Chód szurający (inaczej: chód starczy) charakteryzuje się szuraniem stopami podczas przemieszczania się. Choć przeważnie dotyczy seniorów, może pojawić się także w przebiegu rozmaitych chorób neurologicznych. Analiza chodu przeprowadzona w gabinecie fizjoterapeutycznym może wiele powiedzieć o stanie zdrowia pacjenta.
Chód szurający – jak wygląda?
Chód szurający jest bardzo charakterystyczny i bez problemu można zaobserwować go u pacjenta, u którego występuje. Jego typowe cechy to:
- skrócenie kroku;
- pochylenie sylwetki ku przodowi;
- specyficzne szuranie stopami po podłodze wskutek niemożności uniesienia stóp wyżej;
- wydłużenie fazy podwójnego podparcia;
- zwiększenie szerokości kroku;
- spadek prędkości chodu do 0,8-1,2 m/s.
Chód szurający może być jedynym objawem schorzeń lub starszego wieku, jak również mogą towarzyszyć mu inne dolegliwości. Druga sytuacja dotyczy przede wszystkim chorób przewlekłych. Przykładowo w chorobie Parkinsona obserwuje się dodatkowo sztywność mięśni i drżenie spoczynkowe.
Zobacz również: Chód parkinsonowski.
Chód szurający – przyczyny
Chód jest złożoną funkcją ruchową, której kontrola wymaga współdziałania licznych struktur układu nerwowego. Dotyczy to układu proprioceptywnego, układu przedsionkowego, układu wzrokowego, rdzenia kręgowego, pnia mózgu, jąder podkorowych, móżdżku, kory mózgowej. Poza układem nerwowym także układ mięśniowy oraz układ oddechowy w dużej mierze wpływają na jakość chodu. Zaburzenia chodu u pacjentów geriatrycznych stanowią powszechną dysfunkcję, a ich częstość wzrasta z wiekiem. Wiążą się z fizjologicznym procesem starzenia organizmu, który obejmuje zmiany inwolucyjne:
- układu kostnego (utrata masy kostnej);
- układu stawowego (obniżenie ruchomości, obniżenie możliwości reagowania na przewlekłe obciążenie);
- układu mięśniowego (obniżenie masy i siły mięśniowej, zmniejszenie elastyczności mięśni i ścięgien);
- ośrodkowego układu nerwowego i obwodowego układu nerwowego (zwolnienie przewodnictwa, upośledzenie ośrodkowej kontroli ruchu oraz czucia powierzchownego i propriocepcji);
- narządu wzroku;
- narządu słuchu;
- równowagi.
Wszystko to wpływa na wystąpienie tzw. starczego wzorca chodu. Jak wspomniano wcześniej, chód szurający może występować również w przebiegu problemów zdrowotnych. Są to przede wszystkim:
- udar mózgu;
- zespół poupadkowy;
- zespół Parkinsona;
- różnego rodzaju choroby móżdżku;
- uszkodzenie pnia mózgu;
- polineuropatie i radikulopatie;
- sarkopenia;
- uszkodzenie błędnika;
- zaburzenia widzenia.
Warto zaznaczyć, że chód szurający nie zawsze wskazuje na poważne problemy zdrowotne. Przykładowo pochylenie tułowia w przód w początkowym etapie fazy podparcia (pojawiające się w przebiegu omawianego typu chodu), mające na celu przesunięcie środka ciężkości przed oś stawu kolanowego, aby zapobiegać ugięciom kolan pod obciążeniem, może wskazywać między innymi na niewydolność prostowników kolana, głównie mięśnia czworogłowego uda. Zawsze należy więc bardzo dokładnie ocenić wydolność mięśni, które mogą wpływać na poszczególne, upośledzone fazy chodu.
Diagnostyka chodu szurającego
Chcąc rozpoznać chód szurający, wystarczy zaobserwować sposób poruszania się pacjenta. W tym celu należy poprosić go o pokonanie pewnej odległości, na przykład 10 m. Podstawowymi narzędziami, pozwalającymi na identyfikację problemów chodu w geriatrii są testy oceniające szybkość i jakość chodu oraz ryzyko upadków, stanowiące integralną składową całościowej oceny
geriatrycznej. Do najpopularniejszych z nich należą: test Tinetti, test Berga, test „wstań i idź”. Szereg innych testów dobiera się w zależności od sytuacji klinicznej oraz indywidualnych doświadczeń lekarza (Test 6-minutowego marszu, Skala Wisconsin, Dynamic Gait Index, itp.). Jeśli istnieje podejrzenie, że chód szurający jest konsekwencją chorób układu nerwowego, należy dodatkowo wykonać szereg badań neurologicznych, spośród których podstawowymi są:
W gabinecie powinno się również ocenić wydolność mięśni uczestniczących w prawidłowym chodzie człowieka oraz odruchy neurologiczne dotyczące kończyn dolnych. Stwierdzenie chodu szurającego nie stwarza problemów, jednak znacznie trudniej jest znaleźć jego przyczynę.
Chód szurający – leczenie
Leczenie chodu szurającego zależy w dużej mierze od jego przyczyn. W przypadku seniorów najważniejsze jest aktywność fizyczna, która ma na celu wzmacnianie osłabionych mięśni, zwiększanie mobilności w stawach, a także lepsze dotlenienie organizmu. Dlatego najlepiej sprawdzają się ćwiczenia aerobowe, dobrane indywidualnie do możliwości takiej osoby. Ze względu na częste dolegliwości ze strony narządu ruchu, z którymi zmagają się seniorzy, bardzo dobrze sprawdzi się suplementacja witaminy D, kolagenu, kwasu hialuronowego i kwasów tłuszczowych omega 3 jako uzupełnienie działań zachowawczych. W przebiegu różnego rodzaju chorób przewlekłych podstawą jest leczenie przyczynowe, choć często nie ma takiej możliwości. Wówczas pacjentom zaleca się systematyczną rehabilitację ruchową, której najistotniejszym elementem jest reedukacja chodu. Odbywa się to zarówno drogą indywidualnie dobranych ćwiczeń, jak i terapii manualnej oraz metod specjalnych (PNF, Bobath-NDT, kinesiotaping, neuromobilizacja, zabiegi fizykalne). Niektóre choroby można spowalniać lekami.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bywalec R., Zaburzenia chodu – jeden problem, różne punkty widzenia, Geriatria, 12/2018.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2012.
- Zembaty A., Kinezyterapia, Wydawnictwo Kasper Sp. z o.o., Kraków 2003.
