Sarkopenia jest postępującą wraz z wiekiem utratą tkanki mięśniowej. W efekcie zwiększa się ryzyko upadku, złamań kości, a także nasilenie niepełnosprawności wśród osób starszych. Objawy sarkopenii obejmują m.in. osłabienie mięśniowe, szybszą męczliwość, zaburzenia równowagi i koordynacji, zmniejszenie wytrzymałości na wysiłek, a nierzadko również chudnięcie. Odpowiednio prowadzona fizjoterapia, połączona ze zmianą stylu życia (zróżnicowana, zdrowa dieta oraz suplementacja) są w stanie zahamować progres choroby, a nawet zmniejszyć jej objawy.
Sarkopenia – diagnostyka
Nie ma skutecznego testu diagnozującego sarkopenię. Jednak w 2010 roku Europejska Grupa Robocza do spraw Sarkopenii u Osób Starszych opracowała kryteria diagnostyczne. Sarkopenię potwierdza się wówczas, gdy spełnione jest pierwsze kryterium i jednocześnie przynajmniej jedno z dwóch pozostałych:
- obniżona masa mięśniowa;
- zmniejszenie siły skurczu mięśni szkieletowych;
- spadek sprawności ruchowej.
Według innego stowarzyszenia do rozpoznania sarkopenii wystarczy udowodnić niską masę mięśniową oraz ograniczenie prędkości chodu poniżej 0,8 m/s w teście przejścia na odległość 4 metrów.
Zobacz również: Metody analizy chodu.
Sarkopenia – leczenie
Leczenie sarkopenii ma na celu nie tylko poprawę siły mięśniowej, ale i profilaktykę powikłań. Jednym z nich jest osteoporoza, zatem zarówno dieta jak i styl życia chorego musi w jak największym stopniu wykluczać ryzyko rozwoju tej choroby.
Odżywianie
Liczne badania wykazały, że na wystąpienie sarkopenii (a po części również osteoporozy) ma wpływ niedobór witaminy D3, koenzymu Q10, koenzymu Beta-NADH, argininy oraz magnezu.
Zobacz również: Jak ważne jest przyjmowanie magnezu?
W podeszłym wieku warto wprowadzać wymienione składniki odżywcze do codziennej diety lub postarać się o ich suplementację. Podstawą diety osób chorych na sarkopenię jest białko. Wykazano jednak, że nie powinno się zjadać białka wraz z tłuszczami lub węglowodanami, ponieważ nie uzyskuje się odpowiedniego efektu stymulującego syntezę białek mięśniowych. Dzienne zapotrzebowanie na białka wynosi około 20-30 g, mało skuteczne jest przyjmowanie go ponad normę.
Bardzo negatywny wpływ na chorych ma dieta bogata w tłuszcze, ponieważ prowadzi do zaburzeń strukturalnych i czynnościowych mitochondriów. Należy pamiętać, że sama dieta, bez ćwiczeń, w żadnym stopniu nie wpłynie na hamowanie procesów chorobowych. Jest ona jedynie dopełnieniem odpowiednio prowadzonej fizjoterapii.
Fizjoterapia
Podstawą leczenia fizjoterapeutycznego sarkopenii jest kinezyterapia, a ściślej ćwiczenia oporowe. Właśnie one powodują przyrost masy mięśniowej oraz zwiększają siłę mięśni. Warto zwrócić uwagę na metodykę prowadzenia ćwiczeń oporowych. Uznaje się, że lepsze efekty przynoszą ćwiczenia o większej intensywności wykonywane rzadziej, niż o mniejszej intensywności powtarzane często. Oznacza to, że lepszy efekt odniesiemy trenując siłowo raz w tygodniu, jednak stosując większy opór, niż wykonując ćwiczenia co 2-3 dni stosując niewielkie opory. Ćwiczenia można rozpocząć od 20% maksymalnej siły ćwiczącego, aby następnie wraz jego możliwościami podnosić poprzeczkę.
Biorąc pod uwagę, że sarkopenia jest chorobą osób starszych, przed przystąpieniem do kinezyterapii bazującej na ćwiczeniach oporowych należy bezwzględnie wziąć pod uwagę wszelkie przeciwwskazania do tego typu ćwiczeń wynikające z wieku.
Kolejnym ważnym elementem kinezyterapii osób starszych cierpiących na sarkopenię są ćwiczenia zwiększające zakres ruchomości w stawach. Są one równie niezbędne jak ćwiczenia oporowe. Poprawiają bowiem samoobsługę osoby starszej, a także odpowiadają za mobilność oraz odżywianie chrząstek stawowych (zwiększona ilość ruchu powoduje większe wydzielanie mazi stawowej).
Stosowanie fizykoterapii nie jest wymagane. Jednak niekiedy bywają pomocne zabiegi takie jak:
- elektrostymulacja impulsem prostokątnym;
- magnetoterapia.
Można również wprowadzić do terapii masaż klasyczny.
Polecane produkty:
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... | |
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sarkopenia – diagnostyka, następstwa i postępowanie, Praktyczna fizjoterapia i rehabilitacja, Nr 98, 2018.
- Mziray N., Żuralska R., Siepsiak M., Domagała P., Sarkopenia – marginalizowany problem wieku podeszłego, Pielęgniarstwo Polskie, Nr 3 (65) 2017.