Zespół obturacyjnego bezdechu sennego (OBS) stanowi najczęstszą postać zespołów bezdechu (aż 90%). Obturacyjny bezdech senny wywiera poważny negatywny wpływ na wszystkie układy, w tym na układ krążenia.
Zaburzenia oddychania w czasie snu
Wyróżnia się kilka rodzajów zaburzeń oddychania w czasie snu, są to zespoły:
- obturacyjnego bezdechu sennego;
- ośrodkowego bezdechu sennego;
- wzmożonej oporności dróg oddechowych;
- otyłości i hipowentylacji.
Zespół obturacyjnego bezdechu sennego – charakterystyka
Zgodnie z definicją, mianem bezdechu sennego określa się występowanie podczas snu:
- przerw między kolejnymi oddechami przekraczającymi 10 sekund;
- spadku przepływu w górnych drogach oddechowych poniżej 50% wartości przepływu wyjściowego przez co najmniej 10 sekund;
- spadku saturacji krwi tętniczej o ponad 4%.
W normalnych warunkach, w czasie spoczynku człowiek oddycha z częstością 10–12 oddechów na minutę. Dodatkowo częstość oddechów może się zmniejszać w trakcie zasypiania. Zjawisko takie nie jest patologią i nie bierze się go pod uwagę w ustalaniu rozpoznania.
Objawy
W czasie snu pojawia się nadmierny spadek napięcia mięśni podniebienia miękkiego wraz z języczkiem, języka oraz tylnej ściany gardła. W zależności od stopnia ich zapadania dochodzi do upośledzenia i okresowego braku przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe. Zachowana przy tym zostaje ruchomość oddechowa klatki piersiowej. Wśród pozostałych objawów można znaleźć:
- dolegliwości bólowe głowy;
- suchość śluzówek jamy ustnej;
- zaburzenia libido;
- poty nocne;
- nawracające, głośne chrapanie.
Badania kliniczne wyraźnie wskazują, że osoby cierpiące na bezdech śródsenny wykazują wzmożoną aktywność układu współczulnego oraz wysokie ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej i wystąpienia zaburzeń rytmu, w tym uporczywie nawracających napadów migotania przedsionków.
Powszechnie uważa się, że obturacyjny bezdech senny to choroba dotycząca głównie osób w średnim wieku (przede wszystkim mężczyzn). Z wielu badań wynika jednak, że schorzenie to nasila się z wiekiem, nawet przy braku współistniejących czynników ryzyka.
Objawy choroby można ponadto podzielić na te występujące w nocy i te, które obserwuje się w ciągu dnia. Wśród objawów nocnych najbardziej charakterystyczne są:
- chrapanie;
- obserwowane bezdechy;
- czkawka, dławienie;
- „połykanie powietrza”;
- częste wybudzenia.
Do objawów dziennych należą z kolei:
- poranne zmęczenie;
- zmiany osobowości i zaburzenia funkcji poznawczych;
- impotencja;
- obniżenie libido.
Ponadto chrapanie obserwuje się u 70–95% pacjentów chorych na obturacyjny bezdech senny i jest ono najczęstszym objawem choroby.
Czynniki ryzyka
Niektóre osoby są bardziej narażone na wystąpienie bezdechu sennego niż inne. W związku z tym wśród najpopularniejszych czynników ryzyka znajdują się:
- otyłość i nadwaga;
- palenie papierosów i nadużywanie alkoholu;
- obwód szyi powyżej 43 cm u mężczyzn i 40 cm u kobiet;
- zmiany anatomiczne górnych dróg oddechowych;
- stosowanie leków nasennych czy uspokajających;
- akromegalia;
- niedoczynność tarczycy;
- wiek.
Leczenie
Zróżnicowane przyczyny zespołu powodują, że wybór metod leczenia jest indywidualny. Istotne znaczenie mają: zmiana stylu życia, redukcja masy ciała, odstawienie używek i leków wpływających na oddychanie.
Jednak zwykle podstawową, zachowawczą metodą leczenia jest oddychanie powietrzem podawanym do dróg oddechowych pod dodatnim ciśnieniem za pomocą powietrznej pompy, podłączonej do specjalnej maski na twarz. W efekcie dodatnie ciśnienie powoduje mechaniczne usztywnienie górnego odcinka dróg oddechowych, zapobiegając zapadaniu się jego ścian. W wyjątkowych lub uzasadnionych przypadkach podejmuje się leczenie operacyjne, np. operacja nosa czy przemieszczenia kości gnykowej.
Podsumowanie
Należy pamiętać, że w starszej grupie wiekowej mamy do czynienia również z zaburzeniami, takimi jak bezdech centralny, który jest klinicznie powiązany z niewydolnością serca, a także zespół niespokojnych nóg, dający objawy senności dziennej, co należy brać pod uwagę w diagnostyce różnicowej. Tylko prawidłowa diagnostyka zapewni możliwość podjęcia prawidłowego leczenia.
Zobacz również: Sen – kiedy najlepiej wstawać?
Bibliografia
- Wolf J., Narkiewicz K., Bezdech senny – nowe aspekty diagnostyczne i terapeutyczne, Postępy Nauk Medycznych, 3/2011.
- Hasiec A., Szumowski Ł., Walczak F., Obturacyjny bezdech – senny zabójca, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2012.
- Kuźmińska M., Obturacyjny bezdech senny – czy jest problemem ludzi starszych?, Postępy Nauk Medycznych, 5/2011.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ... Zobacz więcej... |
|
Spirulina Febico - naturalne witaminy i minerały najwyższej jakości
Naturalna alga, która dostarcza witaminy i minerały o wysokiej jakości i biodostępności. Zwiększa odporność, wpływa na regulację metabolizmu, dodaje energii oraz zmniejsza uczucie zmęczenia. Zawarta w niej biotyna poprawia stan włosów, paznokci i skóry .. Zobacz więcej... |
