Szukaj
Szukaj

Zespół mięśnia gruszkowatego

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Zespół mięśnia gruszkowatego stanowi mięśniowopochodną przyczynę dolegliwości bólowych okolicy pośladkowo-krzyżowej. Choroba została opisana po raz pierwszy w 1947 roku przez Robinsona, jako zbiór objawów bólowych w regionie odcinka lędźwiowego kręgosłupa lub pośladka, promieniujących do kończyny dolnej.

 

Zespół mięśnia gruszkowatego – przyczyny

Przyczyną jest ucisk nerwu kulszowego najczęściej przez patologicznie powiększony mięsień gruszkowaty, czyli jego przerost. Jednakże istnieje wiele przyczyn ucisku i podrażnienia nerwu kulszowego, w tym:

  • bezpośredni lub pośredni uraz okolicy krzyżowo-biodrowej lub pośladkowej – może prowadzić do omawianego zespołu. Jest wynikiem powstania krwiaka i blizn między nerwem kulszowym i krótkimi rotatorami zewnętrznymi;
  • przykurcz zgięciowy w biodrze – zwiększone napięcie mięśni skutkuje ich przerostem bez odpowiedniego powiększania się wielkości otworów kostnych, co powoduje ucisk nerwu kulszowego;
  • kulszowe zapalenie kaletki;
  • rzekomy tętniak tętnicy pośladkowej dolnej;
  • nadmierny trening ścięgien mięśni grzbietowych uda;
  • stan zapalny i przykurcz mięśnia gruszkowatego;
  • anomalie anatomiczne.

Warto wiedzieć, że kobiety aż 6 razy częściej cierpią na zespół mięśnia gruszkowatego niż mężczyźni. W rezultacie można zaliczyć płeć do czynników ryzyka wystąpienia tej dolegliwości.

Zespół mięśnia gruszkowatego – objawy

Wyróżnia się 6 charakterystycznych objawów / danych klinicznych zespołu:

  1. Historia przebytych urazów okolicy krzyżowo-biodrowej i okolicy pośladkowej.
  2. Ból w okolicy stawu krzyżowo-biodrowego, wcięcia kulszowego mięśnia gruszkowatego, który utrudnia chodzenie.
  3. Nasilenie bólu przy schylaniu się lub podnoszeniu przedmiotów.
  4. Wyczuwalna struktura o kształcie kiełbasy, wrażliwa na badanie dotykowe nad mięśniem gruszkowatym.
  5. Możliwość uniesienia wyprostowanej kończyny dolnej.
  6. Zanik mięśnia pośladkowego w zależności od czasu trwania choroby.

Do pozostałych objawów można zaliczyć ból i osłabienie w czasie odwodzenia z oporem i zewnętrznej rotacji uda, a także miejscowy skurcz mięśnia. Zespół może powodować przewlekłe dolegliwości bólowe, bliznowacenie wokół nerwu kulszowego, a w najcięższych przypadkach nawet jego porażenie. Z danych epidemiologicznych wynika, że choroba stanowi przyczynę rwy kulszowej aż w 8% wszystkich przypadków.

Podsumowując można napisać, że zespół mięśnia gruszkowatego stanowi przyczynę bólu pośladka i kończyny dolnej oraz jest często maskowany przez objawy interpretowane jako promieniowanie z kręgosłupa lędźwiowego i stawów miednicy.

Diagnostyka zespołu mięśnia gruszkowatego

Zdiagnozowanie zespołu jest trudne, ponieważ nie wiadomo dokładnie, czy źródło bólu umiejscawia się w krążku międzykręgowym czy też wiąże się pierwotnie z uciskiem nerwu przez mięsień. Dotykiem można niekiedy wykryć tkliwe miejsce ponad otworem kulszowym. Badanie stawu biodrowego i podudzia zwykle wskazuje na ograniczoną zewnętrzną rotację biodra i zwiększone napięcie mięśnia lędźwiowo-krzyżowego.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Objawem zespołu jest zwykle ból pośladka promieniujący obwodowo wzdłuż przednio-bocznej powierzchni kończyny dolnej. W efekcie może to prowadzić do błędnego rozpoznania radikulopatii z poziomu L5. W związku z tym, w diagnostyce ważnym aspektem jest wykluczenie innych przyczyn dolegliwości, takich jak:

  • przepuklina jądra miażdżystego na poziomie L4-L5 lub L5-S1;
  • stenoza kanału kręgowego;
  • nadmierne napięcie mięśni przykręgosłupowych.

Testy funkcjonalne

Kolejny etap badania fizjoterapeutycznego stanowi wykonanie testów funkcjonalnych. Najczęściej stosuje się testy takie jak:

  • test Freiberga – pacjent w leżeniu na plecach, fizjoterapeuta ustawia biernie kończynę dolną w rotacji wewnętrznej przy wyprostowanym stawie kolanowym. W przypadku zespołu mięśnia gruszkowatego dochodzi do kompresji nerwu kulszowego i prowokowania objawów bólowych;
  • test Pace’a – pacjent w pozycji siedzącej, ból w pośladku wywołuje się poprzez oporowane odwiedzenie w stawie biodrowym;
  • test FAIR – pacjent w leżeniu na wznak. Fizjoterapeuta biernie ustawia badaną kończynę dolną w zgięciu, przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej w stawie biodrowym. Ból podczas testu w okolicy pośladka wskazuje na zespół mięśnia gruszkowatego.

Zobacz również: Metody terapii manualnej w łagodzeniu bólu.

Zespół mięśnia gruszkowatego – leczenie

Leczenie polega na ostrzykiwaniu mięśnia gruszkowatego kortykosteroidami z dodatkiem środka znieczulającego. Lek należy wprowadzić dookoła nerwu, unikając jego bezpośredniego nakłucia.

Ważne jest także postępowanie fizjoterapeutyczne. Do najczęściej stosowanych technik zalicza się mobilizację stawu krzyżowo-biodrowego, rozciąganie mięśnia gruszkowatego, uogólnione rozluźnianie pozycyjne, neuromobilizację nerwu kulszowego, masaż poprzeczny mięśnia gruszkowatego, a także funkcjonalny masaż tkanek miękkich.

Na poniższym filmie omówione zostały funkcje mięśnia gruszkowatego oraz jak poddać go fizjoterapii na przykładzie naszej pacjentki z Centrum Fizjoterapeuty:



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Gaździk T., Ortopedia Duttona, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, tom 1, Warszawa 2014.
  2. Zaworski K., Latosiewicz R., Majcher P., Derewiecki T., Terapia manualna w diagnozowaniu i leczeniu zespołu mięśnia gruszkowatego – studium przypadku, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2/2015.
  3. Marciniak W., Szulc A., Wiktora Degi Ortopedia i Traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *