Zapalenie wielomięśniowe to jedna z chorób zaliczanych do grona miopatii. Jest diagnozowana niezwykle rzadko, ponieważ zapadalność waha się do 8 przypadków na 1 mln rocznie. Wprawdzie może rozpocząć się w każdym wieku, jednak szczyt zachorowań przypada na 5. i 6. dekadę życia. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz reumatolog przy wsparciu fizjoterapeuty.
Miopatie – czym są?
Miopatie zapalne stanowią heterogenną grupę nabytych chorób o podłożu autoimmunologicznym, przeważnie o nieustalonej etiologii. Pod względem klinicznym wyróżniają się osłabieniem mięśni, a pod względem patologicznym obecnością nacieków zapalnych i martwicy włókien mięśniowych. Do ich grona zalicza się 3 grupy schorzeń:
- zapalenie skórno-mięśniowe;
- zapalenie wielomięśniowe;
- wtrętowe zapalenie mięśni.
Wszystkie one poważnie upośledzają sprawność chorego i pogarszają jakość życia codziennego.
Zapalenie wielomięśniowe – przyczyny
Etiologia choroby nie jest znana, uważa się jednak, że kluczową rolę odgrywają w jej rozwoju mechanizmy autoimmunologiczne. Sugeruje się udział enterowirusów, adenowirusów, wirusów grypy, wirusa zapalenia wątroby typu B czy wirusa HIV. Ponadto u chorych częściej stwierdza się obecność antygenów HLA-DR8 i DRW52. Za podłożem autoimmunologicznym przemawia współwystępowanie tych chorób z innymi chorobami autoimmunologicznymi, przeważnie chorobą Hashimoto, chorobą Gravesa-Basedowa, cukrzycą typu 1, jak również występowanie przeciwciał przeciwjądrowych (ANA).
Zapalenie wielomięśniowe – objawy
Podstawowym objawem zapalenia wielomięśniowego jest osłabienie mięśni. Dotyczy przeważnie mięśni proksymalnych (obręczy barkowej oraz obręczy biodrowej, ramion, ud, karku). W większości przypadków osłabienie to narasta konsekwentnie i powoli w ciągu tygodni lub nawet miesięcy. Chorzy zgłaszają przede wszystkim problemy z chodzeniem po schodach, wstawaniem z krzesła, sięganiem rękami powyżej głowy, czesaniem się. Osłabienie mięśni znacznie upośledza zdolność do wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego. Cechą charakterystyczną jest symetryczność osłabienia mięśni. Objawami nietypowymi, które jednak mogą się rozwinąć, są:
- tachykardia zatokowa;
- dysfagia;
- zaburzenia rytmu serca;
- refluks żołądkowo-przełykowy;
- achalazja przełyku;
- krztuszenie się;
- zachłystowe zapalenie płuc.
Objawy zajęcia układu oddechowego wiążą się z hipowentylacją wywołaną osłabieniem mięśni oddechowych, zachłystowym zapaleniem płuc w przebiegu dysfagii i śródmiąższową chorobą płuc. Szacuje się przy tym, że choroba śródmiąższowa płuc dotyczy nawet do 40% chorych na zapalenie wielomięśniowe. Pojawienie się objawów skórnych, np. w postaci grudek Gottrona czy rumienia wokół oczu, sugeruje zapalenie skórno-mięśniowe.
Zapalenie wielomięśniowe – diagnostyka
Na drodze diagnostyki zapalenia wielomięśniowego bada się krew w kierunku przeciwciał przeciwjądrowych (ANA) oraz oznacza aktywność enzymów mięśniowych. Pomocniczo zlecić można badania takie jak:
- elektromiografia;
- rezonans magnetyczny mięśni;
- RTG;
- tomografia komputerowa klatki piersiowej;
- EKG.
Badania uzupełniające dobierane są indywidualnie do potrzeb pacjenta i podejrzeń lekarza.
Zapalenie wielomięśniowe – leczenie
Podstawą leczenia miopatii zapalnych (bez względu na ich rodzaj) jest konwencjonalne, nieswoiste leczenie immunosupresyjne, z wykorzystaniem kortykosteroidów, azatiopryny, metotreksatu, cyklofosfamidu oraz mykofenolanu mofetylu. Lekiem pierwszego rzutu jest prednizon stosowany początkowo przez okres 1 miesiąca. Aby zminimalizować skutki uboczne kortykoterapii, rekomenduje się dietę ubogą w sól, niskowęglowodanową, bogatobiałkową. Konieczne jest również zastosowanie leków osłaniających błonę śluzową przewodu pokarmowego oraz leków będących profilaktyką osteoporozy.
W przebiegu zapalenia wielomięśniowego ważna jest umiarkowana rehabilitacja, która pozwoli na utrzymanie odpowiedniej siły i elastyczności mięśni oraz poprawi samodzielność i sprawność pacjenta. Ćwiczenia prowadzone są pod okiem fizjoterapeuty zajmującego się przypadkami reumatologicznymi.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Chwalińska-Sadowska H., Mielnik P., Zapalenie skórno-mięśniowe i wielomięśniowe, Postępy Nauk Medycznych, 2/2011.
- Kucharz E., Widuchowska M., Kopeć-Mędrek M., Kotulska A., Zapalenie wielomięśniowe, skórno-mięśniowe i zapalenie mięśni z ciałkami wtrętowymi, Reumatologia, 50/2012.
- Wisłowska M., Dereń D., Zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe u pacjentów hospitalizowanych na Oddziale Reumatologii CSK MSWiA w latach 2004–2006, Reumatologia, 2/2007.
- Lipowska M., Ryniewicz B., Przebieg i leczenie miopatii zapalnych – opis dwóch przypadków, Polski Przegląd Neurologiczny, 3/2006.
