Skrzywienie kręgosłupa może przybierać różną postać. Najczęściej jest to skolioza (skrzywienie trójpłaszczyznowe) oraz boczne skrzywienie kręgosłupa (w płaszczyźnie czołowej). Należy pamiętać, że prawidłowy, zdrowy kręgosłup człowieka posiada fizjologiczne krzywizny – lordozę szyjną i lordozę lędźwiową oraz kifozę piersiową. O patologii mówi się dopiero wtedy, gdy krzywizny te odbiegają od norm, co można wykryć bez problemu na badaniu RTG.
Przyczyny skrzywienia kręgosłupa
W dzisiejszych czasach wszelkie formy skrzywienia kręgosłupa są niezwykle powszechne. Obserwuje się je u dzieci i osób dorosłych coraz częściej, przy czym to właśnie młodsze grupy wiekowe są szczególnie narażone na odkształcenia kręgosłupa, ponieważ wciąż jest on plastyczny i znajduje się w fazie wzrostu. Najważniejszymi czynnikami ryzyka skrzywienia kręgosłupa są:
- siedzący tryb życia, zwłaszcza gdy dana osoba często i/lub długo siedzi w nieprawidłowej, zgarbionej pozycji;
- intensywne, zawodowe trenowanie sportów, w których dominuje wyłącznie jedna strona ciała, np. rzut oszczepem;
- znaczne niedobory witaminy D, witaminy K, witaminy C, wapnia i fosforu;
- krzywica;
- osteoporoza;
- choroby przewlekłe przebiegające ze stopniowym zajęciem narządu ruchu, np. RZS, ZZSK, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów;
- nadwaga i otyłość;
- inne wady postawy, np. kolana koślawe, asymetria długości kończyn dolnych, rotacja miednicy, klatka piersiowa kurza, klatka piersiowa lejkowata – wówczas skrzywienie kręgosłupa jest ich następstwem kompensacyjnym;
- zespoły genetyczne i wady wrodzone, w tym mózgowe porażenie dziecięce, dystrofia mięśniowa;
- problemy z napięciem mięśniowym zarówno w kontekście jego wiotkości, jak i spastyczności.
W większości przypadków skrzywienie kręgosłupa obserwuje się u osób zdrowych i wynika z nieodpowiednich nawyków dnia codziennego. W wielu źródłach podaje się wręcz, że skrzywienia kręgosłupa zaliczane są do grona chorób cywilizacyjnych.
Skrzywienie kręgosłupa – objawy
Skrzywienie kręgosłupa, zwłaszcza zaawansowane, może być poważnym defektem estetycznym. Wpływa na prezencję całej sylwetki. Konsekwencje z nim związane są jednak znacznie poważniejsze, niż tylko wygląd. Skrzywienie kręgosłupa negatywnie wpływa na amortyzację tej struktury. Siły i obciążenia przenoszone są w niewłaściwy sposób, co początkowo przyczynia się do mniej lub bardziej nasilonych bólów kręgosłupa, aby wraz z upływem czasu doprowadzić do degeneracji krążka międzykręgowego. Znacznie szybciej tworzą się zmiany zwyrodnieniowe, osteofity po jednej stronie kręgosłupa, dyskopatie. Skrzywienie kręgosłupa może generować objawy takie jak:
Jest również czynnikiem ryzyka innych wad postawy, które tworzą się wskutek mechanizmów kompensacyjnych organizmu.
Skrzywienie kręgosłupa – diagnostyka
Skrzywienie kręgosłupa można wstępnie podejrzewać po następujących parametrach:
- asymetria barków, kolców biodrowych przednich górnych, trójkątów talii, łopatek;
- zgarbiona postawa, wysunięcie barków ku przodowi (protrakcja barków);
- zaokrąglenie pleców;
- nierówność kończyn dolnych;
- deformacje w obrębie klatki piersiowej i/lub miednicy.
Można to zaobserwować podczas badania fizjoterapeutycznego oraz w gabinecie lekarza. Tego typu asymetrie i patologiczne zmiany obserwuje się też samodzielnie, stojąc przed lustrem. Często to właśnie ich zauważenie jest sygnałem do wizyty u specjalisty. Szczegółowa diagnostyka budowy i ustawienia kręgosłupa odbywa się jednak na podstawie badań obrazowych, zwłaszcza RTG.
Leczenie skrzywienia kręgosłupa
Leczenie skrzywienia kręgosłupa zależy od jego rodzaju i zaawansowania. Jest znacznie łatwiejsze przy skrzywieniach bocznych, gdzie przeważnie wystarczy długotrwała, sumiennie prowadzona rehabilitacja ruchowa, a więc codzienne ćwiczenia korekcyjne. Leczenie skolioz może natomiast odbywać się zachowawczo lub operacyjnie. Leczenie zachowawcze stosuje się u pacjentów ze skoliozą nieprzekraczającą 250 kąta mierzonego według metody Cobba. Do tej wartości stosuje się ćwiczenia lecznicze i profilaktykę progresji skrzywienia. Po przekroczeniu wartości 250 możliwe jest włączenie zaopatrzenia ortopedycznego (gorsetowanie), a w najbardziej zaawansowanych przypadkach wymagana jest operacja korekcyjna.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lehnert-Schroth C., Gröbl P., Trójpłaszczyznowa terapia skolioz, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2017.
- Nawrotny J., Nowotny-Czupryna O., Czupryna K., Rottermund J., O skoliozach inaczej – podstawy fizjologiczne i fizjopatologiczne terapii skolioz, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie Rzeszów 2012, 3, 341-350.
- Gałuszka R., Borecki M., Legawiec W., Gałuszka G., Skoliozy kręgosłupa epidemią XXI wieku.