Ból odcinka lędźwiowego to jedna z najczęstszych przewlekłych dolegliwości bólowych ze strony narządu ruchu. Dotyczy głównie osób po 40. roku życia, choć coraz powszechniej obserwuje się go u osób młodszych, a nawet u dzieci. Może wynikać z wielu czynników, często związanych ze stylem życia. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się fizjoterapeuta, choć warto skonsultować problem również z ortopedą lub neurologiem, w zależności od przyczyn i objawów.
Ból odcinka lędźwiowego – przyczyny
Anatomicznie kręgosłup lędźwiowy daje ogromną swobodę ruchów m.in. kombinację rotacji, zgięć, skłonów, wyprostów. Należy mieć jednak na uwadze, że mimo tak dużej możliwości ruchowej odcinek ten jest narażony na umiejscowienie w nim dolegliwości bólowych i licznych patologii. Przyjmuje on na siebie znaczny ciężar ciała. Możliwe przyczyny bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa:
- wady postawy – zwłaszcza skoliozy, plecy okrągłe, plecy wklęsłe, sway back, choć ból w odcinku lędźwiowym może wiązać się z każdą wadą postawy (również stóp, kolan, bioder, barków itd.), jako że organizm właśnie w tym miejscu może kompensować sobie nieprawidłowe ułożenie innych części ciała;
- uszkodzenia kręgosłupa w odcinku lędźwiowym – pęknięcia, złamania, np. wskutek upadku z wysokości, wypadku komunikacyjnego;
- rwa kulszowa i rwa udowa;
- wypukliny i przepukliny kręgosłupa, zwłaszcza gdy uciskają worek oponowy lub korzenie nerwowe;
- wzmożone napięcie mięśni prostowników grzbietu odcinka lędźwiowego;
- zbyt słabe mięśnie CORE, zwłaszcza mięśnie brzucha i mięśnie pośladkowe (mięsień pośladkowy mały, mięsień pośladkowy średni, mięsień pośladkowy wielki), co jest często obserwowane w dzisiejszych czasach w związku z siedzącym trybem życia;
- nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń, brak właściwej techniki;
- praca fizyczna i dźwiganie ciężarów, co przyczynia się do przeciążeń odcinka lędźwiowego;
- ZZSK – zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
- brak aktywności fizycznej;
- tętniaki aorty;
- osteoporoza;
- stenoza kręgosłupa;
- choroba zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa;
- choroba nowotworowa, zwłaszcza rak kości.
Należy wspomnieć, że ból odcinka lędźwiowego może również mieć podłoże psychogenne. Doświadcza się go w przebiegu rozmaitych psychoz i depresji, przy prawidłowych wynikach badań. Jest to tzw. ból idiopatyczny.
Ból odcinka lędźwiowego – objawy
Ból odcinka lędźwiowego może przybrać rozmaity obraz kliniczny w zależności od swojej przyczyny. Do objawów zmian zwyrodnieniowych zalicza się:
- trzaski podczas ruchów kręgosłupa;
- ograniczenie ruchomości;
- ból w pozycji obciążającej odcinek lędźwiowo-krzyżowy;
- pogrubienie zarysu stawów;
- zanik mięśni stabilizujących kręgosłup.
Przy przepuklinie charakterystyczne jest:
- promieniowanie do kończyny dolnej;
- ból nasilający się podczas ruchów kręgosłupa w kierunku przepukliny;
- liczne zaburzenia neurologiczne (mrowienie i drętwienie kończyn, niedoczulica nogi).
Z kolei przy ZZSK obserwuje się ból oraz sztywność w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, który stopniowo przenosi się na kolejne jego odcinki oraz na stawy biodrowe. Na podstawie objawów często można wstępnie ustalić rozpoznanie.
Diagnostyka bólu odcinka lędźwiowego
Diagnostyka dolegliwości bólowych odcinka lędźwiowego kręgosłupa opiera się na RTG (gdy podejrzewane są zmiany kostne) oraz na rezonansie magnetycznym (gdy podejrzewa się dyskopatię czy uszkodzenia tkanek miękkich). Przydatne są ponadto testy neurologiczne, testy funkcjonalne czy ocena palpacyjna siły mięśniowej i obecności punktów spustowych na ich przebiegu.
Zobacz również: Algometr.
Ból odcinka lędźwiowego – leczenie
Należy wdrożyć leczenie przyczynowe. Przy wszelkich przewlekłych chorobach reumatycznych i chorobach z autoagresji ważna jest farmakoterapia. Bez względu na przyczynę należy udać się na wizytę u fizjoterapeuty, aby dobrał optymalną terapię manualną oraz indywidualne dla pacjenta ćwiczenia, które poprawią funkcję kręgosłupa i zmniejszą ból. W skrajnych przypadkach konieczna jest operacja, choć współcześnie z dobrym rezultatem specjaliści skupiają się na leczeniu zachowawczym. Rokowania zależą od przyczyn bólu.
Metodami domowymi (wspomagającymi) mogą być: ciepłe okłady o działaniu rozluźniającym (przeciwwskazane przy stanach ostrych), masaże, sesje na macie do akupresury czy relaksacyjne kąpiele z dodatkiem uspokajających olejków eterycznych (aromaterapia). Wszelkie metody dodatkowe warto skonsultować z fizjoterapeutą lub lekarzem (przy niektórych jednostkach są przeciwwskazane).
Polecane produkty:
|
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
|
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Simińska J., Nowacka K., Siedlecki Z., Hagner W., Bóle przeciążeniowe a korzeniowe. Różnicowanie dolegliwości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, Journal of Education, Health and Sport, 7/2017.
- Simińska J., Pietkun K., Głowacka I., Beuth W., Nowacka K., Hagner W., Siedlecki Z. Przegląd zaleceń postępowania fizjoterapeutycznego stosowanego w bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
- Martyniuk A., Górski S., Górska A., Bóle w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa — istotny i narastający problem u dzieci i młodzieży. Przegląd piśmiennictwa, Problemy Pielęgniarstwa, 24/2016.
- Zawadka M., Fijewski A., Gawda P., Bóle odcinka lędźwiowego kręgosłupa a zmiany zwyrodnieniowe, Geriatria, 11/2017.
