łonowym i ma ono zaledwie kilka centymetrów. Lekarz umieszcza następnie dłonie w tak wykonanym otworze i rozrywa macicę do około 15 cm, aby ją powiększyć i móc bezpiecznie odebrać poród. Wszystko odbywa się w znieczuleniu zewnątrzoponowym i trwa około 30 minut.
Zobacz również: Poród naturalny – recenzja książki.
Jak przygotować się do porodu?
Do porodu warto przygotowywać się przez cały okres ciąży. Jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań zdrowotnych, należy uczęszczać na zajęcia ruchowe prowadzone przez fizjoterapeutę uroginekologicznego. Ćwiczenia są dostosowane do aktualnego trymestru ciąży i całkowicie bezpieczne dla kobiet i ich nienarodzonych jeszcze dzieci. Dodatkowo z pomocy fizjoterapeuty korzystać można przy problemach okresu ciąży, np. obrzękach nóg, zespole cieśni nadgarstka, bólach kręgosłupa czy rozejściu spojenia łonowego. Indywidualne spotkania ze specjalistą pozwolą kobiecie dowiedzieć się, jak mobilizować blizny po porodzie, jak przyspieszyć obkurczanie się macicy czy jak prawidłowo przyjmować pozycje wertykalne. Zajęcia w szkole rodzenia prowadzone przez położne także są nieocenioną pomocą. Tym bardziej, że obejmują również kwestie edukacyjne związane z wczesną opieką nad noworodkiem.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Panay N., Dutta R., Ryan A., Broadbent J., Położnictwo i Ginekologia, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2011.
- Szumska M., Kozłowska-Wytyk M., Olejniczak T., Analiza wskazań do porodów operacyjnych w latach 2016-2018 w szpitalu Św. Rodziny w Poznaniu, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 2/2019.
- Bręborowicz G., Położnictwo i ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.