Objaw Raynauda polega na występującym okresowo niedokrwieniu obwodowych części kończyn, spowodowanym skurczem tętnic. Może występować jako objaw idiopatyczny lub współistniejąc z innymi schorzeniami jako zespół Raynauda. Jest to zaburzenie naczynioruchowe.
Objaw Raynauda – charakterystyka
Podczas napadu niedokrwiennego obserwuje się 3 fazy objawu:
- nagłe, ograniczone zblednięcie z wyraźną granicą;
- zasinienie;
- zaczerwienienie.
Chory odczuwa ból i zdrętwienie. Taki skurcz naczyń krwionośnych może być wywołany przez zimno lub emocje. W przypadku Zespołu Raynauda objaw ten może doprowadzić nawet do owrzodzeń opuszków palców lub ich martwicy, jednakże jest to sporadyczne.
Objaw Raynauda dotyczy przeważnie rąk lub stóp, wyjątkowo można jednak spotkać się z objęciem nosa czy małżowin usznych. Dotyczy około 3-4% populacji, najczęściej młodych kobiet z obciążeniem rodzinnym. Etiologia nie jest do końca poznana. Przyczyną jest nadmierny skurcz naczyń krwionośnych wywołany zwykle obniżoną temperaturą otoczenia lub stresem. Sugeruje się udział takich czynników jak hormony, neuroprzekaźniki czy mediatory procesów zapalnych.
Zespół Raynauda – choroby towarzyszące
- choroby naczyniowe: zakrzepowe zapalenie żył, stwardnienie tętnic, zespół wibracyjny, guzowate zapalenie naczyń, zakrzepy, zespół wibracyjny;
- choroby neurologiczne: neuropatie obwodowe, jamistość rdzenia, stwardnienie rozsiane;
- choroby tkanki łącznej: reumatoidalne zapalenie stawów, twardzina układowa, zapalenie skórno-mięśniowe, toczeń rumieniowaty układowy, zespół Sjögrena, mieszana choroba tkanki łącznej, guzkowe zapalenie tętnic, ziarniniakowatość Wegenera;
- choroby hematologiczne: krioglobulinemia, zimne aglutyniny, zimne hemolizyny, czerwienica prawdziwa, napadowa hemoglobinuria, makroglobulinemia;
- choroby nowotworowe;
- niedoczynność tarczycy;
- zmiany strukturalne: zespół cieśni nadgarstka, zespół żebra szyjnego, zespół górnego otworu klatki piersiowej;
- urazy;
- zatrucia.
Uznaje się, że na objaw Raynauda bardziej narażone są osoby wykonujące następujące zawody: pianista, maszynista, pracownik chłodni, operator młotów pneumatycznych, operator pił spalinowych, operator wiertnic ręcznych.
Objaw Raynauda – kryteria rozpoznawania
Kryteria rozpoznawania objawu Raynauda według Le Roya i współpracowników:
- skurcz naczyń krwionośnych wywołany stresem lub zimnem;
- objaw symetryczny, dotyczy obu rąk lub obu stóp;
- brak martwicy lub zgorzeli tkanek;
- w badaniu przedmiotowym nie stwierdza się objawów sugerujących Zespół Raynauda;
- prawidłowy wynik badania kapilaroskopowego wałów paznokciowych;
- szybkość opadania krwinek czerwonych jest prawidłowa;
- brak cech autoimmunizacji, w szczególności obecności przeciwciał przeciwjądrowych.
Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego i badań dodatkowych.
Objaw Raynauda – leczenie
Chorzy powinni zostać poinformowani o charakterze choroby oraz o czynnikach wywołujących objaw. Muszą znać także sposoby zapobiegania.
Należy unikać ekspozycji na zimno, ale również palenia tytoniu, spożywania napojów zawierających kofeinę, stosowania leków antykoncepcyjnych lub powodujących skurcz naczyń krwionośnych, a także unikać narkotyków, ponieważ czynniki te mogą spowodować skurcz naczyń.
Większość chorych z pierwotnym objawem Raynauda nie wymaga leczenia. Postępowanie terapeutyczne w przypadku objawu wtórnego polega na terapii choroby podstawowej oraz likwidacji objawów skurczu naczyń.
Często pomocne bywają odpowiednio i indywidualnie dobrane zabiegi fizykoterapeutyczne. Należy unikać zabiegów z wykorzystaniem zimna, jednak dobrze sprawdza się ciepłolecznictwo, w tym naświetlanie promieniowaniem podczerwonym. Również talasoterapia ma swój udział w leczeniu zespołu Raynauda, ponieważ zarówno choroba jak i objaw mogą być wskazaniem do lecznictwa uzdrowiskowego.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia:
- Puszczewicz M., Objaw Raynauda – problem interdyscyplinarny, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2008.
- Wojteczek A., Ziętkiewicz M., Zdrojewski Z., Objaw Raynauda – obraz kliniczny, diagnostyka i leczenie jednego z najczęściej spotykanych objawów reumatologicznych w praktyce lekarskiej, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej, 44/2014.
