Zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego to dolegliwość, która może przytrafić się w każdym wieku. Mimo że ruchomość tego stawu wynosi zaledwie 2-3 stopnie, utrata jej prowadzi nawet do niemożności wykonywania podstawowych czynności codziennych czy silnego bólu. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się fizjoterapeuta. Istnieje wiele skutecznych i bezpiecznych technik, pozwalających odblokować staw krzyżowo-biodrowy.
Zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego – przyczyny
Istnieje kilka mechanizmów, w przebiegu których może dojść do zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego. Pierwszą grupą pacjentów są osoby, u których w leżeniu tyłem jedna kończyna dolna wydaje się być nieco dłuższa, niż druga. Jest to skrócenie pozorne, które może wynikać m.in. z:
- przykurczu torebki stawowej stawu biodrowego lub mięśnia biodrowego;
- skośnego lub zrotowanego ustawienia miednicy.
U kolejnej grupy pacjentów ustawienie miednicy i długość kończyn dolnych w badaniach są prawidłowe, jednak mimo tego pojawia się ból i kłucie w stawie krzyżowo-biodrowym lub ograniczenie ruchomości obręczy miednicznej. Wówczas najczęstszą przyczyną jest skośne ustawienie kości krzyżowej względem symetrycznie ustawionych kości biodrowych. Ostatnią grupą pacjentów z zablokowaniem stawu krzyżowo-biodrowego są osoby, u których doszło do ograniczenia zakresu ruchomości w tym stawie np. wskutek przykurczu, wzmożonego napięcia czy stanu zapalnego struktur stabilizujących.
Poważnym czynnikiem ryzyka zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego jest brak aktywności fizycznej, co prowadzi do znacznego osłabienia mięśni stabilizujących (tzw. mięśnie CORE). Staw krzyżowo-biodrowy ma wówczas większą tendencję do nieprawidłowego ustawiania się. Zagrożeniem jest również sytuacja, w której dana osoba nie zauważy dziury czy uskoku w podłożu (lub np. podczas schodzenia ze schodów po zmroku błędnie wyliczy ilość stopni) i wykona niekontrolowane wpadnięcie w ten uskok jedną kończyną dolną. Siła przenosi się aż na staw krzyżowo-biodrowy, powodując przesunięcie się kości go tworzących.
Objawy zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego
Obraz kliniczny zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego jest dość charakterystyczny:
- ból umiejscowiony bezpośrednio nad stawem, przeważnie jednostronny;
- sztywność obręczy miednicznej;
- ból pośladka po stronie zablokowanego stawu;
- ograniczenie ruchomości kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego oraz niekiedy stawów biodrowych.
Ból najczęściej jest ostry i kłujący, choć w przewlekłym zablokowaniu może przybierać postać tępą. Warto wspomnieć, że mogą pojawiać się inne objawy, pochodzące od przyczyn zablokowania lub dodatkowego zajęcia struktur okolicznych. Przykładowo ból z więzadeł krzyżowo-biodrowych przeważnie lokalizuje się w okolicy kości krzyżowej i samego stawu krzyżowo-biodrowego. Może promieniować do pachwiny, czasami do jąder u mężczyzn, a także do kończyny dolnej. Topografia tego promieniowania przypomina ból przy ucisku na korzeń L5-S1, dlatego może być mylony z dyskopatią lub z rwą kulszową.
Zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego – diagnostyka
Zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego najczęściej nie wymaga badań obrazowych. W zupełności wystarczają testy funkcjonalne przeprowadzane w gabinecie fizjoterapeuty, takie jak np. ocena długości kończyn dolnych w leżeniu tyłem, ocena ustawienia miednicy i zakresu ruchomości w stawie krzyżowo-biodrowym, ocena przykurczu mięśni gruszkowatych, test palce-podłoga czy obserwacja objawu wyprzedzania, który możemy zobaczyć na poniższym filmie:
Dodatkowo wykonać można testy charakterystyczne np. dla rwy kulszowej, np. objaw Lasequ’a, które dają jeszcze dokładniejszy wgląd w biomechanikę narządu ruchu pacjenta.
Zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego – leczenie
W większości przypadków zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego wystarczy fizjoterapia. Zdarza się, że już jedna wizyta przynosi oczekiwane rezultaty, choć u pewnej części pacjentów problem ma tendencję do nawrotów w przyszłości. Wówczas ważnym elementem rehabilitacji są regularne treningi wzmacniające (najlepiej z trenerem personalnym, choć po przeszkoleniu przez fizjoterapeutę pacjent może ćwiczyć samodzielnie w domu). Podstawą odblokowania stawu krzyżowo-biodrowego jest terapia manualna, a dokładniej technika mobilizacji i manipulacji.
Na poniższym filmie Kamil z Centrum Fizjoterapeuty pokazuje u jednej z pacjentek, jak może wyglądać przykład mobilizacji stawu krzyżowo-biodrowego (mobilizacja i działanie przeciwbólowe):
Tego rodzaju techniki, powinny być poprzedzone opracowaniem tkanek miękkich, np. masażem funkcyjnym mięśnia gruszkowatego czy masażem poprzecznym więzadła krzyżowo-biodrowego.
Do metod uzupełniających terapię należą m.in. kinesiotaping oraz suche igłowanie. Bezwzględnie stałym elementem leczenia są ćwiczenia dobierane indywidualnie do pacjenta. Mają na celu przede wszystkim wzmacniać mięśnie osłabione oraz rozciągać mięśnie przykurczone.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Krawczyk-Wasielewska A., Skorupska E., Samborski W., Staw krzyżowo-biodrowy jako potencjalna przyczyna bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego o charakterze rzekomokorzeniowym, Reumatologia, 5/2013.
- Sobieszyńska E., Krawczyk-Wasilewska A., Samborski W., Wpływ ćwiczeń mięśni dna miednicy na dysfunkcję stawów krzyżowo-biodrowych, Forum Reumatologiczne, 3/2021.
- Jagucka-Mętel W., Machoy-Mokrzyńska A., Nowicki A., Sobolewska E. Dolegliwości bólowe wynikające z zaburzeń stawów krzyżowo-biodrowych oraz więzadeł działających bezpośrednio i pośrednio na stawy, Pomeranian Journal of Life Sciences, 63/2017.
- Posłuszny M., Skuteczność zabiegu manipulacji w terapii dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego określona wybranymi parametrami funkcjonalnymi, Poznań 2020.
