Terapia manualna z wykorzystaniem technik manualnych i narzędziowych znajduje zastosowanie w fizjoterapii na szeroką skalę. Używanie tych technik ma na celu pobudzenie trofiki mięśnia, poprawę przewodnictwa nerwowego i rozgrzanie mięśnia przed ćwiczeniami. Terapię manualną wykonuje się przeważnie na stawach, dzięki czemu możliwe jest zwiększenie ich ruchomości czy odblokowanie ich.
Zobacz również: Terapia manualna OMT Kaltenborn-Evjenth.
Terapia manualna – techniki
Wśród najpopularniejszych technik w terapii manualnej znajdują się:
- trakcja;
- kompresja;
- ślizg;
- mobilizacja i manipulacja;
- gra stawowa.
Trakcja
Trakcja to bierne działanie translatoryczne, którego celem jest oddalenie jednej kości od drugiej. W związku z tym technikę tę wykonuje się z siłą działającą wzdłuż osi długiej ciała lub kręgosłupa. Celem trakcji jest rozluźnienie miękkich tkanek okołostawowych, odbarczenie korzeni nerwowych i zakleszczonych tkanek. Wyróżnia się 3 stopnie trakcji:
- I – bez widocznej separacji. Trakcję tego stopnia wykonuje się głównie po to, aby wyrównać ciśnienie wewnątrzstawowe wywołane tonusem mięśni. Ponadto wykonuje się ją podczas testów trakcyjnych, wszystkich testów ślizgowych oraz wszystkich mobilizacji ślizgowych;
- II – swoboda ruchu jest zniesiona, a tkanki wokół stawu napięte. W efekcie ten stopień wykorzystuje się podczas testów trakcyjnych oraz celem zmniejszenia dolegliwości bólowych;
- III – to kontynuacja stopnia II, w którym wykorzystuje się większej siły trakcyjnej. W rezultacie dochodzi do rozciągnięcia napiętych struktur, dlatego wykorzystuje się go w mobilizacjach.
Kompresja
Kompresja to zabieg wykonywany z siłą działającą wzdłuż osi długiej ciała, lecz mający na celu dociśnięcie tkanek miękkich okołostawowych, czyli przybliżenie ich powierzchni. Technikę kompresji stosuje się w celach diagnostycznych.
Ślizg
Ślizg to określenie odnoszące się do biernego przesunięcia kości, które prowadzi do prostoliniowego ślizgu pomiędzy powierzchniami stawowymi. Może być wykonywany jako element gry stawowej. Ten prostoliniowy ruch możliwy jest do wykonania na krótkim odcinku we wszystkich stawach człowieka, ponieważ łukowate powierzchnie stawowe nie są w pełni przystające. Dodatkowo ślizg translatoryczny będzie wykonywany zawsze równolegle do płaszczyzny leczniczej. Wyróżnia się 3 stopnie ślizgu:
- I – bardzo mały impuls skierowany równolegle do płaszczyzny leczniczej, będący wibracją lub oscylacją. Przebiega bez widocznego ruchu w stawie;
- II – równoległy do płaszczyzny leczniczej ruch kości powodujący napięcie tkanek miękkich w kierunku leczniczym. Następuje zniesienie swobody ruchu;
- III – kontynuacja stopnia II w celu rozciągnięcia tkanek miękkich w kierunku leczniczym.
Mobilizacja a manipulacja
To kolejne dwa pojęcia ściśle związane z terapią manualną. Obie techniki wykorzystywane są bardzo często. Mobilizacja odnosi się do translatorycznych ruchów w stawach, które prowadzi się biernie do granicy ruchu fizjologicznego. Ponadto wykonuje się je przy niewielkiej prędkości, aczkolwiek z dużą amplitudą. Celem mobilizacji jest zwiększenie ograniczonego zakresu ruchomości.
Z kolei manipulacja to szybkie ruchy bierne w stawie, które zwiększają jego ruchomość poprzez przekroczenie fizjologicznej granicy ruchu, lecz bez przekroczenia granicy anatomicznej stawu. Ruchy te zwane są nagłymi pchnięciami jednego elementu stawu przy stabilizacji pozostałych. Manipulacja charakteryzuje się dużą prędkością, przy małej amplitudzie ruchu.
Gra stawowa
Gra stawowa obejmuje separację oraz prostoliniowy ślizg. Separacja ma miejsce podczas wykonywania trakcji kości, z kolei ślizg wystąpi podczas przesunięcia kości. Technikę gry stawowej wykonuje się zarówno podczas diagnostyki, jak i podczas leczenia.
Zastosowanie
Na poniższym filmie pokazujemy na mięśniu czworogłowym uda jak wygląda każda z nich, na przykładzie pacjenta po rekonstrukcji ACL w stawie kolanowym. Po zastosowaniu tych technik pacjent jest już praktycznie gotowy do dalszych zadań podczas rehabilitacji.
Zobacz również: Terapia manualna Mulligan Concept.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kaltenborn F., Dębski M., Manualne mobilizacje stawów kończyn, Wydawnictwo Rolewski, Toruń 1999.
- Frisch H., Roex J., Terapia manualna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
