Ból nóg podczas chodzenia może mieć podłoże patologiczne (np. w związku z chorobami przewlekłymi), jak i fizjologiczne (np. w konsekwencji zbyt intensywnych wysiłków fizycznych). Jeśli utrzymuje się dłuższy czas, towarzyszą mu inne niepokojące objawy lub jego przyczyny nie są znane, należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym.
Ból nóg podczas chodzenia – przyczyny
Do fizjologicznych przyczyn bólu nóg podczas chodzenia zaliczamy m.in. zakwasy i DOMS. Zakwasami nazywamy charakterystyczne, subiektywne uczucie pieczenia mięśni, trwające przez 1-2 godziny od zakończenia treningu. Po upływie tego czasu ból zanika, ponieważ ustrój jest w stanie w zaledwie pół godziny zredukować poziom mleczanów nawet o połowę, przywracając mięśniom równowagę. Jeśli ból po treningu utrzymuje się dłużej (np. 2-4 dni), mamy do czynienia z tzw. DOMS, czyli opóźnioną bolesnością mięśni. Jej przyczyną jest mikrouszkodzenie włókien mięśniowych, i dlatego w tym przypadku organizm potrzebuje znacznie więcej czasu, aby się zregenerować. Z kolei patologicznymi przyczynami bólu nóg podczas chodzenia mogą być:
- stenoza kanału kręgowego, co powoduje ucisk struktur nerwowych odpowiadających m.in. za unerwienie kończyn dolnych;
- niedokrwienie kończyn dolnych;
- zakrzepowe zapalenie żył;
- miażdżyca;
- żylaki;
- stwardnienie rozsiane;
- choroba zwyrodnieniowa stawów kończyn dolnych;
- dna moczanowa;
- zespół trzaskającego biodra;
- złamania kości lub skręcenia stawów kończyn dolnych;
- obrzęki limfatyczne kończyn dolnych, np. w przebiegu ciąży lub zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej;
- oparzenia słoneczne znacznego stopnia;
- uszkodzenia więzadeł lub ścięgien kończyn dolnych;
- zespół ciasnoty przedziałów powięziowych.
Mogą to być zarówno kontuzje ortopedyczne, jak i ostre lub przewlekłe choroby. Najczęściej jednak patologiczny ból nasilający się podczas chodzenia ma związek z chorobami żył i tętnic zaopatrujących kończyny dolne.
Ból nóg podczas chodzenia – objawy
Ból nóg może przybierać różny obraz kliniczny, w zależności od przyczyny patologii. W przypadku zakwasów w kończynach dolnych pojawia się specyficzny, tępy ból mięśnia oraz nadwrażliwość na dotyk. Zanika po kilku godzinach od zakończenia aktywności fizycznej. DOMS objawia się dłuższym bólem, trwającym maksymalnie do 7 dni. Jest ostrzejszy niż zakwasy i nasila się podczas aktywacji mięśnia lub podczas jego rozciągania. Z kolei w przebiegu chorób naczyń krwionośnych kończyn dolnych może pojawiać się uczucie palenia nóg w nocy, które w przypadku stenozy występuje rzadziej.
Problemy z kręgosłupem prowadzące do bólu nóg podczas chodzenia objawiają się dodatkowo dolegliwościami ze strony samego kręgosłupa, nierzadko towarzyszy im rwa kulszowa lub rwa udowa. Dolegliwości ortopedyczne są łatwe w diagnostyce, a objawy pojawiają się lub nasilają właśnie podczas chodzenia, aktywacji mięśni lub obciążania stawów (w zależności od choroby).
Określenie lokalizacji bólu może być pomocne w jego diagnostyce. Przykładowo jeśli ból dotyczy wyłącznie dużego palca stopy, można podejrzewać dnę moczanową. Jeśli pojawia się w obrębie stawu kolanowego lub stawu biodrowego, należy rozważyć kontuzje ortopedyczne bądź chorobę zwyrodnieniową. Jeśli natomiast ból podczas chodzenia dotyczy całej łydki, należy zdiagnozować pacjenta m.in. pod kątem zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych czy chorób żylnych.
Zobacz również: Algometr.
Diagnostyka bólu nóg podczas chodzenia
Zakwasów i DOMS nie trzeba specjalnie diagnozować, wystarczą domowe metody, aby szybko pozbyć się dolegliwości. Jeśli natomiast istnieje podejrzenie kontuzji kości, stawów lub więzadeł, zaleca się wykonanie RTG i/lub tomografii komputerowej. USG znajduje zastosowanie w ocenie przebiegu mięśni, np. przy podejrzeniu naderwania mięśni kulszowo-goleniowych. Wszelkie podejrzenia dotyczące chorób naczyniowych w obrębie kończyn dolnych wymagają specjalistycznej diagnostyki. Wykonuje się badanie dopplerowskie oraz flebografię. Uzupełniająco warto zlecić pacjentowi badania krwi, zwłaszcza pod kątem stężenia sodu i potasu, czasu krzepnięcia oraz czynników krzepnięcia.
Zobacz również: Zaburzenia krzepnięcia krwi.
Ból nóg podczas chodzenia – leczenie
Leczenie bólu nóg podczas chodzenia zależy w dużej mierze od przyczyn. Przy kontuzjach ortopedycznych metodami z wyboru mogą być:
- naprawczy zabieg chirurgiczny;
- rehabilitacja;
- unieruchomienie czasowe.
Natomiast przy problemach żylnych ogromne znaczenie ma odpowiednia dieta, regularna aktywność fizyczna, kompresoterapia, a także nawyki dnia codziennego (np. unikanie długiego stania czy noszenia obcisłych ubrań).
Istnieje wiele domowych sposobów, które mogą złagodzić intensywność zakwasów i DOMS. Należą do nich m.in. zmiennocieplne prysznice, delikatny masaż lub bardzo delikatny stretching, umiarkowana aktywność fizyczna (np. spokojny spacer, krótka przejażdżka rowerem), odpoczynek, nawodnienie organizmu oraz suplementacja. Do polecanych suplementów diety wzmacniających mięśnie i przyspieszających regenerację organizmu należą:
- acerola (bogate źródło witaminy C);
- kolagen;
- kwas hialuronowy;
- Chlorella;
- koenzym Q10.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Miller M., Ortopedia Miller, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Białoszewski M., Fizjoterapia w ortopedii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Pasierski T., Gaciong Z., Torbicki A., Szmidt J., Angiologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.