Niedrożność jelita cienkiego to schorzenie przebiegające z zablokowaniem światła jelita, co uniemożliwia sprawne przesuwanie się treści pokarmowej w kierunku odbytnicy. Powoduje silne dolegliwości bólowe i zazwyczaj wymaga pilnej interwencji chirurgicznej. Wyróżniamy kilka postaci niedrożności jelit, z czego najczęściej diagnozuje się mechaniczną.
Niedrożność jelita cienkiego – przyczyny
Przyczyny niedrożności jelita cienkiego można podzielić na mechaniczne oraz neuromięśniowe. W gronie przyczyn neuromięśniowych wyróżniamy głównie stany zapalne jelita oraz uszkodzenie struktur układu nerwowego zaopatrujących jelito cienkie (porażenie jelit). Nieco rzadziej pojawia się podłoże psychiczne dolegliwości. Z kolei do niedrożności mechanicznej jelit dochodzi wskutek obecności przeszkód w świetle jelita, co blokuje przejście treści pokarmowej. Przyczynami są więc:
- guzy;
- nacieki nowotworowe;
- skręt pętli jelita;
- zrosty w obrębie jamy brzusznej;
- zator spowodowany kamieniami żółciowymi lub kamieniami kałowymi.
Bardzo często diagnozuje się niedrożność jelita cienkiego z zadzierzgnięcia, kiedy fragment jelita zostaje zaciśnięty przez otaczające go tkanki, co znacznie utrudnia pasaż i ukrwienie tej struktury. Zazwyczaj przyczyną zadzierzgnięcia jest obecność pooperacyjnych zrostów, przepuklina pachwinowa lub przepuklina brzuszna, a także skręt jelit.
Niedrożność porażenna pojawia się przy nieustabilizowanych lub źle leczonych chorobach przewlekłych, zwłaszcza cukrzycy, przewlekłej chorobie nerek lub zaburzeniach gospodarki elektrolitowej. W momencie zahamowania pracy jelit na całej ich długości przyczyn należy doszukiwać się choćby w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych oraz mocznicy. Czynnikiem ryzyka niedrożności jelita cienkiego są zaburzenia metaboliczne, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, celiakia oraz zespół krótkiego jelita. Także niektóre dolegliwości w obrębie klatki piersiowej (np. złamanie żebra) lub miednicy (np. endometrioza) mogą przyczyniać się do powstawania niedrożności jelit.
Niedrożność jelita cienkiego – objawy
Objawy zależą od wysokości niedrożności (wyróżniamy niedrożność wysoką, niską i dotyczącą całego jelita), a także od przebiegu choroby podstawowej (ostra lub przewlekła). Najczęściej jednak niedrożność jelit wiąże się z bardzo silnym bólem w miejscu zatoru lub uszkodzenia jelita. Niekiedy ból obejmuje cały brzuch i jest tkliwy palpacyjnie. Pozostałymi objawami są:
- zatrzymanie gazów i stolca;
- wzdęcie brzucha, które nie pojawia się przy niedrożności zlokalizowanej wysoko;
- stawianie się pętli jelitowych;
- nudności i wymioty;
- kolka;
- zaparcia;
- brak apetytu.
Pacjent staje się apatyczny, a w badaniach laboratoryjnych charakterystyczne są spadki stężenia sodu, potasu i wapnia we krwi. Pojawienie się gorączki stanowi sygnał alarmowy i świadczy o przedostaniu się bakterii z jelit na zewnątrz.
Diagnostyka
Pierwszym krokiem jest szczegółowy wywiad z pacjentem. Na podstawie wskazanych objawów i badania palpacyjnego brzucha często można podejrzewać niedrożność jelita cienkiego, co skłania do wykonania bardziej szczegółowych badań. Kluczowe w diagnostyce tego problemu są:
- RTG jamy brzusznej;
- tomografia komputerowa;
- rezonans magnetyczny jamy brzusznej;
- badanie USG.
USG może być jednak mniej efektywne ze względu na dużą ilość nagromadzonych w jelitach gazów.
Niedrożność jelita cienkiego – leczenie
Należy wdrożyć leczenie przyczynowe. W związku z tym, jeśli niedrożność jelita cienkiego wynika z chorób metabolicznych, dąży się do ich ustabilizowania za pomocą farmakoterapii. Przy niedrożności mechanicznej zazwyczaj konieczna bywa operacja celem usunięcia zatoru lub przeszkody blokującej pasaż jelitowy. Po usunięciu przyczyn niedrożności jelit wskazana jest specjalna dieta.
Na samym początku dieta jest płynna, kleikowa i lekkostrawna. Musi być wzbogacona o elektrolity, witaminy i białka, niezbędne do powrotu do zdrowia. Wszystkie składowe posiłków mają być delikatne, proste do strawienia. Nie powinny być mocno doprawione. Zabrania się picia kawy, alkoholu i gazowanych napojów. Po kilkunastu dniach wprowadza się pokarmy stałe, jednak również z grona lekkostrawnych. Zazwyczaj taka dieta utrzymywana jest do 1,5 miesiąca po operacji. Bezwzględnie należy unikać surowych owoców i warzyw bogatych w błonnik, a także produktów wzdymających.
Pacjenci po chirurgicznym leczeniu niedrożności jelita cienkiego powinni co pewien czas przychodzić na badania kontrolne do gastroenterologa, ponieważ zrosty pooperacyjne mogą przyczyniać się do ponownego rozwoju niedrożności.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wysocki A., Krzywoń J., Przyczyny niedrożności mechanicznej jelit, Przegląd Lekarski, 6/2001.
- Albrecht P., Rogler G., Gastrix. Przewodnik po gastroenterologii i hepatologii, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2020.
- Skrzydło-Radomańska B., Schematy postępowania w wybranych chorobach w gastroenterologii, Wydawnictwo Medical Education, Warszawa 2021.
