Mięsień prostownik grzbietu (łac. musculus erector spinae) w rzeczywistości nie jest pojedynczym mięśniem, lecz zbitą grupą mięśniową zlokalizowaną po obu stronach kręgosłupa. Ta wielka i podłużna masa mięśniowa w różnych odcinkach grzbietu zmienia się pod względem rozmiarów i budowy, dostosowując się ponadto do krzywizn kręgosłupa. W przebiegu mięśnia prostownika grzbietu wyróżnić można kilka mniejszych mięśni.
Mięsień prostownik grzbietu – budowa
Mięsień krzyżowo-grzbietowy (łac. musculus sacrospinalis), będący faktycznym prostownikiem grzbietu, rozpoczyna się w głębi ciała mięśniowo, zaś na powierzchni długimi ścięgnami od:
- grzebienia biodrowego;
- więzadeł krzyżowo-biodrowych tylnych;
- powierzchni grzbietowej kości krzyżowej;
- wyrostków kolczystych kręgów lędźwiowych;
- 2-3 dolnych kręgów piersiowych.
Cała ta masa mięśniowa w okolicy lędźwiowej dzieli się na dwa pasma: mięsień biodrowo-żebrowy (łac. musculus iliocostalis) oraz mięsień najdłuższy (łac. musculus longissimus).
Mięsień biodrowo-żebrowy
Mięsień biodrowo-żebrowy przebiega między żebrami i dzieli się na trzy części:
- mięsień biodrowo-żebrowy lędźwi (łac. musculus iliocostalis lumborum);
- mięsień biodrowo-żebrowy klatki piersiowej (łac. musculus iliocostalis thoracis);
- mięsień biodrowo-żebrowy szyi (łac. musculus iliocostalis cervicis).
Mięsień biodrowo-żebrowy lędźwi przyczepia się do kątów od 6 do 9 żeber dolnych. Mięsień biodrowo-żebrowy klatki piersiowej biegnie w przedłużeniu poprzedniego, otrzymując jednocześnie wzmacniające wiązki początkowe od kątów 12 do 7 żebra przyśrodkowego do przyczepów w okolicy lędźwi. Kończy się na górnych żebrach. Z kolei mięsień biodrowy szyi przyczepia się do guzków tylnych wyrostków poprzecznych VI-IV kręgu szyjnego.
Mięsień najdłuższy
Stanowi pasmo przyśrodkowe mięśnia krzyżowo-grzbietowego i przebiega w zasadzie pomiędzy wyrostkami poprzecznymi lub ich odpowiednikami. Składa się z 3 części, poniżej przedstawione zostały ich przyczepy:
- mięsień najdłuższy klatki piersiowej (łac. musculus longissimus thoracis) – pp: wspólna masa mięśniowa i powierzchnia masy ścięgnistej mięśnia krzyżowo-grzbietowego, pk: wyrostki poprzeczne kręgów lędźwiowych, kąty od 12 do 2 żebra, wyrostki poprzeczne wszystkich kręgów piersiowych;
- mięsień najdłuższy szyi (łac. musculus longissimus cervicis) – pp: wyrostki poprzeczne górnych 4 lub 6 kręgów piersiowych, pk: guzki tylne wyrostków poprzecznych V-II kręgu szyjnego;
- mięsień najdłuższy głowy (łac. musculus longissimus capitis) – pp: wyrostki poprzeczne górnych kręgów piersiowych i dolnych kręgów szyjnych, pk: płaskie ścięgno nad wyrostkiem sutkowatym kości skroniowej.
Wszystkie wymienione wyżej mięśnie składają się na mięsień prostownik grzbietu.
Mięsień prostownik grzbietu – funkcje
Mięsień prostownik grzbietu odpowiada przede wszystkim na prostowanie kręgosłupa i stabilizację ciała, a więc utrzymanie równowagi. Dodatkowo silnie zgina kręgosłup w kierunku bocznym. Mięsień najdłuższy głowy poza tym, że pociąga ją ku tyłowi, zgina i pochyla ją w tę samą stronę. Ponadto mięsień prostownik grzbietu bierze udział w oddychaniu, ponieważ przy głębokich wdechach wspomaga prostowanie kręgosłupa.
Unaczynienie
Ze względu na wielkość mięśnia, za jego unaczynienie odpowiada wiele struktur krwionośnych. Są to głównie:
- gałązki tętnicy potylicznej i szyjnej głębokiej;
- gałązki grzbietowe tętnic międzyżebrowych tylnych;
- gałązki grzbietowe tętnic lędźwiowych.
Mięsień jest dobrze ukrwiony.
Unerwienie
Za unerwienie mięśnia odpowiadają:
- gałązki boczne tylnych gałęzi nerwów rdzeniowych;
- nerwy rdzeniowe z segmentów C2-L3.
Mięsień prostownik grzbietu może różnić się osobniczo niektórymi parametrami.
Polecane produkty:
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... | |
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.