Terapia Manualna OMT Kaltenborn-Evjenth to jedna z metod postępowania fizjoterapeutycznego. Opracowana została przez dwóch norweskich fizjoterapeutów: Freddy’ego Kaltenborna oraz Olafa Evjentha. Pracując nad koncepcją w roku 1972 stworzyli oni system Ortopedycznej Terapii Manualnej (OMT Kaltenborn-Evjenth Konzept), który obecnie stanowi jeden z najbardziej rozpowszechnionych w świecie fizjoterapeutycznym systemów leczniczych. Szkolenia z tej metody zaopatrują fizjoterapeutów w kompleksowy system badania oraz leczenia pacjentów z ortopedycznymi dysfunkcjami narządu ruchu.
Definicja
Definicja OMT (z ang. Orthopedic Manipulative Therapy) Kaltenborn-Evjenth Konzept opracowana została przez Międzynarodową Federację Ortopedycznych Terapeutów Manualnych (IFOMT). Litery skrótu pochodzą od następujących wyrazów:
- Orthopedic – dotyczy dysfunkcji struktur tworzących stawy oraz powiązanymi z nimi mięśniami, tkankami okołostawowymi, a także korzeniami nerwowymi i nerwami obwodowymi;
- Manipulative – techniki ruchowe wymagające sprawności oraz zręczności manualnej i mechanicznej od fizjoterapeuty. Stanowią one fragment fizjoterapii stosowanej w ortopedycznych schorzeniach narządu ruchu;
- Therapy – dotyczy terapii wykonywanej przez wykwalifikowanego terapeutę.
Koncepcja OMT Kaltenborn-Evjenth skierowana jest dla dyplomowanych fizjoterapeutów. Nauka w tej dziedzinie odbywa się w ramach szkoleń podyplomowych, według ściśle określonego programu. Ten sposób pracy wymaga od fizjoterapeuty zainwestowania sporych środków finansowych na określone szkolenia oraz wielu lat ciężkiej, fizycznej pracy z pacjentem. Profesja ta należy do najtrudniejszych i stanowi elitarną specjalizację w grupie zawodowej fizjoterapeutów na całym świecie.
Terapia Manualna OMT Kaltenborn-Evjenth – jak to działa?
Za pomocą specjalistycznych testów manualnych można np. dokładnie stwierdzić czy źródłem bólu w okolicy stawu ramiennego lub pośladka jest zbyt napięty mięsień, uciśnięty nerw, czy też zmieniony chorobowo staw. Precyzyjne badanie umożliwia zastosowanie konkretnego leczenia. W inny sposób leczy się nadmiernie napięty lub skrócony mięsień, uciśnięty nerw lub zdegenerowany staw. Rodzaj zmienionej chorobowo struktury pozwala na określenie i użycie specyficznej techniki manualnej.
Jeśli danej dysfunkcji towarzyszy występowanie bólu to wykorzystuje się środki zmniejszające go. Są to:
- unieruchomienie – może być ogólne: leżenie w łóżku w najbardziej dogodnych, niebolesnych pozycjach spoczynkowych, a także miejscowe: stabilizatory, gorsety, plastry, opatrunki gipsowe, paski OMT;
- środki fizykalne – do najczęściej stosowanych zalicza się ciepłolecznictwo, hydroterapię, elektroterapię;
- metody specjalne – to przede wszystkim trakcja przestrzenna (w stopniu I i II w pozycji spoczynkowej), wibracja i oscylacja.
Ponadto bardzo ważna jest kolejność etapów takiej terapii. Obejmuje ona następujące elementy:
- informacja – udzielanie pacjentowi szczegółowej informacji na temat zaistniałej dysfunkcji w celu przekonania go do podjęcia współpracy w leczeniu;
- instrukcja – udzielanie pacjentowi instrukcji dotyczącej ochrony narządu ruchu oraz zapobiegania nawrotom dysfunkcji np. nauczenie utrzymywania prawidłowej postawy w ciągu dnia, w pracy itp.;
- trening – ćwiczenie organizmu w formie medycznego treningu terapeutycznego. Działanie to obejmuje również autoterapię: automobilizację, autostabilizację, autostretching.
Bardzo ważne jest przestrzeganie wyżej wymienionych aspektów, ponieważ poprawiają i utrzymują uzyskane efekty terapii.
Techniki terapii
Jeśli w badaniu stwierdza się ograniczoną ruchomość stawu (hypomobilność), to należy zastosować środki zwiększające jego ruchomość. Są to: mobilizacja tkanek miękkich, stawów, tkanki nerwowej oraz specjalne ćwiczenia.
Mobilizacja tkanek miękkich
Obejmuje:
- masaż funkcyjny, czyli masaż tkanek miękkich połączony z ruchem w danym stawie;
- masaż poprzeczny, czyli rozcieranie bolesnej tkanki w poprzek przebiegu włókien mięśniowych;
- poizometryczna relaksacja (PIR) – polega na czynnym rozluźnianiu mięśni, po wcześniejszym utrzymywaniu ich w skurczu izometrycznym;
- stretching mięśniowy, czyli rozciąganie mięśni oparte o metodę PIR.
Mobilizacja stawów
Mobilizacja stawów to przede wszystkim:
- uruchamianie kostnych struktur stawowych, struktur wewnątrzstawowych, torebek i więzadeł;
- mobilizacje jednego stawu lub segmentu ruchowego za pomocą trakcji i ślizgu w (aktualnej) pozycji spoczynkowej;
- mobilizacje stawu poza pozycją spoczynkową;
- translatoryczne mobilizacje z szybkim impulsem (manipulacje).
W tym aspekcie niezwykle ważna jest znajomość podstawowych pojęć terapii manualnej, takich jak: powierzchnie stawowe, pozycja spoczynkowa stawu czy pozycja zaryglowana.
Mobilizacja tkanki nerwowej
Mobilizacja poprawiająca lub utrzymująca ruchomość opony twardej, korzeni nerwowych i nerwów obwodowych. Jeżeli ruchomość nerwu jest ograniczona poprzez otaczające go tkanki, stosuje się neuromobilizacje ślizgowe lub napięciowe.
Ćwiczenia (autoterapia)
Stosuje się ćwiczenia poprawiające i utrzymujące ruchomość tkanek miękkich, stawów oraz struktur nerwowych. W przypadku, gdy ruchomość jest zbyt duża (hipermobilność) zastosowane zostają środki mające na celu ją zmniejszyć:
- czynne ćwiczenia stabilizujące. Przede wszystkim mięśni głębokich odpowiedzialnych za utrzymanie zmniejszonej ruchomości stawów;
- środki bierne (pasy OMT, bandaże, stabilizatory itp.).
Zobacz więcej informacji na temat: Terapia manualna – techniki.
Polecane produkty:
![]() |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
![]() |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kaltenborn F., Manualne mobilizacje stawów kończyn, Wydawnictwo Comer, Bydgoszcz 1996.