Układ mięśniowy zbudowany jest z różnego rodzaju tkanki mięśniowej (gładka, poprzecznie prążkowana szkieletowa i poprzecznie prążkowana serca). Wbrew pozorom mięśnie nie tylko umożliwiają poruszanie się i pozostanie aktywnym fizycznie (choć to ich niezwykle ważna funkcja). Dodatkowo budują ściany narządów wewnętrznych, naczyń krwionośnych i wielu innych struktur koniecznych do przeżycia.
Układ mięśniowy – budowa
Mięśnie mogą być zbudowane z 3 różnych rodzajów tkanki mięśniowej:
- gładka – kurczy się powoli i równie powoli powraca do swojej fizjologicznej długości, jej czynnością zarządza autonomiczny układ nerwowy, w związku z czym nie mamy wpływu na hamowanie lub aktywację jej pracy;
- poprzecznie prążkowana serca – mimo swojego poprzecznego prążkowania także pozostaje poza wpływem człowieka;
- poprzecznie prążkowana szkieletowa – kurczy się szybko pod wpływem bodźców dochodzących do niej z ośrodkowego układu nerwowego. Jej czynność podlega woli człowieka, można ją kontrolować w zależności od potrzeb.
Pod względem budowy rozróżnia się między innymi mięśnie:
- dwugłowe – np. mięsień dwugłowy ramienia;
- trójgłowe – np. mięsień trójgłowy ramienia;
- czworogłowe – np. mięsień czworogłowy uda;
- szerokie – wyścielające klatkę piersiową, jamę brzuszną;
- krótkie (np. mięśnie przykręgosłupowe) i długie (np. mięsień krawiecki);
- okrężne – zlokalizowane wokół ust lub odbytu.
Masa mięśniowa u każdego człowieka rozkłada się inaczej. Wszystko zależy od stylu życia, uwarunkowań genetycznych oraz codziennej aktywności fizycznej.
Układ mięśniowy – funkcje
Mięśnie gładkie odpowiadają za mimowolne skurcze naczyń krwionośnych, jelit i innych narządów, umożliwiając przesuwanie się ich zawartości, np. treści pokarmowej w kierunku odbytu. Kurcząc się powodują także mieszanie się treści pokarmowej, przez co mikrokosmki jelitowe mogą efektywnie pozyskać wszelkie składniki odżywcze i aktywne. Z mięśniówki gładkiej zbudowana jest również macica, wskutek czego możliwe jest comiesięczne oczyszczanie jej z obumarłego endometrium i krwi, zaś w przypadku kobiet w ciąży sprawy poród siłami natury.
Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana serca zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mięśnia sercowego. Komory i przegrody mogą kurczyć się, przez co krew sprawnie krąży po całym organizmie.
Z kolei mięśnie poprzecznie prążkowane szkieletowe odpowiadają przede wszystkim za zdolność chodzenia, biegania, poruszania się, umiejętności manualne, mimikę twarzy czy utrzymywanie stabilnej, wyprostowanej i prawidłowej postawy ciała. Dzięki nim każdy człowiek może pracować zarówno izometrycznie, jak i ekscentrycznie czy koncentrycznie. Do grona tych mięśni zalicza się też przeponę, czyli duży i najważniejszy mięsień oddechowy w ciele człowieka.
Elementy pomocnicze mięśni człowieka
Układ mięśniowy składa się nie tylko z samych mięśni. Aby mogły one prawidłowo funkcjonować muszą być wspierane przez anatomiczne struktury pomocnicze, do których zaliczamy między innymi:
- trzeszczki – są to ruchome struktury włączone w ścięgna mięśni, zwykle w pobliżu ich przyczepów. Zmieniają kierunek przebiegu ścięgien;
- pochewki ścięgniste – obejmują sobą ścięgna mięśni, ułatwiając ślizganie się poszczególnych struktur anatomicznych względem siebie;
- kaletki maziowe – lokalizują się pomiędzy kością a ścięgnem, tkanką mięśniową lub skórą, jak również między ścięgnem a torebką stawową. Wspomagają ślizg narządów względem siebie;
- powięź – osłania i oddziela poszczególne mięśnie od siebie, odgrywa kluczową rolę w przekazywaniu sił mechanicznych pomiędzy mięśniami. Dzięki niejcały organizm działa w sposób zintegrowany;
- troczki – krótkie wiązki ścięgniste, odpowiadające m.in. za utrzymywanie ścięgien blisko kości. Pełnią również funkcję podporową dla ścięgien.
Takich elementów jest oczywiście więcej. Choć często pomijane w opisach układu mięśniowego, są niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Należy pamiętać, że nie ma odrębnej specjalizacji lekarskiej z chorób mięśni, dlatego z problemami w obrębie mięśni najczęściej udajemy się do lekarza ortopedy lub do fizjoterapeuty.
Polecane produkty:
|
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
|
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
