Pięta Haglunda, czyli choroba Haglunda-Severa to martwica nasady kości piętowej. Zamiennie stosuje się również nazwy: zapalenie kaletki głębokiej ścięgna Achillesa, deformacja Haglunda lub po prostu zespół Haglunda. Problem ten po raz pierwszy opisał Patryk Haglund w 1928 roku. Bezpośrednią przyczyną zespołu Haglunda jest mechanicznie wyindukowane zapalenie kaletki głębokiej ścięgna Achillesa, w związku z przerostem i pogrubieniem wyrostka tylnego kości piętowej.
Pięta Haglunda – przyczyny
Przerost i pogrubienie wyrostka tylnego kości piętowej, a dokładniej jego górno-tylno-bocznej krawędzi sprawia, że miejsce ma ucisk kaletki głębokiej ścięgna Achillesa. Wraz z upływem czasu, jeśli ucisk się utrzymuje, rozwija się stan zapalny i przechodzi również na samo ścięgno Achillesa. Rozwija się obrzęk tkanek miękkich, mający formę pogrubiającego się konsekwentnie, twardego zgrubienia. Bardzo często dochodzi do zapalenia włókien ścięgna Achillesa tuż przy przyczepie tej struktury do guza piętowego.
Oryginalnie Patryk Haglund opisał powiązanie zaobserwowanej dolegliwości z noszeniem butów ze sztywnym zapiętkiem w przypadku młodych kobiet. W dzisiejszych czasach teoria ta jednak została obalona. Etiologia jest ciągle niejasna, sugeruje się, że pewien udział w tym biorą:
- urazy;
- przeciążenie podczas wysiłku fizycznego;
- infekcje;
- nieprawidłowa budowa anatomiczna kości piętowej;
- noszenie niewłaściwego obuwia;
- stopa wydrążona.
Pięta Haglunda występuje u pacjentów w różnym wieku i bez względu na płeć. Mimo tego najczęściej dotyczy dzieci w okresie skoku pokwitaniowego oraz dorosłych w 5. i 6. dekadzie życia.
Pięta Haglunda – objawy
Choroba Haglunda stanowi połączenie różnych zaburzeń w obrębie tkanek miękkich oraz układu kostnego. Ból jest tak intensywny, że wręcz uniemożliwia oparcie pięty o podłoże i utrudnia chodzenie. U około 60% przypadków ból dotyczy obu pięt. Podsumowując, charakterystycznymi objawami są:
- ból i tkliwość tylno-bocznej części pięty;
- wyczuwalna dotykiem deformacja /nadbudowa kostna;
- bolesny obrzęk tkanek miękkich w miejscu przyczepu ścięgna Achillesa do guza piętowego;
- zwiększona wypukłość kości piętowej w projekcji bocznej na badaniach obrazowych;
- pogrubienie ścięgna i powierzchownych tkanek miękkich w okolicy przyczepu ścięgna Achillesa do guza piętowego.
Należy zróżnicować chorobę Haglunda z innymi schorzeniami, które mogą dawać podobne objawy, takimi jak np. z ostroga piętowa, zerwanie lub uszkodzenie ścięgna Achillesa czy jego zapalenie.
Diagnostyka choroby Haglunda
Chorobę Haglunda można podejrzewać na podstawie wywiadu i obrazu klinicznego. Aby mieć jednak całkowitą pewność co do przyczyn bólu i obserwowanych dolegliwości warto wykonać USG ścięgna Achillesa oraz RTG podudzia i stopy, a także rezonans magnetyczny, który dokładnie wykaże struktury objęte stanem chorobowym.
Pięta Haglunda – leczenie
Leczenie pięty Haglunda może być operacyjne lub zachowawcze. Na początku rekomenduje się wypróbowanie wszystkich dostępnych metod leczenia zachowawczego, ponieważ w wielu przypadkach uzyskuje się bowiem oczekiwane efekty. Opiera się ono na rehabilitacji i posiada następujące składowe:
- zabiegi fizykalne (uzupełniająco, objawowo) – zwłaszcza jonoforeza, elektrostymulacja, laseroterapia, fala uderzeniowa;
- odciążenie pięty;
- dobór właściwego obuwia;
- reedukacja chodu i korekcja ewentualnych wad postawy często występujących jednocześnie (zwykle dotyczą błędnego ustawienia stóp i kolan);
- rozciąganie mięśni tylnej części kończyny dolnej, zwłaszcza mięśnia trójgłowego łydki;
- rozluźnianie mięśni kulszowo-goleniowych.
Objawowo można stosować iniekcje sterydowe podawane bezpośrednio do ścięgna piętowego. Mogą one działać przeciwzapalnie, zmniejszać ból i poprawiać ogólne samopoczucie pacjenta, jednak są one mniej zalecane. Alternatywnie można wykonać:
- iniekcje z soli fizjologicznej z lidokainą jako środek znieczulający;
- iniekcja PRP (platelet-rich plasma), czyli zastosowanie osocza bogatopłytkowego;
- iniekcje kwasu hialuronowego.
Zaleca się również suplementować kolagen i kwas hialuronowy, które wpływają na poprawę procesów regeneracyjnych tkanek i pośrednio je wzmacniają.
Jeżeli po 3 miesiącach leczenia zachowawczego nie widać efektów i brak jest poprawy, zaleca się leczenie operacyjne, które może mieć różny przebieg. Wyróżnia się m.in. usunięcie kaletki głębokiej ścięgna Achillesa, osteotomię kości piętowej oraz osteotomię kości piętowej z oczyszczeniem ścięgna Achillesa. Metoda zawsze dobierana jest w zależności od wieku, stanu zdrowia i poziomu codziennej aktywności pacjenta.
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Chochowska M., Wytrążek M., Marcinkowski J., Huber J., Ocena skuteczności leczenia zachowawczego pacjenta z zespołem Haglunda – opis przypadku, Hygeia Public Health, 1/2013.
- Niemyjski M., Deformacja Haglunda jako źródło bólu pięty, Kwartalnik Ortopedyczny, 1/2012.
- Radzimińska A., Zimmermann A., Weber-Rajek M., Strojek K., Bułatowicz I., Goch A., Zukow W., Jałowe martwice kości, charakterystyka choroby i postępowanie fizykalne – przegląd literatury, Journal of Education, Health and Sport, 5/2015.
