Spazmy to określenie stosowane w odniesieniu do mimowolnego, przeważnie bolesnego lub niekomfortowego skurczu mięśnia bądź nawet całej grupy mięśniowej. Bardzo często zjawisko to towarzyszy chorobom nerwowo-mięśniowym, choć może mieć podłoże fizjologiczne (i wynikać np. z intensywnego przemęczenia mięśni).
Spazmy – co to jest?
Spazmy mięśniowe to nagle pojawiające się, bolesne, mimowolne skurcze mięśni. Mogą one utrudniać normalne funkcjonowanie, a częstotliwość ich występowania jest znacznie większa u osób w starszym wieku, choć wiek nie jest tu głównym wyznacznikiem. Skurcz mięśni to zjawisko oznaczające skrócenie się długości włókien mięśniowych oraz zmiana ich napięcia. Epizody zwykle pojawiają się w tylnej części podudzia, choć mogą dotyczyć niemal każdego mięśnia w ciele człowieka. Przeważnie trwają kilkadziesiąt sekund, po czym samoistnie przemijają. Po ustąpieniu spazmu mięśniowego jeszcze przez pewien czas może utrzymywać się bolesność danego mięśnia.
Spazmy – przyczyny
Etiologia spazmów mięśni jest zróżnicowana, a w niektórych przypadkach mają one charakter idiopatyczny. Do najczęstszych przyczyn ich występowania zalicza się jednak następujące:
- hipokalcemia;
- hipomagnezemia;
- niedoczynność tarczycy;
- zaburzenia czynności wątroby i nerek;
- cukrzyca;
- brak równowagi elektrolitowej;
- hipoglikemia;
- niewydolność tętnic obwodowych;
- neuropatia;
- przyjmowanie niektórych leków – zwłaszcza estrogenów, dożylnych preparatów żelaza i leków moczopędnych;
- zaburzenia metaboliczne w ciąży;
- przewlekła niewydolność żylna;
- żylaki;
- niektóre zaburzenia neurologiczne, w tym polineuropatie;
- miażdżyca zarostowa;
- picie kawy, co powoduje wypłukanie z organizmu wielu cennych minerałów;
- przemęczenie mięśni, wprowadzenie nowej aktywności ruchowej.
W praktyce lekarskiej niezwykle często zgłaszane są nocne spazmy mięśni podudzi, których przyczyną są przeważnie:
- brak aktywności fizycznej;
- skrócenie ścięgien mięśni;
- niedokrwienie, zazwyczaj związane z cukrzycą;
- naturalny zanik neuronów ruchowych wraz z wiekiem, co potwierdza częstsze występowanie nocnych skurczów mięśni u osób starszych.
Warto wspomnieć, że choć najczęściej o spazmach mówi się w związku z mięśniami poprzecznie prążkowanymi szkieletowymi, równie dobrze mogą one dotyczyć mięśni gładkich, których czynność jest niezależna od woli człowieka. Podstawowym przykładem jest choćby spazm żołądka inicjujący wymioty lub powodujący cofanie się treści żołądkowej do przełyku w przebiegu choroby refluksowej.
Spazmy – diagnostyka i leczenie
Częste pojawianie się spazmów mięśni poprzecznie prążkowanych szkieletowych jest wskazaniem do wizyty u lekarza rodzinnego celem wykonania szczegółowych badań krwi i badań moczu. Wszelkie nieprawidłowości wymagają leczenia przyczynowego. Jeśli więc spazmy są konsekwencją niedoboru magnezu lub zaburzeń gospodarki hormonalnej, stosuje się suplementację tego minerału lub przyjmuje odpowiednie leki. Prawidłowe wyniki badań są wskazaniem do wizyty u fizjoterapeuty, który oceni, czy mięśnie, w których pojawiają się spazmy, nie są zbyt napięte lub czy nie ma w ich obrębie bolesnych punktów spustowych, które można z łatwością rozpracować manualnie. Jeśli w dalszym ciągu wszystko jest w porządku, pacjenta kieruje się do neurologa na badanie EEG.
Spazmy dotyczące żołądka wymagają natomiast wykonania USG brzucha oraz badania endoskopowego górnego odcinka przewodu pokarmowego. Jeśli dotyczą innego mięśnia gładkiego (np. macicy), także zaleca się USG. Postępowanie zależy już od wyników takich badań. Przeważnie jednak wdraża się farmakoterapię i modyfikuje styl życia.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Nicpoń K., Bóle mięśniowe i kurcze bolesne w praktyce neurologa, Polski Przegląd Neurologiczny, 4/2007.
- Stępień A., Neurologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2022.
- Roy S., Kurcze mięśni – krótki przegląd możliwych przyczyn i dostępnych opcji leczenia ze szczególnym naciskiem na występowanie tego zaburzenia w cukrzycy, Diabetologia Praktyczna, 5/2019.
- Drzymała H., Celichowski J., Czy cechy skurczu mięśni szkieletowych są zależne od płci?, Problemy Nauk Biologicznych, 4/2020.
- Nicpoń K., Bóle mięśniowe i kurcze bolesne w praktyce neurologa, Polski Przegląd Neurologiczny, 3/2007.
