Pozycja zaryglowana (łac. status ridigus) to takie ustawienie stawu, w którym jego ruchomość w kierunku terapeutycznym jest maksymalnie ograniczona przez zbliżenie powierzchni stawowych i/lub napięcie tkanek miękkich (torebki stawowej, więzadeł, ścięgien). Pojęcie występuje w coraz mocniej rozwijającej się terapii manualnej.
Rodzaje pozycji stawów
Przed rozpoczęciem leczenia należy ustalić, w jakim stanie (w jakiej pozycji) znajduje się dany staw. W terapii manualnej wyróżnić można trzy podstawowe rodzaje pozycji: spoczynkową, rzeczywistą oraz zaryglowaną.
W pozycji spoczynkowej staw jest rozluźniony. Natomiast gdy patologia tocząca się w obrębie stawu wymusza jego inne ułożenie, mówi się o pozycji rzeczywistej. Gdy patologia ta jest tak nasilona, że uniemożliwia wykonanie ruchów, pozycję stawu określa się jako zaryglowaną. Jest ona przeciwwskazaniem do prowadzenia terapii manualnej.
Warto wspomnieć jeszcze o pozycji zerowej, która jest naturalną pozycją wyjściową i tym samym punktem wyjściowym do mierzenia zakresu ruchomości stawu.
Zobacz również: Czynny zakres ruchu i bierny zakres ruchu.
Pozycja zaryglowana w terapii manualnej
Na wstępie warto przybliżyć co ma na celu terapia manualna. Otóż mobilizacje manualne zajmują się dysfunkcjami somatycznymi, czyli zaburzeniami w układzie kostno-mięśniowym. Zaburzenia w obrębie stawu mogą obejmować hipomobilność (czyli ograniczenie ruchomości) bądź hipermobilność (czyli zwiększoną ruchomość). Aby prowadzone leczenie było zadowalające, należy zapoznać się z teorią i podstawowymi pojęciami.
Pozycję zaryglowaną wykorzystuje się w celu zablokowania niekorzystnych współruchów przy leczeniu innych stawów. Została określona przez McConailla przy zastosowaniu następujących kryteriów:
- mała, wklęsła powierzchnia stawowa posiada pełen kontakt z częścią większej, wypukłej powierzchni stawowej. W warunkach prawidłowych kontakt ten, we wszystkich innych ustawieniach, jest bardzo mały;
- torebka stawowa oraz więzadła mocno się napinają;
- stosując trakcję – jeden człon stawu odchodzi od drugiego tylko w niewielkim stopniu. Translatoryczny ślizg stawowy dalej w kierunku pozycji zaryglowanej jest upośledzony, natomiast w kierunku przeciwnym jest on możliwy.
Z dwóch powodów ważne jest, aby znać wszystkie pozycje zaryglowane. Po pierwsze, w tej pozycji nie prowadzi się leczenia (mobilizacji). Po drugie, pozycja ta może być stosowana do zmiany ruchu w stawie, np. przy leczeni stawu sąsiedniego. Nazywa się to zaryglowaniem, to znaczy zatrzymaniem dalszego ruchu w określonym kierunku.
Zobacz również: Terapia Castillo Moralesa, Terapia Manualna OMT Kaltenborn-Evjenth, Terapia Manualna Mulligan Concept.
Przykłady pozycji zaryglowanych
Każdy staw w organizmie człowieka posiada odrębną pozycję zaryglowaną. Poniżej przedstawiono pozycje zaryglowane dla większości z nich. Stawy:
- staw palców rąk – DIP, PIP i MCP I w maksymalnym wyproście, natomiast MCP II-V w maksymalnym zgięciu;
- staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka – CM I w maksymalnej opozycji;
- staw promieniowo-łokciowy bliższy – około 5 stopni supinacji;
- staw ramienno-promieniowy – 90 stopni zgięcia i 5 stopni supinacji;
- staw ramienny – maksymalne odwiedzenie i rotacja zewnętrzna;
- staw palców stóp – DIP, PIP i MTP I w maksymalnym wyproście, natomiast MTP II-V w maksymalnym zgięciu;
- staw skokowy górny – stęp w maksymalnej inwersji, a staw skokowy górny w maksymalnym zgięciu grzbietowym;
- staw kolanowy – maksymalny wyprost i rotacja zewnętrzna podudzia;
- staw biodrowy – maksymalny wyprost z pozycji zerowej, rotacja wewnętrzna oraz odwiedzenie.
Podsumowanie
Pozycja zaryglowana jest taką pozycją, w której powierzchnie stawowe posiadają ze sobą pełny kontakt. W efekcie, torebka stawowa i więzadła są mocno napięte, a gra stawowa jest najmniejsza. W takiej pozycji nie wykonuje się leczenia.
Gra stawowa określa, czy sztywność stawowa wynika z tkanek miękkich, czy ze stawu. Składa się z translatorycznych, postępowych ruchów biernych.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kaltenborn F., Manualne mobilizacje stawów kończyn, Wydawnictwo Comer, Toruń 1996.
- Frisch H., Roex J., Terapia manualna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
