Neuromobilizacja to często wykorzystywana technika fizjoterapeutyczna, mająca zastosowanie szczególnie w pracy z pacjentami neurologicznymi, mającymi problem najczęściej z nerwami obwodowymi. Metoda leczy zaburzenia poślizgowe struktur układu nerwowego. Wyróżnia się wiele rodzajów neuromobilizacji, dlatego zawsze należy wstępnie ocenić problem pacjenta, a dopiero później dobrać jedną z technik i przystąpić do terapii.
Neuromobilizacja – na czym polega?
Wyróżniamy 2 główne rodzaje neuromobilizacji:
- neuromobilizacja rozciągową – polega na przemieszczaniu zewnętrznym i wewnętrznym struktur nerwowych. Oznacza to, że nerw porusza się wraz z osłonką mielinową i okolicznymi tkankami miękkimi;
- neuromobilizacja ślizgową – polega na ruchu aksonu (wypustki nerwowej) względem otaczającej go osłonki mielinowej.
Przed wyborem techniki, którą będziemy pracować, należy dokładnie zdiagnozować pacjenta. Na początku należy upewnić się, że jego problem wynika rzeczywiście z upośledzenia poślizgu struktury nerwowej. W tym celu wykonuje się test rozciągowy i wywołuje objawy, które mają zostać rozpoznane przez pacjenta jako te, z którymi się zgłosił.
Neuromobilizacja opiera się na odtworzeniu prawidłowej neuromechaniki, czyli adaptacji układu nerwowego do ciągłych zmian obciążenia oraz napięć mechanicznych. Patrząc na to od strony technicznej, obserwuje się naciąganie i pociąganie pni nerwowych, korzeni i nerwów rdzeniowych, rdzenia kręgowego oraz opon rdzeniowych. Wszystkie ruchy są przemyślane i kontrolowane przez fizjoterapeutę, odbywają się przy tym w izolowanych pozycjach. Techniki nie mogą powodować bólu i rozciągać nerwów bardziej niż o 8% ich długości.
W pierwszym okresie leczenia stosuje się 2 serie po kilka sekund impulsacji o częstotliwości 2-4 na sekundę. Po pewnym czasie czas serii zabiegów ulega wydłużeniu do 20-30 sekund i wzrasta amplituda ruchów. W stanach przewlekłych stosuje się nawet 10-60 napięć trwających do kilkunastu sekund.
Testy rozciągowe
Poniżej przedstawiono przykładowe testy rozciągowe dla poszczególnych, najczęściej problematycznych nerwów obwodowych:
- nerw łokciowy – depresja barku, rotacja zewnętrzna ramienia, odwiedzenie kończyny górnej, zgięcie w stawie łokciowym, supinacja przedramienia i zgięcie grzbietowe ręki;
- nerw promieniowy – depresja barku, rotacja wewnętrzna ramienia, wyprost w stawie łokciowym, pronacja przedramienia, dewiacja, zgięcie dłoniowe nadgarstka;
- nerw piszczelowy – zgięcie w stawie biodrowym, wyprost w stawie kolanowym i zgięcie grzbietowe stopy;
- nerw udowy – zgięcie w stawie kolanowym w leżeniu przodem, przyciągnięcie stopy do pośladka;
- nerw pośrodkowy – depresja barku, odwiedzenie kończyny górnej do około 90 stopni, rotacja zewnętrzna ramienia, wyprost w stawie łokciowym, zgięcie grzbietowe nadgarstka i wyprost palców.
Takich testów jest znacznie więcej, a dzięki nim specjalista praktycznie jest w stanie ocenić kondycję wszystkich struktur nerwowych. Testy zawsze wykonujemy przed wdrożeniem neuromobilizacji.
Kiedy wykorzystać neuromobilizację?
Utrata poślizgu tkankowego może mieć wiele przyczyn – zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Do pierwszej grupy zaliczamy np. sklejenie opony twardej, natomiast do przyczyn zewnętrznych zaliczamy przede wszystkim:
- zaburzenia kostnienia;
- nowotwory;
- obrzęki i krwiaki;
- entezopatie;
- rwa kulszowa;
- łokieć tenisisty, łokieć golfisty;
- zespół cieśni nadgarstka;
- konflikt podbarkowy;
- dyskopatie;
- choroby nerwowo-mięśniowe;
- zaburzenia czucia, w tym przeczulica i niedoczulica;
- ograniczenie ruchomości w stawach.
I wiele innych. Neuromobilizację wykorzystuje się jak najwcześniej, gdy nie doszło jeszcze do nieodwracalnych zmian morfologicznych. Jeśli pacjent miał wykonywany zabieg lub operację, neuromobilizację wdraża się jak najszybciej po ustabilizowaniu jego stanu.
Efekty neuromobilizacji
Prawidłowo wykonana neuromobilizacja nie tylko znosi dolegliwości bólowe pacjenta, ale i poprawia ukrwienie tkanek, zmniejsza obrzęki tkanki nerwowej oraz poprawia transport aksonalny, co wpływa pozytywnie na przewodnictwo nerwowe. Zauważa się również obniżenie napięcia układu współczulnego. Specjalista jest w stanie odtworzyć prawidłową neuromechanikę i fizjologię komórek nerwowych.
Neuromobilizacja – przeciwwskazania
Choć neuromobilizacja wiąże się z ogromnymi korzyściami dla pacjenta, nie zawsze może być wykonana. Do najważniejszych przeciwwskazań zaliczamy następujące:
- bóle spoczynkowe;
- ostre stany uszkodzenia układu nerwowego;
- infekcje i ostre stany zapalne w organizmie;
- gorączka;
- nowotwory układu nerwowego i kręgosłupa;
- niestabilność kręgosłupa;
- wrodzone anomalie kręgosłupa;
- uszkodzenie ogona końskiego lub objawy sugerujące taką patologię;
- niestabilne objawy neurologiczne.
Do fizjoterapeuty powinien więc trafić pacjent zdiagnozowany przez lekarza neurologa.
Polecane produkty:
|
Igły do akupunktury
Wysokiej jakości igły do akupunktury zostały zaprojektowane z myślą o pacjencie. Posiadają one krótką prowadnicę i niesamowitą ostrość, co pozwala na przeprowadzenie bardzo bezpiecznego zabiegu, a zarazem mniej bolesnego. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Shacklock M., Neurodynamika kliniczna, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2008.
- Zdunek P., Mobilizacje układu nerwowego jako element kompleksowej fizjoterapii w leczeniu dysfunkcji kończyny górnej, XVII International Disabled People’s Day, 2011.
- Dwornik M., Białoszewski D., Korabiewska I., Wroński Z., Zasady stosowania neuromobilizacji w schorzeniach narządu ruchu, Traumatologia, Rehabilitacja, 9/2007.
- Zembaty A., Kinezyterapia, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2002.
