Mobilizacja kręgosłupa to technika terapii manualnej, polegająca na przywróceniu w stawach właściwej ruchomości, zniesieniu ewentualnych blokad, a nawet łagodzeniu bólu stawów. Przed wdrożeniem tej techniki powinno się wykonać mobilizację okolicznych tkanek miękkich, których napięcie często niweczy efekty pracy bezpośrednio na kościach i stawach.
Na czym polega mobilizacja kręgosłupa?
Mobilizacja kręgosłupa może przebiegać na kilka sposobów, w zależności od tego, którego nurtu terapii manualnej dotyczy. Wśród nowoczesnych, jednej z najskuteczniejszych metod terapii manualnej można wyróżnić terapię manualną Kaltenborn-Evjenth, w przebiegu której wyróżnia się 3 stopnie mobilizacji stawów:
- I – rozluźnienie tkanek miękkich (wyrównanie ciśnienia wewnątrzstawowego spowodowanego tonusem spoczynkowym mięśni okołostawowych), działanie przeciwbólowe;
- II – napinanie, wybranie luzu tkanek miękkich okołostawowych, działanie przeciwbólowe;
- III – rozciąganie, zwiększenie ruchomości, mobilizacja.
Bazuje to na ruchu translatorycznym, prostoliniowym i oznacza przesunięcie jednej z kości tworzących staw w ten sposób, że wszystkie jego punkty, poruszają się wzdłuż linii prostej o tę samą odległość, z taką samą prędkością i w tym samym kierunku. Do ruchów translatorycznych zalicza się również trakcję (ruch w kierunku prostopadłym do płaszczyzny leczniczej) oraz ślizg (ruch odbywający się równolegle do płaszczyzny leczniczej). Trakcja działa przeciwbólowo i jest często wykorzystywana jako wstęp do innych metod terapii, choć niekiedy (w świeżych urazach) może być jedyną metodą terapii manualnej.
Mobilizacja kręgosłupa jest też wykorzystywana w terapii manualnej Mulligan Concept. Główną cechą wyróżniającą koncepcję Mulligana spośród klasycznych modeli terapii manualnej jest połączenie stałego, biernego ślizgu stawowego wykonywanego przez terapeutę z czynnym ruchem leczonego stawu wykonywanym przez pacjenta, przeważnie w kierunku dysfunkcji lub ograniczenia. Ten specyficzny rodzaj mobilizacji stanowi fundament zdecydowanej większości technik leczniczych Mulligana. Bierne ślizgi stawowe w myśl reguły wklęsło-wypukłej wykonywane są równolegle do płaszczyzny leczniczej leżącej na wklęsłej powierzchni stawowej. Nie uwzględniają jednak 5-stopniowego podziału mobilizacji, które są kluczową składową biernych form terapii manualnej.
Mobilizacja kręgosłupa – wskazania
Istnieje wiele wskazań do mobilizacji kręgosłupa, jednak najważniejszymi są:
- wypukliny i przepukliny kręgosłupa;
- bóle kręgosłupa;
- zablokowanie stawów kręgosłupa lub zablokowanie stawów żebrowo-kręgowych;
- przewlekłe bóle głowy;
- mrowienie i drętwienie kończyn;
- wdowi garb;
- przeciążenia mięśni, ścięgien i więzadeł, a także różnego rodzaju ich uszkodzenia;
- wady postawy;
- nietrzymanie moczu i nietrzymanie stolca.
Zobacz również: Zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego.
Wskazań do mobilizacji kręgosłupa jest wiele. Należy pamiętać, że niekiedy nawet jeśli pewna jednostka chorobowa może być wskazaniem do mobilizacji kręgosłupa, wcześniej należy wykluczyć możliwe przeciwwskazania ku temu. Najprostszym przykładem jest przepuklina kręgosłupa lędźwiowego. Niektóre przypadki takiej przepukliny będą nadawać się do łagodnych form mobilizacji kręgosłupa, dzięki czemu poprawi się ukrwienie tkanek miękkich i rozluźni je, wskutek czego przepuklina będzie mieć więcej miejsca do ewentualnego wchłaniania się. Jednak wiele przypadków przepuklin, zwłaszcza uciskających na nerwy rdzeniowe, będzie przeciwwskazaniem do mobilizacji tego segmentu kręgosłupa.
Mobilizacja kręgosłupa – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do mobilizacji kręgosłupa mogą być m.in.:
- ból niemożliwy do zniesienia, nasilający się w trakcie terapii manualnej;
- zaawansowana osteoporoza;
- świeże urazy takie jak złamania kości czy pęknięcia kości;
- stany bezpośrednio po operacjach kręgosłupa;
- ciąża zagrożona;
- zaburzenia czucia powierzchownego i zaburzenia czucia głębokiego.
Każdy przypadek interpretowany jest indywidualnie przez fizjoterapeutę. Jeśli pacjent ma wykonane badania obrazowe kręgosłupa (np. MRI, RTG), zawsze należy zabrać je ze sobą. Na ich podstawie specjalista w gabinecie fizjoterapeuty może zakwalifikować pacjenta do terapii manualnej lub odroczyć ją w czasie.
Polecane produkty:
|
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
|
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Korabiusz K., Lubkowska A., Wawryków A. Przegląd najczęściej stosowanych metod fizjoterapii w zespołach bólowych kręgosłupa wśród pacjentów NZOZ ŚROD-MED w Policach. Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
- Olson K., Terapia manualna kręgosłupa, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2016.
- Torbe D., Zastosowanie terapii manualnej metodą Mulligana w leczeniu zespołów bólowych kręgosłupa szyjnego, Szczecin 2020.
- Mączka M., Sass A. Pilates i metody mobilizacji w łagodzeniu dolegliwości bólowych odcinka lędźwiowego kobiet ciężarnych, Journal of Education, Health and Sport, 7/2017.
