Mięsień gruszkowaty

Mięsień gruszkowaty (łac. musculus piriformis) należy do grupy tylnej mięśni grzbietowych obręczy kończyny dolnej. Posiada spłaszczony, trójkątny kształt i rozpina się między kością krzyżową, a krętarzem większym kości udowej.

Topografia mięśnia gruszkowatego

U zarodka ludzkiego mięsień gruszkowaty leży jeszcze całkowicie na zewnątrz miednicy i dopiero w ciągu rozwoju początek mięśnia wsuwa się przez otwór kulszowy większy na powierzchnię miedniczną kości krzyżowej. Nerwy krzyżowe, które wychodzą przez otwory krzyżowe miedniczne, żłobią w mięśniu szerokie rynienki.

Początek mięśnia gruszkowatego sięga często na torebkę stawową między kością krzyżową, a kością biodrową i na brzeg górny wcięcia kulszowego większego. W otworze kulszowym większym powyżej i poniżej mięśnia gruszkowatego pozostaje wolna szczelina dla przejścia naczyń i nerwów.

Niekiedy mięsień jest przebity nerwem strzałkowym wspólnym, który jest jedną z dwóch składowych części nerwu kulszowego. W tych przypadkach nerw strzałkowy łączy się z nerwem piszczelowym dopiero na zewnątrz miednicy, zamiast wewnątrz niej.

Mięsień gruszkowaty – budowa

Mięsień ten rozpoczyna się na powierzchni miednicznej kości krzyżowej w otoczeniu otworów krzyżowych miednicznych II-IV. Następnie włókna biegną zbieżnie w kierunku bocznym przez otwór kulszowy większy, a dalej przechodzą w ścięgno. Przyczepia się ono do strony przyśrodkowej wierzchołka krętarza większego kości udowej.

Przyczepy można zatem przedstawić następująco:

• przyczep początkowy (pp) – powierzchnia miedniczna kości krzyżowej;
• przyczep końcowy (pk) – krętarz większy kości udowej.

Miesień gruszkowaty – funkcje

Działanie mięśnia gruszkowatego jest wielostronne, choć na ogół słabe. Najsilniejszy jest ruch obrotowy na zewnątrz stawu biodrowego, zaś najsłabszy ruch prostowania. Ponadto bierze niewielki udział w ruchu odwodzenia. Przy ustalonej kończynie dolnej pochyla miednicę, a wraz z nią tułów, w swoją stronę z siłą wielokrotnie jednak mniejszą niż mięśnie pośladkowe.

Unerwienie

Unerwienie mięśnia gruszkowatego pochodzi z gałązek splotu krzyżowego.

Unaczynienie

Unaczynienie mięśnia gruszkowatego pochodzi od tętnicy pośladkowej górnej oraz tętnicy pośladkowej dolnej, która z kolei odchodzi od tętnicy biodrowej wewnętrznej.

Fizjoterapia mięśnia gruszkowatego

Ponadto należy wiedzieć, że mięsień ten może ulec uszkodzeniom, zwłaszcza u osób aktywnych. Jak pozbyć się bólu mięśnia gruszkowatego? Na poniższym filmie omówione zostały funkcje mięśnia gruszkowatego oraz jak poddać go fizjoterapii na przykładzie naszej pacjentki z Centrum Fizjoterapeuty:

Zobacz również: Zespół mięśnia gruszkowatego.

	Mata z kolcami Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej...
	Mata do akupresury (mata z igłami) Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.