Ból korzeniowy to zespół charakterystycznych objawów wiążących się z uciskiem lub podrażnieniem korzeni nerwów rdzeniowych. Dotyczy przeważnie odcinka szyjnego lub lędźwiowego kręgosłupa. To nie jest osobna choroba, lecz częsta konsekwencja zmian zachodzących w kręgosłupie, takich jak dyskopatia czy zwyrodnienia stawów.
Bóle korzeniowe – co to?
Bóle korzeniowe są następstwem ucisku na korzeń nerwowy. W ich przebiegu charakterystyczne jest promieniowanie bólu (najczęściej: rwa barkowa, rwa udowa, rwa kulszowa) z towarzyszącymi zaburzeniami czucia lub też zniesieniem odruchów. Ból korzeniowy wzmaga się podczas ruchów kręgosłupa, lecz możliwe są ruchy bezbolesne w ustalonych podczas badania kierunkach. Najbardziej typowy objaw to nagły, ostry ból w kręgosłupie, który schodzi w dół nogi lub ręki, zależnie od miejsca ucisku.
Dokładny obraz kliniczny zależy od odcinka kręgosłupa dotkniętego problemem. Jeśli ucisk na korzenie nerwowe dotyczy odcinka lędźwiowego, pojawia się ból promieniujący do pośladka, uda, łydki (rwa kulszowa), ewentualnie przodem uda (rwa udowa). Jeśli dotyczy odcinka szyjnego kręgosłupa, ból promieniuje do barku, ramienia, dłoni. Z kolei w odcinku piersiowym tego typu problemy występują rzadziej, ale konsekwencją jest ból opasujący klatkę piersiową.
Ból korzeniowy – przyczyny
Najczęstsze przyczyny bólu korzeniowego to:
- dyskopatia (wypuklina kręgosłupa lub przepuklina krążka międzykręgowego) – jest to najczęstsza przyczyna. Uszkodzony krążek międzykręgowy może uciskać korzeń nerwowy, wywołując ból promieniujący do kończyny;
- zwyrodnienie kręgosłupa – prowadzą do powstawania osteofitów (tzw. „dziobów kostnych”), które mogą zwężać otwory międzykręgowe i uciskać nerwy;
- zwężenie kanału kręgowego (stenoza kręgosłupa) – zmniejszenie przestrzeni w kanale kręgowym lub otworach nerwowych może powodować przewlekły ucisk korzeni;
- urazy kręgosłupa – upadki, wypadki komunikacyjne czy nagłe przeciążenia mogą doprowadzić do uszkodzenia struktur otaczających nerwy;
- stany zapalne – infekcje lub choroby zapalne mogą powodować obrzęk i podrażnienie korzeni nerwowych;
- nowotwory – guzy w obrębie kręgosłupa lub jego otoczenia mogą uciskać korzenie nerwowe, choć jest to znacznie rzadsza przyczyna.
Bóle korzeniowe są w dzisiejszych czasach realnym problemem zdrowotnym, co w dużej mierze wiąże się ze współczesnym trybem życia. Do tworzenia się wypuklin i przepuklin kręgosłupa najczęściej prowadzą sumujące się przeciążenia oraz siedzący tryb życia przy braku systematycznej aktywności fizycznej.
Czynnikami ryzyka predysponujący do tego typu problemów są między innymi:
- nadwaga i otyłość;
- praca w jednej, wymuszonej pozycji;
- starszy wiek;
- wady postawy.
Zobacz również: Terapia wad postawy.
Diagnostyka bólu korzeniowego
Bóle korzeniowe zawsze wymagają szczegółowej diagnostyki. Specjalistą pierwszego wyboru jest lekarz ortopeda (zajmujący się kręgosłupem) bądź lekarz neurolog.
Diagnostyka opiera się przede wszystkim na wykonaniu rezonansu magnetycznego, który z dużą dokładnością uwidoczni kręgi wraz z krążkami międzykręgowymi oraz okoliczne tkanki miękkie i struktury nerwowe. RTG nie znajduje zastosowania w diagnostyce bólów korzeniowych. Może być jedynie uzupełnieniem przy podejrzeniu zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa.
Ból korzeniowy – leczenie
W pierwszej kolejności stosuje się leczenie zachowawcze, które opiera się głównie na odpowiednio zaplanowanej rehabilitacji. Obejmuje ona terapię manualną oraz indywidualnie dobrane ćwiczenia, ukierunkowane na odciążenie struktur nerwowych, poprawę ruchomości kręgosłupa oraz wzmacnianie mięśni stabilizujących. Uzupełniająco mogą być stosowane metody takie jak kinesiotaping czy suche igłowanie. W zakresie fizykoterapii wykorzystuje się m.in. falę radiową, która może wspomagać procesy regeneracyjne tkanek.
Zobacz również: Badanie ruchomości kręgosłupa.
W okresie ostrym zaleca się unikanie przeciążeń oraz dźwigania ciężkich przedmiotów. W razie potrzeby lekarz może wdrożyć leczenie farmakologiczne w postaci leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Jeśli mimo prowadzonej rehabilitacji objawy utrzymują się, możliwe jest rozważenie iniekcji w okolicę kręgosłupa (np. blokady).
Leczenie operacyjne rozważa się w sytuacjach, gdy:
- objawy bólowe są bardzo nasilone;
- występuje postępujący niedowład;
- ból nie ustępuje mimo odpowiednio prowadzonego leczenia zachowawczego.
Celem leczenia chirurgicznego jest usunięcie przyczyny ucisku na korzeń nerwowy, najczęściej poprzez usunięcie fragmentu krążka międzykręgowego (np. mikrodiscektomię).
Polecane produkty:
|
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
|
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Domżał T., Neurologiczne postępowanie w bólach krzyża – standardy i zalecenia, Polski Przegląd Neurologiczny, 2010, tom 6, nr 2.
- Siminska J., Nowacka K., Siedlecki Z., Hagner W., Bóle przeciążeniowe a korzeniowe. Różnicowanie dolegliwości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(6):323-330.
