Zapalenie wątroby to dolegliwość, która przebiega z wystąpieniem stanu zapalnego w obrębie narządu jakim jest wątroba. Może mieć różne przyczyny, choć najczęściej jest nią zakażenie wirusem. Wyróżniamy wirusowe zapalenie (WZW) wątroby typu A, typu B oraz typu C. Zapalenie wątroby może jednak wynikać również z czynników autoimmunologicznych, alkoholizmu, zatrucia, przyjmowania niektórych leków oraz zaburzeń przemiany materii. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz hepatolog.
Zapalenie wątroby typu A
Wirus zapalenia wątroby typu A jest sprawcą aż połowy wszystkich zapaleń wątroby. Zakażenie następuje drogą pokarmową, choć istnieje możliwość roznoszenia wirusa również drogą kontaktów seksualnych. Na samym początku choroba stanowi prawdopodobnie konsekwencję niszczenia hepatocytów wskutek efektu cytopatycznego wirusa, po czym prowadzi do wzmożonej odpowiedzi komórkowej. W zależności od obrazu klinicznego wyróżnia się 3 postacie tej choroby:
- bezżółtaczkową (występuje najczęściej);
- z żółtaczką;
- cholestatyczną.
Objawy są zmienne, jednak najczęściej obserwuje się:
- nudności i wymioty;
- wzmożoną męczliwość;
- dolegliwości takie jak ból brzucha, ból mięśni i ból stawów,
- świąd skóry – występuje w postaci cholestatycznej;
- ściemnienie moczu i rozjaśnienie stolca – w postaci z żółtaczką.
Objawy ostre ustępują zwykle już po kilku dniach, jednak w ciągu 3 miesięcy od zachorowania bardzo często spotyka się nawroty choroby. W przypadku postaci z żółtaczką trwa ona około 6 tygodni.
Leczenie
Leczenie niefarmakologiczne obejmuje odpoczynek (ograniczenie aktywności fizycznej), modyfikację diety na lekkostrawną (powrót do normalnej diety możliwy jest po upływie pół roku), a także zwiększone nawodnienie organizmu, szczególnie przy biegunkach i wymiotach. Należy unikać przyjmowania leków metabolizowanych w wątrobie bądź tych wywołujących cholestazę.
Z kolei leczenie farmakologiczne kierowane konkretnie na wirusowe zapalenie wątroby typu A nie istnieje. Stosuje się więc leczenie objawowe, obejmujące np. preparaty przeciwświądowe czy niektóre przeciwbólowe. Rokowania są dobre, a śmiertelność szacuje się na jedynie 0,14%. Aby uniknąć zachorowania należy zachowywać wysoki standard higieny osobistej każdego dnia.
Zapalenie wątroby typu B
Istnieją 3 drogi zakażenia wirusem wątroby typu B:
- pozajelitowa (głównie przez krew);
- płciowa;
- okołoporodowa.
Zakażenie wiąże się z syntezą przeciwciał skierowanych przeciwko antygenom wirusa. Powstające z ich udziałem kompleksy immunologiczne stanowią przyczynę niektórych pozawątrobowych objawów i powikłań, np. guzkowe zapalenie tętnic czy kłębuszkowe zapalenie nerek. Obraz kliniczny choroby nie różni się istotnie od zapalenia wątroby typu A, choć sam przebieg jest w tym przypadku cięższy. Hiperbilirubinemia trwa przeciętnie do miesiąca, a u do 5% pacjentów ostre zapalenie wątroby przechodzi w postać przewlekłą.
Leczenie
Zasady leczenia są podobne jak w poprzedniej postaci choroby, nie stosuje się leków przeciwwirusowych, lecz jedynie preparaty objawowe i dba się o odpoczynek. Przeciwwskazane są glikokortykosteroidy, ponieważ stwarzają ryzyko przejścia zapalenia wątroby typu B w fazę przewlekłą. WZW typu B nie jest przeciwwskazaniem do karmienia piersią, jednak niemowlę należy zaszczepić przeciwko HBV. Rokowania są dobre, śmiertelność szacuje się na mniej niż 1% przypadków.
Zapalenie wątroby typu C
Patogeneza zapalenia wątroby typu C nie została dokładnie poznana. Niszczenie hepatocytów nie zależy wyłącznie od swoistej, zależnej od antygenu, aktywności komórek immunokompetentnych, lecz także od mechanizmów nieswoistych. Większość zakażeń przebiega bezobjawowo. Najczęściej diagnozuje się niewielkie lub umiarkowane powiększenie wątroby. Mogą pojawiać się jednak dodatkowo:
- ogólne osłabienie organizmu;
- brak apetytu;
- bóle brzucha;
- nudności;
- rzadziej odbarwienie moczu i stolca.
Leczenie odbywa się na tych samych zasadach co poprzednie rodzaje zapalenia wątroby. Przestrzeganie ogólnych zasad zapobiegania zakażeniom przenoszonym przez krew czy drogą płciową stanowi skuteczną profilaktykę choroby. Nie istnieje żadna szczepionka przeciwko WZW typu C.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Pałucka K., Łepecka-Klusek C., Pilewska-Kozak A., Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C jako problem w opiece perinatalnej, Problemy Pielęgniarstwa, 1/2015.
- Klamann J., Smiatacz T., Diagnostyka wirusowych zapaleń wątroby w praktyce lekarza pierwszego kontaktu, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2016.