Ból podbrzusza to przeważnie niepokojący objaw, występujący częściej u kobiet ze względu na mnogość narządów płciowych w obrębie miednicy mniejszej. Należy jednak pamiętać, że ból brzucha może mieć charakter trzewny lub przeniesiony, gdy rzeczywiste źródło problemu znajduje się zupełnie gdzie indziej, niż w miejscu, w którym pojawiają się przykre doznania. Diagnostyką i leczeniem bólu podbrzusza zajmuje się przeważnie lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Ból podbrzusza – przyczyny
Ból podbrzusza może mieć charakter trzewny. Receptory bólu trzewnego występują w błonie mięśniowej oraz błonie śluzowej narządów rurowych, w krezce oraz na powierzchni błon surowiczych. Reagują przeważnie na rozciąganie jelita, gdy następuje jego rozdęcie, albo rozciąganie lub skręt krezki. Ból przeniesiony może być odczuwany w obrębie podbrzusza, nawet jeśli patologia dotyczy wątroby, żołądka czy nerek. Do często diagnozowanych patologicznych przyczyn bólu podbrzusza u kobiet można zaliczyć jednak:
- endometriozę;
- zespół policystycznych jajników;
- bolesne miesiączkowanie;
- obecność zrostów w okolicy blizny po cięciu cesarskim;
- zapalenie jajowodów lub jajników;
- ciążę ektopową.
Natomiast bez względu na płeć ból podbrzusza może wynikać z:
- zapalenia otrzewnej miednicy mniejszej;
- zapalenia wyrostka robaczkowego;
- zapalenia uchyłków jelita grubego;
- niedrożności jelit;
- nieswoistego zapalenia jelita grubego;
- zespołu jelita drażliwego;
- wrzodziejącego zapalenia jelita grubego;
- kolki nerkowej;
- obecności niezmobilizowanych blizn po operacjach na jamie brzusznej;
- zapalenia pęcherza moczowego;
- przepukliny brzusznej;
- ropni miednicy;
- przewlekłych zaparć;
- zatruć toksynami;
- niestrawności;
- bardzo silnego stresu, nerwicy;
- nowotworów jelita cienkiego, jelita grubego lub narządów rodnych kobiet i narządów rodnych mężczyzn.
Liczba możliwych przyczyn jest tak duża, że diagnostyka nierzadko przysparza sporych problemów. Mimo tego, za pomocą współcześnie dostępnych badań obrazowych, można ustalić trafne rozpoznanie.
Diagnostyka bólu podbrzusza
Przewlekłe, nawracające lub bardzo silne bóle podbrzusza o niejasnej dla pacjenta etiologii wymagają szczegółowej diagnostyki. W skrajnych przypadkach mogą stanowić nawet zagrożenie zdrowia i życia. Złotym standardem jest USG jamy brzusznej oraz USG przezpochwowe w przypadku kobiet. Alternatywnie wykonać można tomografię komputerową miednicy mniejszej i jamy brzusznej, choć jest to praktykowane rzadziej. Dalsze badania dobierane są w zależności od podejrzeń lekarza i mogą obejmować: morfologię, badanie laboratoryjne krwi i moczu, gastroskopię, kolonoskopię, badanie per rectum prostaty u mężczyzn i wiele innych. Spore znaczenie w postępowaniu diagnostycznym ma szczegółowy wywiad zdrowotny z pacjentem.
Zobacz również: Algometr.
Ból podbrzusza – leczenie
Należy wdrożyć leczenie przyczynowe, dlatego tak ważne jest ustalenie trafnego rozpoznania. W skrajnych przypadkach pojawia się konieczność leczenia operacyjnego, co ma miejsce np. przy niedrożności jelita cienkiego. Przeważnie jednak pacjenta można leczyć przyczynowo zachowawczo. Przykładowo, przy bolesnym miesiączkowaniu wystarczy skorzystać z pomocy fizjoterapeuty uroginekologicznego celem wzmocnienia mięśni dla miednicy lub przywrócenia równowagi tej okolicy, natomiast przy zespole jelita drażliwego leczenie obejmuje psychoterapię i dietoterapię, zaś leki są uzupełnieniem stosowanym doraźnie.
Jeśli bóle podbrzusza mają już jasną etiologię, a lekarz pozwolił na leczenie domowe, można sięgnąć po sprawdzone sposoby takie jak:
- ciepłe okłady;
- automasaż brzucha;
- ziołolecznictwo (napary ziołowe, najlepiej z mięty lub kopru włoskiego);
- dieta lekkostrawna;
- napar z imbiru;
- delikatne ćwiczenia mobilizacyjne obręczy miednicznej;
- kinesiotaping.
Nie należy bagatelizować bólu podbrzusza. Jeśli wskazuje na niedrożność jelit, może doprowadzić nawet do śmierci. Równie niebezpieczny jest bagatelizowany skręt jądra u mężczyzn.
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Grzebieniak Z., Marek G., Agrawal A., Grzebieniak T., Ostre choroby jamy brzusznej – podstawy diagnostyki w aspekcie praktyki lekarza rodzinnego, Family Medicine & Primary Care Review, 14/2012.
- Putowski M., Podgórniak M., Piróg M., Zawiślak J., Opielak G., Cyganok M., Smoleń A., Ból brzucha jako częsta przyczyna interwencji medycznych lekarzy pierwszego kontaktu, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.