Repozycja stawu to zabieg ortopedyczny, wykonywany w znieczuleniu miejscowym lub znieczuleniu ogólnym. Może mieć formę zachowawczą lub operacyjną, a jego głównym celem jest przywrócenie prawidłowej biomechaniki i ruchomości w stawie (w późniejszych etapach podczas rehabilitacji). Najczęściej wskazaniem do repozycji jest zwichnięcie stawu, choć w przypadku dzieci przeważnie wykonuje się ją przy dysplazji stawu biodrowego.
Repozycja stawu – na czym polega?
Repozycja stawu polega na przywróceniu prawidłowego ustawienia wszystkich składowych stawu, czyli jego powierzchni względem siebie. Przykładowo, przy dysplazji stawu biodrowego przeprowadza się manipulację głową kości udowej tak, aby wprowadzić ją do panewki. Zabieg jest monitorowany poprzez wykonywanie zdjęć RTG. Przed założeniem opatrunku gipsowego wykonuje się dodatkowo kontrolne RTG stawu w celu ustalenia, czy znajduje się on w jak najlepszej i możliwej do uzyskania pozycji. Lekarz może wykonać również niewielkie nacięcie w pachwinie i operacyjnie ponacinać ścięgno mięśnia przywodziciela. W warunkach fizjologicznych jest ono bardzo sztywne, natomiast rozluźnienie go powoduje jednocześnie rozluźnienie torebki stawowej. Pozwala to na wprowadzenie głowy kości udowej do stawu.
Z kolei przy zwichnięciach repozycja stawu może przebiegać w znieczuleniu ogólnym lub znieczuleniu miejscowym, zarówno zachowawczo (bez przerywania ciągłości powłok skórnych), jak i operacyjnie. Przykładowo, repozycja stawu ramiennego w znacznej większości jest zabiegiem nieoperacyjnym i obejmuje nastawienie stawu w znieczuleniu ogólnym w celu zwiotczenia mięśni. Po repozycji obowiązuje unieruchomienie przez 4 tygodnie, a następnie rehabilitacja około 6-12 tygodni. Z kolei powikłane zwichnięcie ze złamaniem przezstawowym nadgarstka może wymagać repozycji otwartej, czyli po przecięciu tkanek miękkich i odsłonięciu powierzchni stawowych.
Repozycja stawu – wskazania
Podstawowym wskazaniem do repozycji stawu jest jego zwichnięcie, u dzieci zaś dysplazja stawów biodrowych. W praktyce wskazania do repozycji stawu mogą obejmować jednak rozmaite dysfunkcje i stany. Przykładowo, w odniesieniu do stawów skroniowo-żuchwowych wskazaniami mogą być:
- ból stawu;
- przeskakiwanie żuchwy;
- stany zapalne stawu;
- szczękościsk;
- porażenie nerwu twarzowego;
- szumy uszne;
- stany po złamaniu szczęki czy żuchwy.
Wskazaniem do repozycji stawu jest także wspomaganie leczenia ortodontycznego.
Repozycja stawu – przeciwwskazania
Przeciwwskazania do repozycji stawu mogą obejmować czynniki zwiększające ryzyko powikłań lub uniemożliwiające prawidłowe wykonanie zabiegu. Przykładowymi są m.in.:
- infekcja ogólnoustrojowa;
- nieuregulowane choroby przewlekłe pacjenta;
- zły stan ogólny pacjenta;
- infekcja stawu;
- opuchlizna i obrzęk stawu;
- niewydolność krążenia;
- stany zapalne tkanek, które znajdują się bezpośrednio obok stawu;
- przyjmowanie leków obniżających krzepliwość krwi;
- zwyrodnienie stawu IV stopnia.
Decyzję o wykonaniu repozycji stawu podejmuje jednak lekarz ortopeda, ponieważ niekiedy więcej korzyści uzyska się z zabiegu, nawet jeśli pojawiają się ku temu powyższe przeciwwskazania. Przeciwwskazania mogą również być inne dla repozycji stawów odbywających się zachowawczo, a tych operacyjnych, wymagających znieczulenia ogólnego. Każdy przypadek należy rozpatrywać odrębnie i indywidualnie do pacjenta.
Czy repozycja stawu boli?
Repozycja stawu odbywa się w znieczuleniu miejscowym lub znieczuleniu ogólnym, dlatego jest niemal bezbolesna dla pacjenta. Dyskomfort i lekki ból może być odczuwany przez wyjątkowo wrażliwych pacjentów, gdy zwichnięcie jest zaawansowane i wymaga użycia większej siły. Znieczulenie ogólne dawane jest celem zwiotczenia mięśni, aby możliwe było nastawienie większych stawów w ciele. Wówczas cała czynność jest bezbolesna. Po zabiegu pacjent zawsze otrzymuje leki przeciwbólowe.
Zalecenia po repozycji stawu
Każdy pacjent musi wiedzieć, że po repozycji stawu, kluczowa w powrocie do zdrowia i pełnej sprawności jest rehabilitacja ruchowa. Należy udać się na nią tuż po nastawieniu stawu, aby fizjoterapeuta ustalił całe, dalsze postępowanie. Na takiej wizycie wykonywane są również ćwiczenia z pominięciem urazowego stawu, aby zapobiec zakrzepicy i poprawić krążenie niezbędne do prawidłowych procesów gojenia się. Rehabilitacja może trwać do kilku miesięcy w zależności od charakteru kontuzji i jej lokalizacji.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Skwarcz S., Gawęda K., Mazurkiewicz A., Tarczyńska M., Zwichnięcia stawu kolanowego – mechanizmy, powikłania, Chir. Narzadow Ruchu Ortop. Pol., 81/2016.
- Bąbik K., Książek-Czekaj A., Wiecheć M., Dysplazja stawu biodrowego – część 2, Praktyczna Fizjoterapia, 3/2019.
- Majka K., Kotomska M., Pepłoński A., Instrumentarium i techniki zabiegów chirurgicznych w traumatologii i ortopedii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.