Zawał mózgu to pojęcie stosowane w odniesieniu do udaru niedokrwiennego mózgu. Mówi o tym, że wskutek niedokrwienia doszło do martwicy tkanek tego narządu, co niestety ma charakter nieodwracalny. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się neurolog lub neurochirurg. Problem wymaga natychmiastowej interwencji, ponieważ jest zagrożeniem życia.
Zawał mózgu – przyczyny
Zgodnie z definicją udar mózgu to zespół kliniczny manifestujący się nagłym wystąpieniem objawów ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu, które utrzymują się (jeśli nie spowodują wcześniej zgonu) dłużej niż 24 godziny i nie mają innej przyczyny niż naczyniowa. Podstawowy podział wyróżnia udar krwotoczny oraz udar niedokrwienny, przy czym wyłącznie ten drugi określa się mianem zawału mózgu.
Najczęściej niedokrwienne udary mózgu występują w przebiegu incydentów zatorowo-sercowych oraz makroangiopatycznych i/lub mikroangiopatycznych uszkodzeń naczyń tętniczych o podłożu miażdżycowym. W około 25% wszystkich przypadków zawału mózgu stwierdza się potencjalne sercowe źródło zatorów. Jednocześnie prawdopodobieństwo wywołania tej patologii w przypadku niektórych z nich jest wyższe (np. przy skrzeplinie śródsercowej). Poważnymi czynnikami ryzyka zawału mózgu są ponadto:
- palenie papierosów;
- nadciśnienie tętnicze;
- nadwaga i otyłość;
- cukrzyca;
- brak aktywności fizycznej w życiu;
- zwężenie tętnic szyjnych, także anatomiczne;
- migreny u kobiet;
- hipercholesterolemia;
- obturacyjny bezdech senny;
- dna moczanowa;
- nadużywanie alkoholu.
Ryzyko wystąpienia zawału mózgu wzrasta wraz z wiekiem – najwyższe jest po 65. roku życia. Pewne znaczenie mają też czynniki genetyczne.
Zawał mózgu – objawy
Obraz kliniczny pacjenta z zawałem mózgu charakteryzuje się pogłębianiem deficytów neurologicznych takich jak m.in.:
- niedowład połowiczy;
- różnego rodzaju zaburzenia mowy;
- zaburzenia równowagi i postawy ciała.
Chorzy najczęściej pozostają przytomni w stanie ogólnym dobrym lub średnio ciężkim. Objawy wiążą się z niedostatecznym dopływem krwi do poszczególnych obszarów w mózgu. Na podstawie występujących objawów można wstępnie podejrzewać, którego obszaru mózgu dotyczy zawał.
Przykładowo, jeśli problem skupia się w obrębie unaczynienia przedniego, czyli tętnic szyjnych wewnętrznych, u pacjenta można zauważyć m.in. porażenie połowicze, zaburzenia mowy o typie afazji, zaburzenia zachowania, niedoczulicę połowiczą, jak również jednooczne zaburzenia widzenia. Z kolei zablokowanie naczyń regionu unaczynienia tylnego (tętnic kręgowo-podstawnych) wywołuje m.in.: zawroty głowy z uczuciem wirowania, nudności i wymioty nasilające się przy zmianie pozycji ciała, zakłócenia w utrzymaniu równowagi ciała, jak również szumy uszne. Objawy mogą być wysoce zróżnicowane zarówno pod kątem ich charakterystyki, jak i częstotliwości.
Rzadkim przypadkiem utrudniającym zróżnicowanie zawału mózgu od udaru krwotocznego jest tak zwany zawał złośliwy mózgu. Pojawia się on w momencie zamknięcia dużych rozmiarów naczynia mózgowego, wywołującego rozległe niedokrwienie mózgowia. Konsekwencją takiego zjawiska jest narastający obrzęk mózgowia i wzrost ciśnienia śródczaszkowego. Wówczas objawy będą zbliżone do tych, które pojawiają się w przebiegu udaru krwotocznego.
Diagnostyka zawału mózgu
Diagnostyka zawału mózgu opiera się na badaniach neurologicznych oraz obrazowych mózgowia. Jednocześnie prowadzi się monitorowanie podstawowych parametrów życiowych (ciśnienie tętnicze krwi, tętno, saturacja, temperatura ciała), wykonuje EKG, a także pobiera materiał biologiczny do badań laboratoryjnych.
Zawał mózgu – leczenie
Zawał mózgu traktowany jest na oddziałach szpitalnych jak stan zagrażający życiu, dlatego interwencja powinna być natychmiastowa. Dąży się do działań przyczynowych, czyli do poszerzenia naczynia krwionośnego, które uległo zwężeniu. Tromboliza (leczenie polegające na rozpuszczaniu zakrzepów) jest współcześnie najskuteczniejszą metodą leczenia zawału mózgu. Polega na podaniu rekombinowanego aktywatora plazminogenu w odpowiednio dobranej dawce. To jedyna tak efektywna metoda leczenia, która podana do 3 godzin zmniejsza śmiertelność wczesną wśród pacjentów.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Cylwik E., Kowalczuk K., Udar niedokrwienny mózgu.
- Mazur R., Świerkocka-Miastkowska M., Udar mózgu — pierwsze objawy, Choroby Serca i Naczyń 2005, tom 2, nr 2, 84–87.
- Kraft P., Udar mózgu, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Strepikowska A., Buciński A., Udar mózgu – czynniki ryzyka i profilaktyka, Farmakologia Polska, 1/2009.
