eFizjoterapia

Hipokalcemia to zmniejszenie stężenia wapnia całkowitego w surowicy krwi do wartości poniżej 2,25 mmol/l lub wapnia zjonizowanego poniżej 0,95 mmol/l. Najczęściej przyczyną tego stanu jest upośledzenie wchłaniania wapnia oraz niedobór parathormonu.

 

Hipokalcemia – przyczyny

Głównymi przyczynami omawianego schorzenia są:

  • niedostateczna podaż wapnia wraz z pokarmem;
  • upośledzone wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego – np. w efekcie niedoboru witaminy D czy zespołu upośledzonego wchłaniania lub trawienia;
  • nadmierne odkładanie się wapnia w tkankach miękkich lub w kościach – np. w efekcie ostrego zapalenia trzustki lub stosowania bisfosfonianów;
  • nadmierna utrata wapnia wraz z moczem – w przebiegu kwasicy cewkowej lub stosowania diuretyków pętlowych;
  • bezwzględny lub względny niedobór witaminy D;
  • niedoczynność przytarczyc.

Badania nad spożyciem wapnia w Polsce wyraźnie udowodniły, że podaż tego pierwiastka w naszym kraju nie jest wystarczająca. Często również konsumenci spożywają produkty bogate jednocześnie w wapń i fosfor. Należy wiedzieć, że pierwiastki te reagują ze sobą tworząc w efekcie źle wchłaniany fosforan wapnia, przez co oba pierwiastki nie mogą być przyswojone przez organizm.

W warunkach fizjologicznych wapń wchłania się w największym stopniu w dwunastnicy oraz jelicie cienkim. Z tego względu osoby z wszelkimi schorzeniami tych odcinków dróg pokarmowych mogą cierpieć na niedobór wapnia. Przykładem takich chorób są:

Z kolei najczęstszą przyczyną jatrogenną jest pooperacyjna niedoczynność przytarczyc.

Objawy hipokalcemii

Najbardziej charakterystycznym objawem hipokalcemii jest nadpobudliwość nerwowo-mięśniowa i tężyczka. Stany te przebiegają ze skurczami mięśni, drętwieniem ust, skurczem krtani, drgawkami czy zmianami psychicznymi. W cięższych przypadkach może dojść nawet do śpiączki.

Zmiany psychiczne obejmują nadmierną nerwowość, depresję i różnego rodzaju psychozy. W przypadku ostrej hipokalcemii dochodzi do pojawienia się objawów kardiologicznych, takich jak zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca czy bloki przewodzenia.

Z kolei przewlekła postać schorzenia manifestuje się:

Sklep Spirulina

Zmiany neurologiczne obejmują:

  • parkinsonizm;
  • pląsawicę;
  • zwiększenie ciśnienia śródczaszkowego.

Natomiast we wrodzonych niedoczynnościach do powszechnych i wcześnie pojawiających się objawów można zaliczyć:

  • upośledzenie umysłowe;
  • zwapnienie zwojów podstawnych mózgu;
  • zespół pozapiramidowy.

Do charakterystycznych objawów tężyczki hipokalcemicznej zalicza się objaw Chvostka (po uderzeniu w nerw twarzowy, około 2 cm do przodu od małżowiny usznej następuje gwałtowne pociąganie kącika ust) oraz objaw Trousseau (założenie na ramię mankietu do mierzenia ciśnienia tętniczego, a następnie ucisk przez około 3-5 minut powoduje ułożenie palców dłoni w kształcie tak zwanej „ręki położnika”).

Diagnostyka hipokalcemii

W przypadku podejrzenia hipokalcemii należy w pierwszej kolejności oznaczyć stężenie wapnia we krwi. Normy wynoszą 2,20-2,60 mmol/l, co stanowi 8,8-10,4 mg/dl. Należy także przeprowadzić z pacjentem szczegółowy wywiad, dzięki któremu można dowiedzieć się np. o przewlekłe stosowanych lekach.

Celem ustalenia przyczyn hipokalcemii zazwyczaj oznacza się stężenie parathormonu, witaminy D i ewentualnie jej aktywnych metabolitów. Nieprawidłowości w zakresie jonogramu lub gazometrii krwi mogą wskazywać na zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej jako przyczynę tężyczki.

Z kolei w przypadku podejrzenia celiakii lub innych chorób układu pokarmowego należy wykonać laboratoryjną i obrazową diagnostykę tego układu.

Hipokalcemia – leczenie

Napad tężyczki należy jak najszybciej przerwać podając pacjentowi dożylnie chlorek lub glukonian wapnia. Leczenie objawowe niedoczynności przytarczyc, niewydolności nerek oraz zaburzeń w metabolizmie witaminy D obejmuje suplementację wapnia i witaminy D lub jej aktywnych metabolitów. Zaś w leczeniu niedoborów wapnia stosuje się często tiazydowe leki moczopędne. W niektórych przypadkach konieczne może się okazać podawanie magnezu, płynu dializacyjnego czy ograniczenie fosforanów w diecie.

Jak zatem widać, dokładne postępowanie lecznicze zależy głównie od przyczyny hipokalcemii.

Bibliografia

  1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
  2. Jakubas-Kwiatkowska W., Błachowicz A., Franek E., Hipokalcemia w praktyce klinicznej – przyczyny, objawy i leczenie, Choroby Serca i Naczyń, 4/2005.
  3. Kluj P., Dąbrowski M., Dąbrowska A., Piotrowski A., Gaszyński T., Postępowanie przedszpitalne i wczesnoszpitalne w stanach nagłych chorób gruczołów wydzielania wewnętrznego. Część IV. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej, Anestezjologia i Ratownictwo, 6/2012.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ...Zobacz więcej...
Spirulina Febico - naturalne witaminy i minerały najwyższej jakości
Naturalna alga, która dostarcza witaminy i minerały o wysokiej jakości i biodostępności. Zwiększa odporność, wpływa na regulację metabolizmu, dodaje energii oraz zmniejsza uczucie zmęczenia. Zawarta w niej biotyna poprawia stan włosów, paznokci i skóry ..Zobacz więcej...
Rehabilitacja Wrocław