Ból w pięcie to nieprzyjemna dolegliwość, która może mieć wiele różnych przyczyn. Zawsze wymaga wnikliwej diagnostyki i wdrożenia odpowiedniej terapii, ponieważ jeśli przejdzie w formę przewlekłą, może generować stan zapalny na tkanki sąsiednie, np. całe ścięgno Achillesa. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się przeważnie lekarz ortopeda, choć warto skonsultować się także z fizjoterapeutą.
Ból w pięcie – przyczyny i objawy
Ból w pięcie może wynikać z przyczyn niezwiązanych z chorobą, np. z noszenia źle dobranego obuwia (zbyt ciasne buty, buty na wysokim obcasie, buty z bardzo wysokim zapiętkiem), zbyt długiego przyjmowania pozycji stojącej (np. w pracy) lub z długotrwałego chodzenia. Nierzadko jednak ma podłoże patologiczne, a możliwymi przyczynami są:
- zapalenie rozcięgna podeszwowego – wywołują go czynniki takie jak: nadmierna pronacja i rotacja zewnętrzna stopy, wady stóp, RZS, mikrourazy u sportowców. Ból pojawia się głównie w obrębie środka podeszwy stopy, choć może sięgać też pięty. Nasila się podczas zginania palucha;
- zapalenie ścięgna Achillesa – wywołane przeciążeniem tej okolicy, choć sam mechanizm nie został jeszcze w pełni poznany. Czynnikami ryzyka są zwłaszcza: zbyt intensywne uprawianie sportu, brak rozgrzewki przed treningiem, błędna technika ćwiczeń. Głównym objawem jest silny ból łydki, zwłaszcza w jej dolnej części;
- neuropatia nerwu piszczelowego – inaczej zespół kanału stępu. Przyczyną jest niedotlenienie nerwu wywołane zastojem żylnym, stan zapalny pochewek ścięgnistych kanału stępu lub przewlekłe drażnienie nerwu piszczelowego przez elementy kostne. Pojawia się piekący ból pięty i podeszwy stopy;
- ostroga piętowa – tworzy się w konsekwencji stanu zapalnego toczącego się w okolicy przyczepu rozcięgna podeszwowego. Jest patologią chrzęstno-włóknistą ścięgna Achillesa, rozcięgna podeszwowego, mięśnia zginacza krótkiego palców. Ból ma charakter ostry, kłujący, piekący, zlokalizowany w obrębie dolno-przyśrodkowej części pięty. Nasila się podczas aktywności fizycznej;
- złamanie kości piętowej – powstaje wskutek urazu, np. upadku z wysokości na piętę lub przy wypadku komunikacyjnym. Stanowi do 2% wszystkich złamań, najczęściej obejmując również powierzchnię stawową. Ból jest rozlany, obejmuje całą piętę. Nasila się podczas obciążania stopy;
- deformacja Haglunda – wskutek zespołu Haglunda rozwija się silny ból pięty utrudniający chodzenie, a z upływem czasu pojawia się deformacja tej okolicy. Wspomniany zespół należy do jałowych martwic kości.
Już na podstawie objawów lekarz często może określić wstępnie przyczynę występujących dolegliwości, choć dla zyskania całkowitej pewności rekomenduje się wykonanie niezbędnych badań.
Ból w pięcie – diagnostyka
Przy podejrzeniu patologii kostnych (złamań, pęknięć, narośli, deformacji itd.) złotym standardem jest badanie rentgenowskie. Na zdjęciu RTG uwidocznić można z dużą dokładnością wszystkie elementy kostne, jak również stawy badanej okolicy. Jeśli jednak istnieje podejrzenie, że problem obejmuje tkanki miękkie (np. zwichnięcie stawu, uszkodzenia więzadeł), konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej, ponieważ RTG nie ukaże dobrze tkanek miękkich. Z kolei przy zapaleniu ścięgna Achillesa często wykonuje się USG. Badania powinny być dobierane indywidualnie do pacjenta – nie ma tutaj uniwersalnego środka.
Ból w pięcie – leczenie
Leczenie bólu pięty powinno być następujące:
- zapalenie rozcięgna piętowego – fizjoterapia obejmująca kinesiotaping, ćwiczenia rozciągające rozcięgno podeszwowe, rolowanie stopy, rozciągające łydkę, równoważne, laseroterapię. Przy opornych przypadkach zastosować można zastrzyki z osoczem bogatopłytkowym;
- zapalenie ścięgna Achillesa – stosuje się leki przeciwzapalne, indywidualnie dobrane ćwiczenia, odciążanie ścięgna oraz kinesiotaping. Nie należy ostrzykiwać ścięgna Achillesa, ponieważ udowodniono, że zwiększa to ryzyko jego zerwania w późniejszym czasie;
- neuropatia nerwu piszczelowego – stosuje się fizjoterapię obejmującą techniki neuromobilizacji, jak również leki o działaniu przeciwzapalnym oraz uzupełnienie ortopedyczne (wkładki). Na regenerację nerwu dobrze działają ciepłe okłady;
- ostroga piętowa – w szczególnie bolesnych miejscach można zastosować ostrzykiwanie toksyną botulinową, choć leczeniem z wyboru jest również fizjoterapia. Ostroga piętowa dobrze reaguje na falę uderzeniową, ultradźwięki i fonoforezę. Operacja najczęściej polega na wycięciu zmienionych zapalnie i bliznowato tkanek, choć powinna być ostatecznością;
- złamanie kości piętowej – stopę unieruchamia się w opatrunku gipsowym lub bucie ortopedycznym do czasu uzyskania pełnego zrostu kostnego. Po zdjęciu unieruchomienia największe znaczenie ma odpowiednio prowadzona fizjoterapia obejmująca mobilizację stawów (aby zwiększyć zakres ruchomości stopy), ćwiczenia, masaże;
- deformacja Haglunda – stosuje się noszenie obuwia bez pięt, zimne okłady, rehabilitację oraz leki przeciwzapalne (stosowane miejscowo lub ogólnie).
Zobacz więcej na temat: Ból pięty.
Ze względu na różne przyczyny bólu w pięcie, leczenie zawsze powinno być dobrane indywidualnie do pacjenta. Jeśli natomiast dolegliwość nie ma podłoża chorobowego, warto zwrócić uwagę na codzienną pielęgnację i dbanie o stopy, jak również okoliczne struktury (m.in. mięsień trójgłowy łydki) poprzez rolowanie, rozciąganie, chodzenie po nierównym podłożu czy automasaż. Sprawdza się także zmiana obuwia na wygodniejsze.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Król T., Mędrak A., Dąbrowska-Galas M., Rutkowska M., Michalik P., Michalski T., Występowanie dolegliwości bólowych w ostrodze piętowej, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 2/2018.
- Oelzner P., Pfeil A., Bottcher J., Jung C., Wolf G., Reumatologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2019.
- Elias-Jones C., Perry M., Crash Course – ortopedia reumatologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2016.
- Sieroń A., Śliwiński Z., Wielka fizjoterapia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2023.
