Bóle stawów dotyczą współcześnie znacznej większości osób w podeszłym wieku oraz coraz większej ilości osób w wieku młodym i dojrzałym. Mają wiele przyczyn charakterystycznych dla danego wieku. Występują z tak dużą częstotliwością, że zaliczono je do schorzeń XXI wieku, czyli tzw. chorób cywilizacyjnych. Warto wiedzieć, że odpowiedni styl życia jest najlepszą profilaktyką dolegliwości bólowych stawów.
Bóle stawów – przyczyny
W przypadku osób starszych bóle stawów najczęściej wynikają z rozwijającej się choroby zwyrodnieniowej, której podstawą jest stopniowa utrata chrząstki stawowej prowadząca do przebudowy warstwy podchrzęstnej kości i tworzenia się wyrośli kostnych. Choć nie wiadomo do końca z czego wynika choroba, wyszczególniono jej główne czynniki ryzyka:
- płeć kobieca;
- nadwaga;
- czynniki genetyczne;
- przeciążenia.
Pozostałymi możliwymi przyczynami bólu stawów osób starszych są między innymi:
- choroby zapalne tkanki łącznej, w tym choroby autoimmunologiczne, dna moczanowa;
- reumatyzm tkanek miękkich, np. zespół cieśni nadgarstka, torbiel Bakera, fibromialgia;
- zespoły paranowotworowe;
- przyjmowanie niektórych leków, np. kortykosteroidy czy cyklosporyny;
- osteoporoza powodująca znaczne osłabienie kości wskutek utraty ich gęstości.
U osób młodszych wyróżnia się szczególnie:
- infekcje wirusowe – ból stawów jest jednym z głównych objawów np. grypy;
- infekcje bakteryjne – w tym rzeżączka i borelioza;
- młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – dotyczy zwykle młodzieży do 16. roku życia i objawia się zaburzeniami chodzenia i zajęciem kilku stawów z trwałym obrzękiem;
- nowotwory kości lub chrząstki stawowej;
- choroby zapalne jelit, które często przebiegają z bólem stawów.
Dużą grupą przyczyn dolegliwości bólowych stawów są kontuzje i urazy, czyli skręcenia, złamania kości i zwichnięcia, które dotyczą osób w każdym wieku. Dyskomfort i ból mogą pojawiać się nawet wiele lat po przebytej kontuzji, reagując szczególnie na zmianę pogody. Do dnia dzisiejszego nie wyjaśniono do końca tego zjawiska.
Ból stawów w ciąży
Jednym z objawów III trymestru ciąży są bóle stawów. Dzieje się tak, ponieważ kobieta znacznie przybiera na masie. Niejednokrotnie odnotowuje się różnicę kilkunastu kilogramów, co nie pozostaje bez znaczenia dla funkcjonowania stawów. Takie obciążenie w połączeniu z działaniem relaksyny (hormonu rozluźniającego połączenia stawowe), często powoduje dolegliwości bólowe stawów, szczególnie odcinka lędźwiowego kręgosłupa i kończyn dolnych. Jeśli ból jest niepokojący, warto udać się do swojego ginekologa lub fizjoterapeuty uroginekologicznego.
Objawy bólu stawów
Ból stawów może występować pod różnymi postaciami. Najczęściej ma charakter kłujący lub rozlany, jednak równie dobrze może współtowarzyszyć promieniowanie (zwykle przy stawach kręgosłupa i stawach krzyżowo-biodrowych, gdy kompresja powoduje uciśnięcie nerwu). Również różne czynniki wywołują ból. W przypadku kończyn dolnych czynnikiem wywołującym może być obciążenie lub wykonanie określonego ruchu w stawie. Z kolei trakcja powierzchni stawowych powodująca ból, wskazuje na toczący się w stawie stan zapalny. Bardzo ważna jest szczegółowa diagnostyka dolegliwości. Gdy bóle stawów współwystępują z gorączką, obrzękami czy zaczerwienieniem, konieczna jest wizyta u specjalisty.
Diagnostyka bólu stawów
Przebyte kontuzje lub urazy należy zobrazować badaniami takimi jak USG, RTG lub tomografia komputerowa – w zależności od potrzeb i podejrzeń. Zwykle to wystarczy do uzyskania rzetelnych wyników i rozpoczęcia rehabilitacji. Badania obrazowe są podstawą w przypadku wszystkich dolegliwości bólowych stawów, bez względu na ich przyczynę. Osoby z chorobami przewlekłymi powinny zdecydować się dodatkowo na morfologię krwi (zwłaszcza w kontekście czynników zapalnych i przeciwciał). Rzetelnych wyników dostarcza również punkcja stawu. Zawsze warto odwiedzić fizjoterapeutę, który wykona szereg badań i testów funkcjonalnych, skupiając się na problemach funkcjonalnych.
Zobacz również: Algometr.
Bóle stawów – leczenie
Nie ma jednego skutecznego sposobu na bóle stawów, ponieważ fizjoterapia musi być uzależniona od dokładnych przyczyn dolegliwości. Urazy ortopedyczne wymagają celowanej fizjoterapii, z kolei w przypadku dny moczanowej podstawą będzie odpowiednia dieta i modyfikacja stylu życia. Przy chorobie zwyrodnieniowej i chorobach przewlekłych należy wprowadzić regularną aktywność fizyczną, dostosowaną do potrzeb organizmu (pilnując, aby nie ćwiczyć intensywnie w fazie ostrej niektórych chorób). Zawsze uzupełnieniem jest dieta bogata w kolagen, wapń, białko, NNKT, witaminę D i witaminę E. Warto dodatkowo suplementować kwas hialuronowy, który stymuluje chrząstkę stawową do produkcji mazi.
Innowacyjnym rozwiązaniem jest wstrzyknięcie do bolącego stawu komórek macierzystych, co stosuje się przy leczeniu uszkodzonych ścięgien i chrząstki stawowej, szczególnie we wczesnych zmianach zwyrodnieniowych. Podanie komórek macierzystych poprawia ruchomość stawów, eliminuje ból oraz spowalnia proces niszczenia stawu. Na zabieg należy zdecydować się po konsultacji lekarskiej.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wróbel A., Nawalana A., Staszkiewicz M., Majda A., Ból a funkcjonowanie chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów, Pielęgniarstwo Polskie, 2/2017.
- Jasik A., Marcinowska-Suchowierska E., Bóle stawów u osób w wieku podeszłym, Postępy Nauk Medycznych, 5/2011.
- Romanowski W., Zdanowska A., Romanowski M., Choroba zwyrodnieniowa stawów – aktualne standardy leczenia, Forum Reumatologiczne, 2/2016.
- Biernat-Kałuża E., Reaktywne zapalenie stawów jako interdyscyplinarny problem medyczny, 2001.
- Marcol-Majewska A., Majewski G., Kotyla P., Reumatoidalne zapalenie stawów – propozycje postępowania diagnostycznego, Forum Reumatologiczne, 2/2017.
