Neuralgia nerwu trójdzielnego (inaczej: nerwoból nerwu trójdzielnego) to najczęstsza dolegliwość dotycząca nerwów czaszkowych w obrębie twarzy. W większości przypadków dotyczy osób po 50. roku życia. Zaledwie 1% pojawia się u osób młodych, przed 20. rokiem życia. Na nerw trójdzielny składają się 3 jego gałęzie: nerw oczny, nerw szczękowy i nerw żuchwowy. Patologia może objąć każdą z tych struktur.
Neuralgia nerwu trójdzielnego – przyczyny
Neuralgia nerwu trójdzielnego dotycząca jego pierwszej gałęzi, czyli nerwu ocznego, najczęściej wiąże się z zakażeniem wirusem opryszczki. W przypadku pozostałych gałęzi przyczyną jest zwykle ucisk na nie, występujący kilka milimetrów przy wejściu do mostu. Dokładny mechanizm nie jest znany, jednak uważa się, że ucisk prowadzi do pojawienia się zmian demielinizacyjnych, a to z kolei wpływa na zaburzony przepływ impulsów nerwowych.
W do 90% przypadków ucisk ten wywołuje nieprawidłowo przebiegająca tętnica górna móżdżku. Rzadziej zaś może to być żyła. Inne możliwe przyczyny:
- nerwiaki;
- oponiaki;
- torbiele;
- zapalenie okołozębowe;
- stwardnienie rozsiane;
- tętniaki;
- wady rozwojowe i wrodzone naczyń krwionośnych;
- guzy piramidy kości skroniowej;
- guzy kąta mostowo-móżdżkowego.
Neuralgia nerwu trójdzielnego może jednak pojawiać się w przebiegu wielu różnych chorób autoimmunologicznych. Wówczas jej przyczyny nie są znane.
Neuralgia nerwu trójdzielnego – objawy
Podstawowym objawem omawianego schorzenia jest ból o charakterze napadowym, ostrym i kłującym. Jest bardzo silny i powierzchowny, dotyczy jednej lub więcej gałęzi nerwu trójdzielnego. Zazwyczaj pojawia się wyłącznie po jednej stronie twarzy (obustronnie występuje zaledwie u około 5% pacjentów). W odróżnieniu od innych zespołów bólowych twarzy, neuralgia nerwu trójdzielnego nie wybudza pacjentów w nocy. Umiejscowienie bólu głównie dotyczy gałęzi szczękowej i/lub gałęzi żuchwowej. Co niezwykle istotne w diagnostyce różnicowej, ból przy neuralgii trójdzielnej nie przekracza linii środkowej twarzy.
Napad bólu przeważnie trwa od kilku sekund do 2 minut. Może się powtarzać nawet do kilku razy w ciągu dnia. Bywa wywołany drobnymi bodźcami, takimi jak mycie twarzy czy nawet jedzenie i picie. Nawroty są częste, a zazwyczaj każdy kolejny napad jest silniejszy od poprzedniego. Problem może trwać latami, przebiegając z okresami zaostrzeń i remisji.
Diagnostyka neuralgii nerwu trójdzielnego
Rozpoznanie neuralgii nerwu trójdzielnego jest stosunkowo proste. Opiera się na badaniu punktów, w których gałęzie nerwu trójdzielnego opuszczają twarzoczaszkę. W rozpoznaniu różnicowym należy wziąć pod uwagę choroby zębów, zatok przynosowych, schorzenia stawów skroniowo-żuchwowych oraz neuralgię po półpaścu. Jeśli neuralgia występuje u młodych pacjentów, należy wykluczyć stwardnienie rozsiane. Uzupełniająco wykonuje się tomografię komputerową czaszki.
Neuralgia nerwu trójdzielnego – leczenie
W większości przypadków lekiem z wyboru jest karbamazepina, wyróżniająca się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem. Wykorzystywanymi lekami, które u niektórych pacjentów wykazują skuteczność, są natomiast baklofen i lamotrygina. Leki działają jednak objawowo i nie eliminują źródła bólu. Dlatego współcześnie znacznie częściej leczenie polega na poddaniu się fizjoterapii.
W przypadku fizjoterapii efekty zaobserwować można wykorzystując metody takie jak laser wysokoenergetyczny, ciepłolecznictwo czy elektrostymulacja. Sprawdzi się również terapia manualna połączona z technikami neurostymulacji. W przypadkach opornych na farmakoterapię i leczenie zachowawcze rekomenduje się termolezję nerwu i leczenie chirurgiczne. Leczenie chirurgiczne polega na przecięciu, wycięciu lub ekshajrezie z elektrokoagulacją gałązek nerwu trójdzielnego.
Do domowych sposobów pomagających przy nerwobólach zaliczamy także ziołolecznictwo (picie naparów z arniki, gorczycy, kwiatu czarnego bzu i wetiwerii), ciepłe okłady na twarz oraz suplementację witamin z grupy B. Są to jednak metody, które mogą jedynie uzupełniać leczenie podstawowe, ale nigdy go zastępować.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Nienartowicz J., Markowska-Kosno D., Wnukiewicz J., Komorski A., Gerber-Leszczyszyn H., Neuralgia obwodowa nerwu trójdzielnego – leczenie objawowe, Dental and Medical Problems, 2/2003.
- Stępień A., Neuralgie i nerwobóle twarzy, Polski Przegląd Neurologiczny, 4/2007.
- Słoniewski P., Szmuda T., Neuralgia nerwu trójdzielnego, Neurologia po Dyplomie, 5/2018.
- Przeklasa-Muszyńska A., Bóle twarzy, Lekarz POZ, 5/2019.
