Ćwiczenia korekcyjne dzieli się ze względu na lokalizację wady, stopień doraźnego wyrównania wady i osiowe obciążenie kręgosłupa. Inny podział wyróżnia ćwiczenia korekcyjne ogólnokształtujące oraz specjalne.
Wyróżniamy korekcję lokalną i globalną. Lokalna polega na poprawieniu ustawienia poszczególnych elementów, np. głowy, obręczy barkowej czy obręczy miednicznej. Doboru ćwiczeń korekcji lokalnej należy dokonywać indywidualnie, ponieważ każda osoba ma inną wadę i inaczej reaguje. Korekcja globalna opiera się na zastępczym sprzężeniu zwrotnym, co ma wpływ na kształtowanie i doskonalenie nawyku prawidłowej postawy ciała.
Ćwiczenia korekcyjne ze względu na lokalizację
Lokalizację ćwiczenia w określonym odcinku kręgosłupa umożliwiają pozycje stabilizujące segmenty sąsiednie w stosunku do usprawnianego. Zgodnie z zasadą kompensacji, ruch w jednym odcinku kręgosłupa powoduje zmiany w odcinkach sąsiednich. Podsumowując, jeśli chcemy działać na odcinek dotknięty wadą (zmiany pierwotne), należy ustalić jeden z przyczepów mięśnia lub sąsiednie odcinki w hiperkorekcji lub korekcji.
Według Kutzner-Kozińskiej działanie na kręgosłup opiera się zasadzie sterowania. Oznacza to, że odcinek kręgosłupa przyległy do pasa sterującego ma skłonność do prostopadłego ustawiania się względem niego. Wyróżniamy sterowanie odgórne i oddolne.
Zobacz również: Metoda Klappa.
Ćwiczenia korekcyjne ze względu na stopień doraźnego wyrównania wady
Zaliczamy do nich ćwiczenia w pozycjach wyjściowych korekcyjnych i hiperkorekcyjnych. W pozycjach korekcyjnych część ciała z wadą wraca do stanu prawidłowego, natomiast pozycje hiperkorekcyjne polegają np. na wygięciu kręgosłupa w stronę przeciwną. Sytuację tę można łatwo wyjaśnić na przykładzie skrzywienia bocznego kręgosłupa. Mięśnie i więzadła po stronie wypukłej są rozciągnięte, a ich przyczepy są nadmiernie oddalone. W pozycji hiperkorekcyjnej znajdują się one w warunkach zbliżenia przyczepów.
Ćwiczenia korekcyjne ze względu na osiowe obciążenie kręgosłupa
Ze względu na działanie obciążające osiowo kręgosłup, wyróżniamy pozycje wyjściowe niskie, wysokie i izolowane. To one będą bazą do tego rodzaju ćwiczeń korekcyjnych.
Siła ciężkości jest czynnikiem pogłębiającym wadę. Odciążenie uzyskujemy poprzez równoległe ułożenie kręgosłupa w stosunku do podłoża. Zgodnie z zasadami mechaniki odciążenie jest tym większe, im ułożenie kręgosłupa jest bardziej zbliżone do poziomego. Do pozycji odciążających można również zaliczyć zwisy.
Pozycje niskie charakteryzują się niskim położeniem środka ciężkości ciała w stosunku do podłoża. Zalicza się do nich leżenie przodem, bokiem i tyłem, podpory oraz klęki.
Pozycje wysokie charakteryzują się wysokim położeniem środka ciężkości ciała, co utrudnia zachowanie równowagi.
Izolacja odcinkowa z kolei to nic innego jak ograniczenie i odosobnienie. Zakłada się, że im pozycja jest niższa, a płaszczyzna zetknięcia się z podłożem lub przyrządem większa, tym pozycja jest bardziej izolowana.
Ćwiczenia korekcyjne ogólnokształtujące
To najważniejsze ćwiczenia w gimnastyce podstawowej. Poprzez oddziaływanie na całość układu ruchu mają wpływ na harmonijny rozwój jego poszczególnych części oraz na długość, siłę i elastyczność mięśni. Jednakże ich podstawowym celem jest kształtowanie postawy ciała. Są to ćwiczenia czynne wolne, z przyborami i na przyrządach. Dają możliwość wszechstronnego i ukierunkowanego działania. Jest to możliwe dzięki zróżnicowaniu pozycji wyjściowych oraz rodzaju, kierunku i zakresu ruchów.
Podczas wykonywania ćwiczeń ogólnokształtujących należy zwrócić uwagę na skorygowanie postawy ciała (co warunkuje ich stopień trudności i intensywności), właściwy dobór pozycji wyjściowej oraz eliminowanie ćwiczeń i pozycji stwarzających warunki do pogłębiania wady. Ważne jest także przeplatanie ćwiczeń elementami autokorekcji postawy.
Zobacz również: Kinezyterapia – podział ćwiczeń.
Ćwiczenia specjalne
Kształtowanie prawidłowej postawy odbywa się dwuetapowo: poprzez likwidację zaistniałej nieprawidłowości i późniejsze doskonalenie osiągniętej prawidłowej postawy ciała. Pierwszy etap ma wartość ściśle korekcyjną, natomiast drugi odpowiada zwykłym ćwiczeniom kształtującym. Celem ćwiczeń specjalnych jest przywrócenie prawidłowego ustawienia określonego segmentu ciała dotkniętego wadą.
Systematyka ćwiczeń specjalnych obejmuje ćwiczenia:
- kształtujące nawyk prawidłowej postawy;
- elongacyjne, zwiększające ruchomość odcinkową kręgosłupa;
- rozciągające mięśnie przykurczone;
- wzmacniające mięśnie osłabione;
- antygrawitacyjne;
- hiperkorekcyjne;
- rozluźniające i wyrabiające świadomość własnego ciała;
- oddechowe;
- korekcję w wodzie;
- terapię manualną;
- masaż klasyczny.
Bibliografia
- Wilczyński J., Korekcja wad postawy człowieka, Wydawnictwo Anthropos, Starachowice 2005.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
