Hipomobilność to inaczej ograniczenie ruchomości w stawach, co może być spowodowane wieloma czynnikami. Zjawisko to utrudnia codzienne funkcjonowanie, zwłaszcza jeśli występuje w stopniu zaawansowanych. Jednak za pomocą ćwiczeń i odpowiednich technik manualnych można zwiększać ruchomość w stawach w bezpieczny i skuteczny sposób.
Na czym polega hipomobilność?
Ruch w stawach polega na płynnym toczeniu i ślizgu dwóch (lub więcej) powierzchni stawowych względem siebie. Pokrywa je maź stawowa, która dodatkowo ułatwia taki ruch. Jeśli jednak z różnych przyczyn dojdzie do zmniejszenia tej ruchomości, powierzchnie stawowe nie są w stanie przesuwać się po sobie tak, jak powinny. W efekcie ruch w stawach jest widocznie i odczuwalnie ograniczony, co fachowo nosi nazwę hipomobilności.
Przyczyny hipomobilności
Najczęściej hipomobilność u osób w młodym wieku wynika z przebytych urazów i kontuzji, np. po złamaniu, co wymusza założenie gipsu lub ortezy usztywniającej. W rezultacie następuje zrośnięcie i usztywnienie torebki stawowej, co powoduje niemożność ruszania stawem w fizjologicznym zakresie. Z kolei przyczyną hipomobilności osób starszych zazwyczaj jest długie unieruchomienie spowodowane chorobą lub mała aktywność fizyczna. Do innych możliwych przyczyn hipomobilności zaliczamy:
- choroby o podłożu neurologicznym;
- choroby przebiegające ze stanem zapalnym stawów, np. RZS czy ZZSK;
- zwyrodnienie stawów;
- źle wykonany trening, który powoduje mikrouszkodzenia tkanek miękkich i powierzchni stawowych.
Na pewne zdarzenia nie mamy wpływu, jednak często można uchronić się przed hipomobilnością za pomocą regularnej aktywności fizycznej. Ćwiczenia powinny być wielostawowe, wykonywane we wszystkich płaszczyznach. Dobrym rozwiązaniem jest pływanie, taniec, joga czy stretching. Osoby w starszym wieku dobrze tolerują nordic walking oraz jazdę na rowerze. Każdy z pewnością wybierze coś dla siebie.
Jak leczyć hipomobilność?
Ograniczenie ruchomości w stawach zawsze wymaga fachowego podejścia. Najlepiej udać się do fizjoterapeuty, który specjalizuje się w terapii manualnej, np. metodą Kaltenborn-Evjenth, która wiedzie prym w leczeniu hipomobilności. Jest przy tym całkowicie bezpieczna i przede wszystkim skuteczna. Terapeuta przeprowadzi z pacjentem szczegółowy wywiad i oceni przyczyny zmniejszonej ruchomości. Jeśli jest to przebyta kontuzja, rozpocznie fizjoterapię dobraną indywidualnie do przypadku. Za pomocą technik manualnych można zwiększyć ruchomość zarówno stawów obwodowych, jak i stawów kręgosłupa. Dodatkowo na wizycie stosuje się metody pomocnicze, m.in.:
- masaż tkanek głębokich;
- terapię powięziową;
- terapię punktów spustowych;
- suche igłowanie;
- różnego rodzaju masaże, np. bańką chińską;
- flossing;
- indywidualnie dobrane ćwiczenia.
Bardzo ważna jest regularna praca pacjenta w domu. Jeśli otrzyma on zestaw ćwiczeń od swojego fizjoterapeuty, musi wykonywać je systematycznie, zgodnie z zaleceniami.
Hipomobilność a rozciąganie
Jedną z metod zmniejszania hipomobilności jest rozciąganie mięśni. Należy jednak pamiętać, że to również technika, która powinna być stosowana przez specjalistę. Jeśli hipomobilność wynika z patologicznych zmian w organizmie, samodzielnie w domu można doprowadzić do ponownych kontuzji, które przyniosą więcej szkód niż pożytku. Jeśli przyczyną hipomobilności jest zwykle usztywnienie torebki stawowej, to samo rozciąganie mięśni nie zwiększy ruchomości w stawach. W takim przypadku najlepiej wykorzystać połączenie wielu metod, w tym również manualnych.
Polecane produkty:
Roller do masażu
Piankowy, wysokiej jakości roller do masażu wykorzystywany jest do rozluźniania mięśniowo-powięziowego. Idealnie nadaje się dla osób aktywnych fizycznie. Może posłużyć zarówno przed treningiem w ramach rozgrzewki zwiększając elastyczność więzadeł ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kaltenborn F., Kręgosłup. Badanie manualne i mobilizacja, Wydawnictwo Mirosław Dębski – Terapia Manualna, Toruń 2017.
- Frisch H., Roex J., Terapia manualna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.