Zespół obturacyjnego bezdechu sennego (OBS) stanowi najczęstszą postać zespołów bezdechu (aż 90%). Obturacyjny bezdech senny wywiera poważny negatywny wpływ na wszystkie układy, w tym na układ krążenia.
Zaburzenia oddychania w czasie snu
Wyróżnia się kilka rodzajów zaburzeń oddychania w czasie snu, są to zespoły:
- obturacyjnego bezdechu sennego;
- ośrodkowego bezdechu sennego;
- wzmożonej oporności dróg oddechowych;
- otyłości i hipowentylacji.
Zespół obturacyjnego bezdechu sennego – charakterystyka
Zgodnie z definicją, mianem bezdechu sennego określa się występowanie podczas snu:
- przerw między kolejnymi oddechami przekraczającymi 10 sekund;
- spadku przepływu w górnych drogach oddechowych poniżej 50% wartości przepływu wyjściowego przez co najmniej 10 sekund;
- spadku saturacji krwi tętniczej o ponad 4%.
W normalnych warunkach, w czasie spoczynku człowiek oddycha z częstością 10–12 oddechów na minutę. Dodatkowo częstość oddechów może się zmniejszać w trakcie zasypiania. Zjawisko takie nie jest patologią i nie bierze się go pod uwagę w ustalaniu rozpoznania.
Objawy
W czasie snu pojawia się nadmierny spadek napięcia mięśni podniebienia miękkiego wraz z języczkiem, języka oraz tylnej ściany gardła. W zależności od stopnia ich zapadania dochodzi do upośledzenia i okresowego braku przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe. Zachowana przy tym zostaje ruchomość oddechowa klatki piersiowej. Wśród pozostałych objawów można znaleźć:
- dolegliwości bólowe głowy;
- suchość śluzówek jamy ustnej;
- zaburzenia libido;
- poty nocne;
- nawracające, głośne chrapanie.
Badania kliniczne wyraźnie wskazują, że osoby cierpiące na bezdech śródsenny wykazują wzmożoną aktywność układu współczulnego oraz wysokie ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej i wystąpienia zaburzeń rytmu, w tym uporczywie nawracających napadów migotania przedsionków.
Powszechnie uważa się, że obturacyjny bezdech senny to choroba dotycząca głównie osób w średnim wieku (przede wszystkim mężczyzn). Z wielu badań wynika jednak, że schorzenie to nasila się z wiekiem, nawet przy braku współistniejących czynników ryzyka.
Objawy choroby można ponadto podzielić na te występujące w nocy i te, które obserwuje się w ciągu dnia. Wśród objawów nocnych najbardziej charakterystyczne są:
- chrapanie;
- obserwowane bezdechy;
- czkawka, dławienie;
- „połykanie powietrza”;
- częste wybudzenia.
Do objawów dziennych należą z kolei:
- poranne zmęczenie;
- zmiany osobowości i zaburzenia funkcji poznawczych;
- impotencja;
- obniżenie libido.
Ponadto chrapanie obserwuje się u 70–95% pacjentów chorych na obturacyjny bezdech senny i jest ono najczęstszym objawem choroby.
Czynniki ryzyka
Niektóre osoby są bardziej narażone na wystąpienie bezdechu sennego niż inne. W związku z tym wśród najpopularniejszych czynników ryzyka znajdują się:
- otyłość i nadwaga;
- palenie papierosów i nadużywanie alkoholu;
- obwód szyi powyżej 43 cm u mężczyzn i 40 cm u kobiet;
- zmiany anatomiczne górnych dróg oddechowych;
- stosowanie leków nasennych czy uspokajających;
- akromegalia;
- niedoczynność tarczycy;
- wiek.
Leczenie
Zróżnicowane przyczyny zespołu powodują, że wybór metod leczenia jest indywidualny. Istotne znaczenie mają: zmiana stylu życia, redukcja masy ciała, odstawienie używek i leków wpływających na oddychanie.
Jednak zwykle podstawową, zachowawczą metodą leczenia jest oddychanie powietrzem podawanym do dróg oddechowych pod dodatnim ciśnieniem za pomocą powietrznej pompy, podłączonej do specjalnej maski na twarz. W efekcie dodatnie ciśnienie powoduje mechaniczne usztywnienie górnego odcinka dróg oddechowych, zapobiegając zapadaniu się jego ścian. W wyjątkowych lub uzasadnionych przypadkach podejmuje się leczenie operacyjne, np. operacja nosa czy przemieszczenia kości gnykowej.
Podsumowanie
Należy pamiętać, że w starszej grupie wiekowej mamy do czynienia również z zaburzeniami, takimi jak bezdech centralny, który jest klinicznie powiązany z niewydolnością serca, a także zespół niespokojnych nóg, dający objawy senności dziennej, co należy brać pod uwagę w diagnostyce różnicowej. Tylko prawidłowa diagnostyka zapewni możliwość podjęcia prawidłowego leczenia.
Zobacz również: Sen – kiedy najlepiej wstawać?
Bibliografia
- Wolf J., Narkiewicz K., Bezdech senny – nowe aspekty diagnostyczne i terapeutyczne, Postępy Nauk Medycznych, 3/2011.
- Hasiec A., Szumowski Ł., Walczak F., Obturacyjny bezdech – senny zabójca, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2012.
- Kuźmińska M., Obturacyjny bezdech senny – czy jest problemem ludzi starszych?, Postępy Nauk Medycznych, 5/2011.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
