Przeciążenie stawów to patologiczny stan zapalny, ból lub dyskomfort odczuwany w obrębie stawów, kości lub okolicznych tkanek miękkich (zwłaszcza mięśni), powstałe wskutek nadmiernego wysiłku danego stawu. Najczęściej pojawia się jako efekt intensywnego trenowania lub ciężkiej pracy fizycznej, choć w ostatnich latach na przeciążenia stawów coraz powszechniej narażone są osoby prowadzące siedzący tryb życia.
Przeciążenie stawów – przyczyny
Terminem przeciążenia stawu określa się stan wynikający z nadmiernego wysiłku w danej części ciała, przekraczającego siły organizmu. Zbyt duża eksploatacja stawów prowadzi do ich coraz większego przemęczania, co może skutkować nie tylko problemami przewlekłymi, ale nawet tzw. złamaniami zmęczeniowymi. Najczęstszą przyczyną przeciążenia stawów jest zbyt intensywne trenowanie, co widać u zawodowych sportowców, jak również ciężka praca fizyczna. W drugim przypadku bardzo często jednocześnie obserwuje się małą siłę mięśniową, przez co stawy nie mogą być odpowiednio odciążane. Sprawia to, że zużywają się szybciej.
Do przeciążenia stawów może dojść również w przypadku osób długotrwale siedzących, np. w pracy przed komputerem. W takiej pozycji obciążenia kumulują się w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, a także w odcinku szyjnym. Statyczna pozycja sprawia, że mięśnie są słabe i nie stabilizują dobrze kręgosłupa, co stanowi dodatkowe zagrożenie.
Czynnikami ryzyka przeciążenia stawów są ponadto:
- nadwaga;
- otyłość;
- predyspozycje genetyczne;
- krzywica w wieku dziecięcym;
- niedobory witamin i minerałów w diecie.
Przeciążenie stawów może być także spowodowane asymetrycznym, przewlekłym wykonywaniem jednej i tej samej czynności.
Przeciążenie stawów – objawy
Przeciążenie stawów początkowo objawia się pod postacią dolegliwości bólowych lub dyskomfortu w obrębie okolicznych mięśni i powięzi. To sygnał, że organizm powinien odpocząć. Niestety większość osób bagatelizuje sytuację, w dalszym ciągu pracując, siedząc lub ćwicząc bez jednoczesnego wprowadzania żadnych zmian w swoje życie. To z kolei może powodować rozwój stanu zapalnego w obrębie mięśni i stawów, co znacznie je osłabia. Obecność dużej ilości punktów spustowych w mięśniach skutkować może:
- bólami głowy;
- bruksizmem;
- bólami brzucha;
- zaburzeniami trawienia;
- bolesnymi miesiączkami;
- bolesnymi skurczami mięśniowymi.
Dalszą konsekwencją przeciążenia stawów jest stopniowa degeneracja powierzchni stawowych, początkowo bezobjawowa. Jeśli jednak mocniej się rozwinie, powoduje ból stawów podczas ich obciążania oraz sztywność stawów, zwłaszcza po dłuższym unieruchomieniu (np. z samego rana po przespanej nocy). Znacznie wzrasta ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawów w przeciążanym stawie już w młodym wieku. Z kolei przeciążanie stawów kręgosłupa przeważnie skutkuje dyskopatiami i obniżeniem wysokości krążków międzykręgowych. Innymi konsekwencjami przeciążania stawów są ich deformacje, osteofity, a nawet złamania przeciążeniowe.
Diagnostyka przeciążenia stawów
Przeważnie przeciążenie stawów można ustalić na podstawie zebranego wywiadu zdrowotnego oraz oceny siły mięśniowej czy napięcia mięśniowego. Badania obrazowe przydają się w sytuacjach, w których podejrzewa się uszkodzenie powierzchni stawowych. Wówczas złotym standardem jest RTG, zaś w przypadku kręgosłupa rezonans magnetyczny.
Przeciążenie stawów – leczenie
Najlepsze efekty uzyskuje się przy wczesnym wdrożeniu postępowania, gdy przeciążenie stawów skutkuje wyłącznie bolesnością mięśni. Wówczas podstawą leczenia jest fizjoterapia, np.:
- terapia punktów spustowych;
- terapia mięśniowo-powięziowa;
- masaże tkanek głębokich;
- masaże poprzeczne;
- suche igłowanie.
Kluczem do zachowania zdrowia i pozbycia się problemu są jednak regularnie wykonywane ćwiczenia zalecone przez fizjoterapeutę. Mają one na celu wzmocnienie mięśni i poprawę stabilizacji centralnej, co odciąży stawy. Należy pamiętać o zmianie trybu życia. Osoby siedzące muszą wprowadzić do swojego dnia codziennego regularną umiarkowaną aktywność fizyczną, najlepiej w pełnym zakresie ruchomości stawów, zaś sportowcy nie mogą zapominać o elemencie rozluźniania i odpoczynku.
Jeśli dojdzie do zmian w obrębie chrząstek stawowych, należy pamiętać, że mają one charakter nieodwracalny. Można spróbować terapii osoczem bogatopłytkowym, iniekcji kolagenowych czy kwasem hialuronowym, a także terapię komórkami macierzystymi. W wielu przypadkach pomocna jest ponownie rehabilitacja, jednak nastawiona na intensywniejsze leczenie i wykorzystująca zupełnie inne techniki, np. terapię manualną OMT Kaltenborn-Evjenth.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Michalczak M., Bojarczuk K., Smoleń A., Najczęstsze choroby przeciążeniowe występujące u osób uprawiających balet. Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
- Klimiuk P., Kuryliszyn-Moskal A., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Reumatologia po Dyplomie.
- Szczegielniak J., Rekomendacje postępowania fizjoterapeutycznego, Wydawnictwo Elamed, Katowice 2023.
